Eind vorig jaar heeft de Interregionale Verpakkingscommissie Valipac een nieuwe erkenning verleend voor de periode 2022-2026. Een belangrijke motivatie voor de goedkeuring is de overstap naar een circulair model.
Sinds 1997 is de missie van Valipac altijd dezelfde geweest: klanten helpen om recyclagedoelstellingen te behalen. Dat is vandaag nog steeds relevant, maar de eisen van de wereld en de overheid zijn intussen specifieker dan vroeger. Voortaan moet lokale recyclage worden gestimuleerd, net als het gebruik van gerecycleerd materiaal. Ook de traceerbaarheid moet beter.
“Ons ‘oude’ model is nog steeds goed, maar het is niet de toekomst”, zegt Francis Huysman, CEO bij Valipac. “Ik spreek daarom graag van Valipac 2.0. Dat is een vernieuwde aanpak met de focus op circulariteit. We moeten weten waar het gerecycleerd materiaal naartoe gaat.” Hij merkt terloops fijntjes op dat plastic op een boot naar China zetten ook niet langer de oplossing is. “Een lokale aanpak is belangrijk, net als het traceren van het verpakkingsafval. Vandaag kunnen we 97 procent van de eindbestemmingen van het bedrijfsmatig plastic verpakkingsafval in kaart brengen met naam en adres.”
My Recycled content
Om meer lokaal gerecycleerd plastic aan te kopen, is er voortaan de website www.myrecycledcontent.com. Hierop kan je eenvoudig op zoek naar leveranciers voor flexibele of harde plastic. Op het moment van schrijven zien we hier twee Belgische leveranciers staan, maar ook Nederland, Italië en Duitsland tekenen present.
“Het is zeker geen puur Belgisch verhaal”, verduidelijkt Huysman. “De belangrijkste grote Europese spelers staan in onze database met een complete productenlijst, specificaties en certificaat.” In de lijst is er enkel ruimte voor materialen met een PCR (Post-Consumer Recycled) van minstens 30 procent.
Online databank als startpunt
Een korte zoektocht leert ons al snel dat de focus momenteel op plastic film ligt. De rest van de categorieën moet nog worden aangevuld met leveranciers. Huysman verwacht dat dat snel kan veranderen. “We hebben onze klanten gesensibiliseerd om leveranciers aan te melden op het platform. Pas dan kunnen we hen 50 euro per ton betalen. Op die manier verwachten we dat de databank snel zal aandikken.” Over de premie hebben we het later in dit artikel meer in detail.
Wanneer er categorieën leeg blijven, is dat voor Valipac een goede motivatie om zich verder in te verdiepen. Vandaag staat er bijvoorbeeld nog niemand bij de rubriek bidons en jerrycans. Waarom geen case starten om iets nieuws te vinden? “De databank houdt ons op die manier scherp om opportuniteiten te zien”, aldus Huysman.
Hij benadrukt dat de digitale catalogus een tool is, zonder commerciële interactie. “Je kan niet rechtstreeks online bestellen. We voorzien een mooi overzicht van alle materialen en leveranciers. My Recycled Content zal altijd een neutraal, objectief platform blijven.”
Van push naar pull
Jezelf als leverancier aanmelden op het digitaal portaal is bewust eenvoudig gemaakt om de drempel zo laag mogelijk te houden. Het enige wat je moet doen, is informatie zoals technische specificaties en type materiaal online invullen. De eindverantwoordelijkheid blijft wel bij Valipac liggen. Daar drukt de Circular Economy Manager op de knop voor publicatie wanneer alles correct is ingevuld.
“Die controle is belangrijk”, benadrukt Huysman. “Zo moet gerecycleerd materiaal altijd gecertificeerd zijn. Er zijn een zevental certificatiesystemen in Europa die we aanvaard hebben als genoeg betrouwbaar omdat ze met een massabalans werken.”
Van push naar pull, dat is de transitie waar Valipac werk van maakt. Push, met de boot naar China, dat is verleden tijd. Een pullsysteem staat centraal waarbij er vraag wordt gecreëerd naar verpakkingen. Door die vraag naar meer recyclage in België en de periferie te stimuleren, hou je de keten kort.
Gratis geld
Die omslag klinkt logisch, maar traditioneel is er wel altijd weerstand bij bedrijven. Een nieuwe leverancier met nieuwe verpakkingen, dat is een verandering en die vraagt engagement. Daarom moet Valipac anno 2022 nog steeds sensibiliseren binnen en buiten de 7.000 bedrijven die op dit moment klant zijn. Het werkt met een bonus. Bedrijven krijgen 50 euro per ton recyclaat dat ze gebruiken in hun bedrijfsmatige verpakkingen. De bonus geldt voor verpakkingen die ten minste 30 procent post-consumer gerecycleerd materiaal bevatten, m.a.w. afkomstig van de selectieve inzamelingen bij bedrijven.
