Het aantal vergunningsaanvragen voor nieuwbouw en renovatie in Vlaanderen is in 2024 sterk gedaald. Volgens de ‘Bouwbalans’ van Embuild Vlaanderen ligt het aantal nieuwbouwaanvragen 40% lager dan in 2019. Ook renovatieprojecten kennen opnieuw een terugval, terwijl sloop- en heropbouwprojecten blijven afnemen. De bouwsector waarschuwt voor een structurele crisis en pleit voor maatregelen om de rechtszekerheid en bouwactiviteit te herstellen.
Nieuwbouw en renovatie in vrije val
Nieuwbouwprojecten kenden in 2024 een historisch dieptepunt, met slechts 44.609 vergunningsaanvragen. Dit betekent een daling van 40% ten opzichte van vijf jaar geleden. Ook het aantal sloop- en heropbouwprojecten blijft afnemen. Na een stijging in 2020 en 2021 is er sindsdien een dalende trend, met een beperkte afname van 1% in 2024.
Renovatieaanvragen kenden in 2023 nog een korte opleving, maar daalden in 2024 opnieuw met 6%. Volgens Embuild Vlaanderen is de renovatiemarkt te volatiel om het structurele verlies in nieuwbouw te compenseren. De organisatie benadrukt dat een verhoging van het renovatietempo noodzakelijk is om de klimaatdoelen te halen. Momenteel wordt jaarlijks slechts 1% van het gebouwenbestand gerenoveerd, terwijl 3% nodig is om energieverspilling en toekomstige energiecrises te voorkomen.
lees ook
Circulair bouwen in Vlaanderen: hoeksteen naar duurzamere samenleving
Oproep tot hervormingen
De Vlaamse regering werkt aan maatregelen om de rechtszekerheid van vergunningsprocedures te verbeteren. Een expertencommissie onderzoekt hoe de procedures efficiënter en juridisch duidelijker kunnen worden. Embuild Vlaanderen pleit voor vijf kernprincipes:
- Europese regelgeving beter afstemmen op de Vlaamse context.
- Duidelijke beleidsvisie en ruimtelijke planning.
- Meer overleg tussen bouwheren en vergunningverleners.
- Beperking van het aantal beroepsprocedures.
- Snellere en efficiëntere vergunningsprocedures.
De organisatie waarschuwt dat zonder ingrijpende maatregelen de Vlaamse bouwsector onder druk blijft staan. Naast de dalende bouwactiviteit zorgt ook de onzekerheid rond PFAS-regelgeving voor bijkomende hindernissen. Embuild Vlaanderen roept op tot een stabiel en haalbaar beleidskader om de sector en toekomstige bouwprojecten te ondersteunen.
