Anno 2018 zijn er al heel wat duurzame kantoormaterialen op de markt. Toch blijken bedrijven er nog maar weinig in geïnteresseerd. Het is nochtans eenvoudig om de overstap naar duurzaam te maken. De website van Responsible Office loodst je door het proces.
Wie op 21 of 22 januari door de gangen van de Paper Show in de Mechelse Nekkerhal wandelde, hield de ogen toch best af en toe op de grond gericht. Toegegeven, op een vakbeurs vol originele papierwaren, innovatieve kantoorartikelen en zuurtjeskleurig schoolgerei, is dat alles behalve eenvoudig. Maar het loonde wel de moeite. Groene vloertegels wezen je immers de weg naar de duurzaamste producten in de sector.
Gelukkig kan je deze artikelen niet alleen op de Paper Show ontdekken. Je kan ze ook gewoon kopen in de winkel of bij een dealer.
Duurzaam aankopen in 2020
Op de kop van de Nekkerhal bevindt zich de stand van Responsible Office, het zenuwcentrum van de Paper Show voor alles wat duurzaamheid betreft. Tal van groene artikelen staan er netjes uitgestald en je kan er een babbeltje slaan met diverse certificatieorganisaties zoals PEFC en FSC. Responsible Office is een project van de beroepsfederatie Bosta (Belgian Office and Stationery Trade Association). “De Vlaamse overheid engageerde zich om vanaf 2020 enkel nog duurzaam aan te kopen. Om de bergen papier- en schrijfwaren die onze ambtenaren verslinden aan te pakken, riep de overheid onze hulp in,” vertelt Jean-Carlos Bollen, voorzitter van de Bosta-milieucommissie. “Responsible Office werd initieel opgericht om de overheid op een objectieve manier over geschikte artikelen te informeren. Maar ondertussen richten we ons naar iedereen die er nood aan heeft en proberen we naast informeren ook te sensibiliseren en het aankoopproces te vergemakkelijken.”
Weg met greenwashing
De eerste grote uitdaging van Responsible Office bestond in het identificeren van duurzame papier- en kantoorwaren. Maar hoe pak je dat aan? Bollen: “Ons aanvankelijke plan was om alle maatschappelijk en ecologisch verantwoorde initiatieven in de sector te inventariseren. Maar daar moesten we helaas snel van afstappen. Duizenden artikelen werden immers door hun fabrikanten als groen naar voren geschoven. Maar bekeek je ze in detail, dan bleek die informatie niet altijd even betrouwbaar. Hoewel de situatie nu minder frappant lijkt dan enkele jaren geleden, maakt onze sector zich wel eens schuldig aan greenwashing. Deze marketingstrategie waarbij artikelen onterecht als groen gepromoot worden, willen wij als beroepsfederatie volledig uit de weg ruimen.”
Enkel certificaten toegelaten
Omdat Bosta het bovendien niet wenselijk vond om de eigen leden te beoordelen, veranderde Responsible Office van koers. Om aanvaard te worden moeten producten en leveranciers voortaan beschikken over een waardevol duurzaamheidscertificaat. Bollen: “We werken enkel met keurmerken van onafhankelijke organisaties, die gedragen worden door overheden en grote ondernemingen. Uiteraard moeten ze kandidaten uitvoerig toetsen op vlak van ecologie en maatschappelijk verantwoord ondernemen. We begonnen met een viertal certificaten. Ondertussen zijn dat er al meer dan 15, waaronder Blauwe Engel, FSC, PEFC, EU Ecolabel en Cradle to Cradle. We krijgen geregeld aanvragen binnen om bijkomende keurmerken te erkennen en die onderwerpen we dan uiteraard ook aan een grondige evaluatie alvorens ze te weerhouden.”
Website vol duurzaam kantoormateriaal
Doorstaat het product de certificatietest, krijgt het een plaats op de Responsible Office-website. Daar vind je ondertussen 500 producten van 12 verschillende fabrikanten keurig geordend en doorzoekbaar op trefwoord. Elk artikel wordt voorgesteld aan de hand van een foto, een productbeschrijving, een overzicht van de certificaten met hun geldigheidsdatum en een duurzaamheidsscore. Die laatste berekent Bosta op basis van het aantal behaalde keurmerken en hun belang. Niet alle certificaten wegen hierbij even zwaar door.”
Producttypes
Hoewel nog niet alle producttypes aanwezig zijn, krijg je op de website een ruime keuze uit de meest courante kantoormaterialen, van archiefdozen tot telrollen. Binnenkort zou je er zelfs bureaustoelen, kasten en kopieermachines moeten kunnen terugvinden. Bollen: “We zetten ons beste beentje voor om zo veel mogelijk duurzame artikelen online te krijgen. Maar dat is niet voor elk producttype even eenvoudig. Op de Vlaamse markt zal je zelden een papier tegenkomen zonder degelijk duurzaamheidslabel. Een ecologische gom produceren is daarentegen een uitdaging van een heel ander niveau.”