“Met de huidige hoge prijs voor virgin plastickorrels doe je als bedrijf extra voordeel door meer in te zetten op het gebruik van recyclaat. Vandaag is folie met 30 procent gerecycleerd plastic soms zelfs goedkoper dan folie met 100 procent nieuwe korrels. Dan doe je dubbel voordeel omdat je van ons nog eens geld krijgt”, lacht Huysmans
Verbeterde traceerbaarheid
Een ander belangrijk aspect in ‘Valipac 2.0’ is de verbeterde traceerbaarheid. Huysmans vermeldde eerder al dat het vandaag 97 procent van de eindbestemmingen het bedrijfsmatig plastic verpakkingsafval kan traceren op naam en adres. Het is de eerste Europese organisatie die daarin is geslaagd.
39 procent van het bedrijfsmatig plastic verpakkingsafval wordt in Europa verwerkt. 37 procent vertrekt naar Azië, terwijl Turkije de overige 24 procent voor zijn rekening neemt. In totaal werd er 57.600 ton plastic bij bedrijven opgehaald in 2020.
Selectieve inzameling aanmoedigen
Actief afval sorteren is wettelijk verplicht voor bedrijven en wordt beloond met verschillende premies voor het sorteren van bedrijfsmatig verpakkingsafval. Die selectieve inzameling blijft ook vandaag nog cruciaal.
Valipac merkt op dat bedrijven globaal genomen steeds meer en beter sorteren, maar er is nog heel wat ruimte voor verbetering. De website www.iksorteerinmijnbedrijf.be is daar een belangrijke informatiebron.
Met een open blik durven kijken
Bedrijven motiveren met geld is één, maar je moet als organisatie ook met een open blik durven kijken naar huidige producten. Zo verwijst Valipac ons naar een project met bakstenen fabrikant Wienerberger. Daar werd voordien over de dikke verpakkingsfolie met inkt de naam en de kenmerkende kleur van de fabrikant gedrukt. Nadeel: bedrukte plastic kan je vaak enkel recycleren als zwarte folie.
“Met ons team van experten bedachten we een oplossing door met transparante folie te werken waarrond we een smalle sleeve wikkelen met het logo van de fabrikant. Die sleeve is maar verantwoordelijk voor 3 procent van het totale gewicht van de verpakking. Daardoor kan de folie beter gerecycleerd worden.”
Audits bij bedrijven
Valipac werkt in Vlaanderen samen met Universiteit Hasselt om bij bedrijven audits te organiseren rond verpakkingen. Ze kijken niet enkel naar preventie en duurzaamheid, maar ook naar verbruik en de afvalfase om beter te sorteren.
“Een klassieker daarin is de overdimensionering van kartonnen dozen”, zegt Huysmans. “Organisaties kiezen één doos voor alles, terwijl je vaak beter drie of vier verschillende in huis haalt. Dat klinkt banaal, maar je zou ervan versteld staan hoe effectief zo’n verpakkingsdiagnose kan werken.”
Na de audit ontvangt het bedrijf een gratis rapport dat als startpunt kan dienen naar een volgende stap.
Circulariteit met stip op één
Het staat buiten kijf dat Valipac in 2022 heel wat ambities heeft. Een deel van die ambities zijn een verderzetting van de huidige formule, maar het is de evolutie naar circulariteit dat het meeste werk zal vergen. Huysmans is zich bewust van de ambitieuze uitdaging.
“Circulariteit wordt cruciaal met het digitale platform My Recycled Content als paradepaardje. Het is de meest ingrijpende en meest vernieuwende stap die we ooit hebben genomen bij Valipac. Die stap zorgt er tegelijk ook voor dat traceerbaarheid nog belangrijker wordt. De bonus van 50 euro per ton plastic dat klanten kopen via leveranciers in de database vormt een belangrijke motor om het platform zo compleet mogelijk te maken.”
Het drukke jaar wordt verder aangevuld met een extra focus op audits bij recyclagebedrijven, het nog meer stimuleren van selectieve inzameling bij bedrijven en nog heel wat andere projecten. “Ik ga nog niet alles verklappen wat we voor 2022 in petto hebben”, lacht Huysmans. “Een ding is zeker: Valipac blijft selectieve inzameling bij bedrijven stimuleren.”
