Wie herinnert zich nog de verschillende initiatieven rond zwerfvuil en plastic zakjes, waarbij geëngageerde burgers zich verenigden om stranden op te kuisen en alle afval te verzamelen? Wie herinnert zich nog de grote woorden van Europa en het verbod op kunststofproducten voor eenmalig gebruik, dat in 2019 met veel tromgeroffel aangekondigd werd en in 2021 van kracht wordt? Onder andere plastic bestek en rietjes werden in de ban geslagen. In Vlaanderen mogen handelaars geen gratis plastic zakjes meer aan hun klanten meegeven.
Beluister de ecopinie over mondmaskers hier
Hoera! Nog geen jaar na al die aankondigingen, dreigen we te verdrinken in kunststoffen mondmaskers voor eenmalig gebruik. Ik kom ze regelmatig tegen als ik ga wandelen of fietsen: de blauwwitte mondmaskers. Als je de berichten mag geloven, vind je ze ook massaal terug op de stranden van de Middellandse Zee. In Azië vormen ze al jaren een afvalprobleem aangezien ze daar al langer algemeen in gebruik zijn.
De COVID-19 – pandemie heeft ervoor gezorgd dat we plots alle wijsheid over hergebruik en het beperken van grondstoffen, vergeten zijn. Onze angst zit zo diepgeworteld, dat we plots massaal wegwerpmaskers kopen. Alles mag, zolang we maar niet besmet geraken. Dat ook herbruikbare maskers kunnen, lijkt bij velen niet door te dringen.
Ik zie meer mensen met de blauwwitte varianten dan met herbruikbare maskers. Als elke Belg elke dag een nieuw wegwerpmondmasker gebruikt, dan vergroten we de afvalberg drastisch. Dat het personeel in ziekenhuizen en woonzorgcentra daar gebruik van maakt, daar heb ik alle begrip voor. Maar wij, gewone burgers, hebben alternatieven ter beschikking.
Hoewel, ook de herbruikbare mondkapjes die je aankoopt of krijgt van de overheid, zijn niet onverdacht. Experten vrezen voor de aanwezigheid van biociden in de stoffen die gebruikt worden voor deze exemplaren. De biociden moeten de bacteriën doden die onaangename geurtjes veroorzaken. Maar ze zijn niet selectief. Ze doden alle bacteriën, ook diegene die je lichaam nodig heeft. Aangezien je door die stof ademt, is het maar de vraag wat je allemaal binnenkrijgt en welk effect dit heeft op je lichaam en je gezondheid. Verschillende experten vragen nader onderzoek. Het is dus niet zomaar een wild idee.
Blijft er dus nog maar één ding over: zelf mondmaskers maken. Dat blijkt nog de beste oplossing te zijn, tenzij je nieuw gekochte stoffen gebruikt die behandeld zijn met biociden natuurlijk. Ook kleurstoffen kunnen in die stoffen aanwezig zijn. Je wast ze dus best vooraleer je ze de eerste keer gebruikt.
Ik snap dat velen worstelen met deze onzekere tijden en angstig zijn omdat ze in een situatie terechtgekomen zijn die ze nog nooit hebben meegemaakt. Maar dat wil toch niet zeggen dat we ons gezond verstand moeten verliezen. Ik pleit voor meer nuance. Dat is niet populair. Communicatie-experten zeggen ons dat de regels duidelijk en eenvoudig moeten zijn omdat de bevolking ze anders niet begrijpt en we draagvlak verliezen.
Wel, een pandemie is niet simpel en eenduidig, zeker niet wanneer het om een nieuw virus gaat. Misschien kunnen we die boodschap simpel en eenduidig brengen?