Hennepplanten kunnen PFAS en PFOS uit vervuilde gronden halen. Dat blijkt uit het onderzoek dat het Centrum voor Milieukunde van UHasselt deed in Zwijndrecht.
Hennepplanten kunnen significante hoeveelheden PFOS en andere PFAS-stoffen uit de grond opnemen en in de bladeren opslaan. Doordat de stoffen alleen in de bladeren opgeslagen worden, kunnen de vezels van de stam bovendien hergebruikt worden in industriële toepassingen. Dat maakt de plant economisch interessant voor landbouwers.
Groeisnelheid
Goed twee maanden geleden gingen miljoenen hennepzaden in de grond in Zwijndrecht, in de buurt van het fabriek 3M, dat meewerkte aan het onderzoek van UHasselt. De eerste resultaten zijn alvast veelbelovend. Dankzij de warme zomer stond de hennep in augustus al 2 tot 3,5 meter hoog.
Die groeisnelheid is de sterkte van de plant. De krachtige groei en het grote bladoppervlak geven deze plant een aanzienlijke evapotranspiratie-capaciteit. Daardoor neemt de plant snel veel water en voedingsstoffen op in haar bladeren, maar ook verontreiniging uit de bodem. Op een hectare kunnen 1 miljoen hennepplanten staan, wat het veel potentieel geeft als natuurgebaseerde saneringsoplossing.
Het onderzoek loopt nog dus het is wachten op de definitieve resultaten. Toch lijken de eerste bevindingen een grote stap vooruit. En hoopgevend voor landbouwers. Fytomanagement – zachte saneringstechnieken zoals in dit geval met hennepplanten – maken dat landbouwers hun activiteiten kunnen verderzetten terwijl de bodem tegelijkertijd gesaneerd wordt. Om de PFAS-concentraties te halveren naar de norm van 3.8 µg/kg, moeten de hennep een tiental keer aangeplant worden met twee oogsten per jaar.
Extra troeven
Dat de hennepvezels nog van pas komen in uiteenlopende industriële toepassingen is voor landbouwers een grote troef. Hennep was lang gangbaar bij het maken van papier, scheepstouwen, zeilen, visnetten en kledij. Met de komst van katoen en kunststofvezels verdween hij naar de achtergrond. Die evolutie zou kunnen keren. Zo worden hennepproducten gebruikt in bouwmaterialen en isolatie, of om kunststof op basis van fossiele brandstoffen te vervangen – zoals bij asbest in remschijven en dashboards. In Nederland groeit jaarlijks bijna 1000 hectare hennep voor hout en vezel, Frankrijk doet het nog beter met 18.000 hectare.
Hennepplanten hebben nog extra troeven: de plant kan grote hoeveelheden CO2 opslorpen en kan dienen als wisselteelt om de grond te voeden. Dat maakt de plant geschikt voor ecologische en duurzame landbouw, iets wat de Europese Unie ook niet ontgaan is.
De komende maanden gaan de onderzoekers verder na hoe de capaciteit van de hennepplant beter benut kan worden. De resultaten worden dan ook vergeleken met proefopstellingen met andere planten, zoals bramen of netels in het onderzoek van Thimo Groffen (UAntwerpen).
