Beeld (bron: EEA): Hans Bruyninckx, executive director van het European Environment Agency.
Europese landen nemen drastische maatregelen om de verspreiding van het coronavirus te beperken. De economie kent daardoor een ongeziene terugval. In het licht van de vele dodelijke slachtoffers die het virus al gekost heeft, is het eigenlijk ongepast om te spreken over voordelen die de crisis meebrengt voor de maatschappij, maar Hans Bruyninckx, executive director van het European Environment Agency benoemt er met de dalende CO2-emissies en een betere luchtkwaliteit toch ééntje, omdat hij ons wil waarschuwen: “Dit is niet de onomkeerbare en geleidelijke reductie van de emissies die de EU voor ogen heeft, waarbij gestreefd wordt naar een rechtvaardige overgang voor alle burgers. De positieve milieu-effecten van deze crisis zijn slechts tijdelijk, dat moeten we goed beseffen.”
Het European Environment Agency kreeg de vraag al verschillende keren: wat zijn de effecten van de strenge coronamaatregelen op de broeikasgasemissies en de luchtverontreiniging. Het antwoord is voorspelbaar: beide zijn drastisch gedaald. “Niet alleen door de verminderde economische activiteiten, maar ook door een reductie van het verkeer”, stelt Hans Bruyninckx, executive director van het EEA, in een editoriaal dat hij schreef op de website van EEA. “Niet alleen is er het dalende woon-werkverkeer door het feit dat heel veel mensen nu (al dan niet verplicht) van thuis werken, er vliegen ook een pak minder vliegtuigen rond en ook het goederentransport voelt de gevolgen. Maar vergis je niet: zonder een fundamentele transformatie van onze productie- en consumptiesystemen zal een emissiereductie als gevolg van een dergelijke economische crisis waarschijnlijk van korte duur zijn. Europa streeft met de Green Deal naar klimaatneutraliteit tegen 2050 door geleidelijke en onomkeerbare emissiereducties en door langetermijndoelstellingen vast te leggen. Op een inclusieve manier; een manier die voor alle burgers rechtvaardig is.”
“Daling broeikasgassen laatste jaren vertraagd”
“De Europese Unie heeft de uitstoot van broeikasgassen de afgelopen drie decennia verminderd. Uit de meest recente EEA-beoordeling blijkt dat de broeikasgasemissies in de EU in 2018 23,2% onder het niveau van 1990 lagen. Als we het vooropgestelde doel van 40% minder uitstoot in 2030 in vergelijking met 1990 willen behalen, zullen we dus nog een inspanning moeten doen. Bovendien stellen we vast dat de daling van de broeikasgassen de laatste jaren vertraagt. Ook op het vlak van afvalproductie, verbetering van de energie-efficiëntie en gebruik van hernieuwbare energie is er een vlakkere daling van de curve merkbaar. De Klimaatwet die begin dit jaar werd voorgesteld stelt daarom ook voor om de huidige doelstelling voor 2030 te herzien en ‘opties te verkennen voor een nieuwe doelstelling voor 2030 van 50 tot 55% emissiereducties in vergelijking met 1990’. Ook wordt uiteengezet hoe de voortgang naar klimaatneutraliteit regelmatig zal worden beoordeeld, onder meer op basis van EEA-rapporten.”
“EU benadrukt engagement”
“COVID-19 is een ernstige dreiging voor de volksgezondheid en kan op geen enkele manier worden gezien als iets met positieve gevolgen voor onze samenleving. De vraag is: kunnen we onze ambitieuze doelstellingen de komende jaren, wanneer we te maken zullen krijgen met de naweëen van deze crisis, behalen? Ik denk van wel. Naar mijn mening is een rechtvaardige transitie, gepland over meerdere jaren, de enige weg naar een duurzame maatschappij met een duurzame economie. De investeringen die we na deze crisis onvermijdelijk zullen moeten doen, moeten dan wel volledig in lijn zijn met die duurzaamheidsvisie. De Europese Unie heeft benadrukt dat deze crisis haar engagement om de duurzaamheidsdoelstellingen te behalen niet zal aantasten, maar het wel nood zal hebben aan sterke partners. En dat is exact wat wij met EEA willen en zullen zijn.”
