Aquaponics is een manier om voedselvoorziening te garanderen in een stedelijke omgeving. Daarbij worden vis en groenten geproduceerd op een beperkte oppervlakte. De techniek is bezig aan een opmars.
Duurzaam vis kweken en tegelijkertijd groenten telen. Een perfecte match, want zowel water als energie worden optimaal benut. Het kan met aquaponics, een techniek die aquacultuur, de kweek van vissen of andere waterorganismen, combineert met hydrocultuur, de grondloze teelt van groenten.
Doordat het water rijk is aan uitwerpselen van vissen, fungeert het als voedingsbron voor de gewassen die erin geteeld worden. Op hun beurt filteren de planten het water waardoor het opnieuw kan worden gebruikt voor de viskweek. Deze techniek laat toe om lokaal verse en hoogkwalitatieve vis en groenten te produceren op een beperkte oppervlakte in stedelijke omgeving.
13 Belgische aquaponicsbedrijven
Aquaponics kan een belangrijk wapen zijn om de toekomstige voedselvoorziening te garanderen. In Europa kwam de aquaponicssector in 2018 in opmars. In Frankrijk zijn er al 22 professionele aquaponicsboerdeijen en staan er 23 projecten in de steigers.
In België zijn er momenteel 13 professionele aquaponicsbedrijven in ontwikkeling. In Vlaanderen staat er een aquaponicssysteem bij de tuinbouwschool in Kortrijk, bij het proefcentrum voor groenteteelt in Kruisem en bij een zorgboerderij in Drongen. Daarnaast is er een professioneel ontkoppeld aquaponicssysteem in Kruisem waarbij 2 bedrijven samenwerken: Tomato Masters kweekt tomaten en levert zijn regenwater aan Aqua4C. Zij kweken daarin omegabaars en geven het voedselrijke restwater terug om de tomatenplanten te irrigeren.
Cursus en app
In Vlaanderen blijven de initiatieven voorlopig nog beperkt. Onbekend is immers onbemind. Daarom werd in 2018 het project Smart Aquaponics opgestart. Hoe werkt een aquaponicssysteem? Hoe bouw je er een? De tien partners schreven een cursus aquaponics voor het middelbaar en hoger onderwijs om de telers van de toekomst het reilen en zeilen van aquaponicssystemen bij te brengen.
De Universiteit van Luik maakte een applicatie waarmee je de verwachte oogst kunt voorspellen aan de hand van parameters zoals de grootte van de tanks en het type vis en plant. De tool moet een beginnende stadslandbouwer helpen met de juiste opstelling.
Eens het systeem er staat, is er opvolging nodig. Howest ontwikkelde een datacapatatie- en monitoringssysteem om een aquaponicsinstallatie met behulp van sensoren en van op afstand op te volgen. De sensoren meten daarbij de temperatuur, pH en opgeloste zuurstof.
