British Airways heeft een deal gesloten om een aanzienlijk deel van haar uitstoot te compenseren via de financiering van … fijngemalen stenen. Dat steengruis wordt op de grond gestrooid en moet er CO2 opslaan, waardoor die niet in de atmosfeer vrijkomt.
De luchtvaartmaatschappij is overeengekomen om projectontwikkelaar UNDO te betalen om ongeveer 4000 ton koolstofdioxide (CO2) uit de atmosfeer te halen – zo’n 0,02 procent van de huidige jaarlijkse uitstoot van de luchtvaartmaatschappij. Dat zal gebeuren door middel van een vorm van koolstofverwijdering, een techniek die bekend staat als ‘enhanced weathering’ (verwering van gesteenten).
Weathering is het natuurlijke proces van rotsen die afbreken en CO2 omzetten in vaste stoffen en vloeistoffen. Van ‘opgedreven’ verwering is sprake als dit natuurlijke proces kunstmatig wordt versneld door gemalen gesteente over land te verspreiden, langs de kust of in de oceaan.
Carrie Harris, directeur duurzaamheid bij British Airways, zegt dat dit soort CO2-verwijdering “een belangrijk onderdeel” vormt van het plan van het bedrijf om de klimaatdoelstellingen te halen. Ze erkent dat de eerste aankoop van het bedrijf “relatief klein” is, maar ze hoopt dat de samenwerking veelbetekenend is en toekomstige investeringen voor koolstofverwijdering zal vrijmaken.
De Standard Chartered-bank staat in voor de schuldfinanciering voor UNDO zodat de organisatie haar activiteiten kan opschalen, en een verzekering waarborgt de deal.
Jet Zero
De meeste technologie die inzet op uitstootreducties in de luchtvaart is duur en onzeker, terwijl duurzame vliegtuigbrandstof erg duur en schaars is. Als gevolg daarvan – en omdat de luchtvaart en overheden over het algemeen niet bereid zijn om te snijden in het aantal vluchten – is een groot deel van de groene strategie van luchtvaartmaatschappijen gericht op koolstofverwijdering.
In 2022 spraken ministers van Transport van over de hele wereld een “wenselijk doel” af voor de internationale luchtvaartindustrie om tegen 2050 netto nuluitstoot te bereiken.
De ‘Jet Zero-strategie’ van de Britse regering om de luchtvaart in het VK klimaatneutraal te maken tegen 2050 steunt op het plan om een derde van de emissiereducties te bereiken door koolstofverwijdering.
Uitstoot zal nog toenemen
British Airways verwacht dat haar eigen uitstoot in 2050 hoger zal liggen dan in 2020, zelfs als ze rekening houden met efficiënter vliegen en het gebruik van duurzame vliegtuigbrandstof. Toch is het bedrijf van plan om in 2050 netto nuluitstoot te bereiken door te investeren in koolstofverwijdering en andere CO2-compensatie.
Experts hebben eerder vraagtekens gezet bij de legitimiteit van sommige koolstofkredieten die het bedrijf in het verleden al heeft gekocht. Een ambtenaar in Peru beweerde in een onderzoek van Unearthed, de journalistieke afdeling van Greenpeace UK, dat een project voor bosbescherming dat door British Airways werd gefinancierd, de bedreigingen voor het woud overschatte. Er werden dus geen correcte gegevens gebruikt om te meten hoeveel uitstoot er vermeden was.
Meer in het algemeen ontdekten academici van de Universiteit van Californië Berkeley vorig jaar dat projecten voor schoon koken, een ander type van koolstofcompensatie door British Airways aangekocht, slechts een fractie van de uitstoot voorkomen dan wat er wordt beweerd in de advertenties van de maatschappij.
Robuuste oplossing
Jim Mann, de oprichter van UNDO, zei in een verklaring dat de luchtvaartsector “grote hoeveelheden hoogwaardige koolstofverwijdering nodig zal hebben om aan de netto nul-verplichtingen te voldoen” en dat deals zoals die met British Airways nodig zijn om op te schalen.
Hij zei ook dat steenverwering “momenteel een van de meest robuuste oplossingen biedt voor CO2-verwijdering, omdat het blijvend is en gemakkelijk opschaalbaar, naast een groot aantal andere voordelen” – waaronder een betere bodem.
Wetenschappers die samenwerken met het VN-klimaatpanel (IPCC) rapporteerden in 2022 echter dat enhanced weathering duur is vanwege de kosten van ontginning, transport en opslag, en dat er veel energie nodig is om de stenen te vermalen. De toepassing ervan op grote schaal kan tientallen jaren duren, besloten de experts.
Hoewel de techniek als positief neveneffect heeft dat het de bodemkwaliteit verbetert, ontdekten deze IPCC-wetenschappers dat het ook negatieve gevolgen kan hebben door het ontginnen van het gesteente in mijnen en de daarbij horende vervuiling van lucht en water.
In een briefing voor het Britse parlement waarschuwden onderzoekers vorige maand nog dat een kickstart voor deze technologie waarschijnlijk nadelige effecten zou hebben voor het milieu “door de omvang van de vereiste ontginning van gesteente, de vernietiging van leefgebieden, geluidsoverlast en water- en luchtvervuiling”.