Om duurzame producten voor je kantoor aan te kopen, volstaat het dus om naar de website van Responsible Office te surfen, artikelen te kiezen en door te klikken naar de site van de dealer. Binnenkort wordt het trouwens nog eenvoudiger. Responsible Office ging de samenwerking aan met 10 verdelers die het volledige gamma zullen aanbieden. “We kozen enkel voor dealers die van nature uit erg met duurzaamheid begaan zijn. Bovendien verbinden ze zich ertoe om nooit een ander product te leveren dan aangegeven werd in de offerte. In het kader van openbare aanbestedingen is dit wel van groot belang,” aldus Jean-Carlos Bollen. Blijf je graag met je huidige leverancier werken, geeft Responsible Office je volgende tip: “Zoek je aankopen van het voorbije jaar bij elkaar en vraag je dealer om voor elk artikel een duurzaam alternatief voor te stellen. Wij staan klaar om hierbij te helpen. Je kan de producten voor je prijsvraag ook zelf via onze website selecteren en omzetten naar een Excel-bestand dat je leverancier maar gewoon in te vullen heeft. Je zal trouwens zeker en vast merken dat een groen artikel niet per se duurder moet zijn.”
Geen excuses
Verantwoord kantoormateriaal aankopen is dus eenvoudig en budgetvriendelijk. Maar zetten overheden, bedrijven en eindgebruikers eigenlijk al de stap? Bollen: “We hebben nog heel wat sensibiliseringswerk voor de boeg. Het stelt ons teleur dat de overheid tot nu toe weinig concreets gedaan heeft met ons project. 2020 nadert nochtans met rasse schreden. Bij grote bedrijven merken we meer interesse. Voor hen maakt duurzaam aankopen deel uit van hun Corporate Social Responsibility (of in het Nederlands MVO). Ook krijgen we bijna dagelijks vragen van consumenten over specifieke artikelen en trekt onze website steeds meer bezoekers. Ik zie de duurzaamheidsbeweging in onze sector momenteel als een rising tide. Er broeit iets, maar de big bang moet nog komen.”
Award
Traditiegetrouw worden tijdens de Paper Show awards uitgereikt aan de meest innovatieve producten uit de sector. Nieuw dit jaar was de Responsible Office Award. Onder de genomineerden: een navulbare permanent marker (Edding), een ringmap ontworpen volgens het cradle-to-cradle-principe (Esselte), een brievenweger op zonne-energie (Jacob Maul), 100% gerecycleerd geschenkpapier (Rotolux), een milieuvriendelijke hobbyverf (Talens), een ergonomische inductieve pen (Staedtler) en L-mapjes uit chloorvrij papier (Turbel). Ongetwijfeld leuke initiatieven, maar de overwinning ging naar de nieuwe thermische kassarollen van ExaClair. Karina Steyaert, Sales Manager Benelux, geeft tekst en uitleg: “ExaClair maakt deel uit van de groep Exacompta Clairefontaine. Ons bedrijf is volledig verticaal geïntegreerd en quasi 90% van onze productie gebeurt in eigen beheer. Vanaf 2 januari 2020, verbiedt Europa de verkoop van thermisch papier met Bisphenol A (BPA). Met onze winnende kassarollen, die bovendien beschikken over het FSC-label, conformeren we ons nu al met de opkomende regelgeving. Bovendien is ons product niet enkel volledig BPA- maar ook fenolvrij. Dit is een unicum op de Europese markt.” Momenteel laat de vlotte verkoop van het product nog even op zich wachten. “Onze fenolvrije rollen zijn wel wat duurder dan de minder milieuvriendelijke alternatieven. Maar binnenkort zal al het thermisch papier aan strengere eisen moeten voldoen en dan zijn wij uiteraard een stapje voor.”
Inhaalbeweging papiersector
Het PEFC-label werkt rond duurzaam bosbeheer. Véronique Chapelle, van PEFC Belgium, merkt dat de Vlaamse papiersector een tandje bijschakelt. “De Belgische bosoppervlakte met PEFC-certificaat situeert zich voor 80% in Wallonië. Maar van de erkende verwerkende bedrijven ligt 70% in Vlaanderen. Deze zijn voornamelijk actief in de houtsector. De papiersector is slechts verantwoordelijk voor een kwart van onze certificaten. Ik merk wel dat die tak aantrekt en er nog steeds een enorm groeipotentieel bestaat. Nu is het vooral zaak om de vraag naar duurzaam kantoormateriaal te vergroten.”
(Tekst: Katrien Van Miert – Beeld: Responsible Office)
