‘Mei-plasticvrij’, dat is het duurzame thema van deze maand. Geen overbodig initiatief, nog elke dag worden we immers geconfronteerd met (plastic) voorwerpen en verpakkingen die we maar één enkele keer gebruiken. Om studenten te motiveren zich niet alleen in hun persoonlijke leven in te zetten voor de strijd tegen de overproductie en verspilling, lanceerde vorig jaar de . Daarmee wil het initiatieven ondersteunen die bijdragen aan een samenleving zonder afval. Afgelopen maand werden 15 laureaten gekozen.
Waarom een Zero Waste Challenge?
Door dagelijks gebruik te maken van producten en verpakkingen die we slechts éénmalig gebruiken, produceren we een hoop afval. Maar dat is niet het enige probleem: de productie van deze producten zorgt ook voor een enorm verlies aan kostbare grondstoffen en energie. Veel van de producten en verpakkingen waar die kostbare grondstoffen en energie in geïnvesteerd worden, komen bovendien niet eens op een afvalberg terecht om verwerkt of gerecycleerd te worden, maar wel in onze zeeën, oceanen en vrije natuur.
Naar schatting drijft er hierdoor reeds 150 miljoen ton aan plastic in onze oceanen en daar komt jaarlijks 4.8 tot 12.7 miljoen ton bij. Van alle plastic in onze oceanen is maar liefst 89% afkomstig van producten die we slechts éénmalig gebruiken. Plasticvervuiling leidt tot een sterke afname van biodiversiteit, tot het sterven van meer dan 100.000 zeedieren per jaar en tot ernstige schade aan onze eigen gezondheid. Zo kan plastic nauwelijks afgebroken worden (de afbraak ervan kan wel 1000 jaar in beslag nemen!) en worden kleine plasticdeeltjes opgenomen door dieren, in het bijzonder in oceanen, om uiteindelijk in de voedselketen terecht te komen en zo ook op ons bord.
Jongeren (hun ideeën) zijn onze toekomst
De gevolgen van onze overproductie en verspilling zijn dus niet min. Nochtans staat vast dat we beter kunnen… Er zijn dan ook heel wat studenten uit het Belgische hoger onderwijs die, soms tussen twee klimaatmarsen door, zich inzetten voor de strijd tegen overproductie en verspilling. Kijk maar naar de Ocean Cleanup, een uitvinding van de 24-jarige Boyan Slat. Alle initiatieven die bijdragen aan het reduceren van onze afvalberg zijn goud waard, groot én klein. En met de Zero Waste Student Challenge wil de Stichting voor Toekomstige Generaties een aantal van die projecten een duwtje in de rug geven .
Benoît Derenne, directeur van de Stichting voor Toekomstige Generaties, licht toe: ”Als we de toekomstige generaties een leefbare wereld willen nalaten, moeten we dringend nadenken over een nieuw economisch model: een circulaire, regeneratieve of andere economie om het huidige, overheersende model uit te dagen. Met de Zero Waste Student Challenge houdt de Stichting de vinger aan de pols van wat er leeft in de hogescholen en universiteiten van ons land. Misschien zijn deze projecten een inspiratiebron voor morgen en zetten ze de toon voor nieuwe ontwikkelingen.”
Eerste editie
De eerste Zero Waste Student Challenge werd gelanceerd in november 2018. Elke student of groep studenten die ingeschreven was in een Belgische hogeschool of universiteit, ongeacht studierichting of -jaar, kon een initiatief indienen tot 28 februari 2019. Dat initiatief moest opgezet zijn in het kader van hun studies of van een studentenactiviteit en moest natuurlijk ook bijdragen aan de reductie van wegwerpproducten.
Alle initiatieven werden beoordeeld door een jury die bestond uit acht deskundigen op het gebied van circulaire economie, waaronder o.a. Steven Boussemaere van Fost Plus, Liesbet Van Ackeleyen van Vlaanderen Circulair en Patricia Foscolo van hub.brussels. De te winnen prijzen? Heel wat zichtbaarheid en ook een bedrag van 500 tot 5.000 euro voor het verder versterken en het uitbouwen van het project.
Van materialenbibliotheek tot duurzame verpakkingen
Uit alle deelnemende initiatieven werden begin april 2019 uiteindelijk 15 laureaten gekozen die allen op een unieke manier willen bijdragen aan de reductie van wegwerpproducten en dus meer circulaire economie. Een greep uit de initiatieven:
- #AUTOnietmijnMAAT: een ludieke sensibiliseringsactie van D’URGENT rond duurzame en gezonde alternatieven voor frisdrankautomaten
- La Boîte à Gants: een materialenbibliotheek, onder leiding van studenten aan de Ecole de Recherche Graphique (ERG | Brussel), om de productie van afval in de kunstschool tegen te gaan
- Wisselbekers: een initiatief van Duurzaamheidskantoor Gent en de Gentse studentenverenigingen om het gebruik van wisselbekers op studentenactiviteiten te stimuleren
- Ecologische en maatschappelijke voetafdruk: een initiatief waarbij 15 architectuurstudenten (ULiège) gemotiveerd worden om aan financiële en materiële bezuiniging – en dus meer met minder – te doen
- Project Tiffin: een project aan La Cambre Brussel dat het gebruik van herbruikbare luchboxes stimuleert
- StuBooks@UGent: een grootschalige tweedehands studieboekenverkoop via een online platform (UGent)
Tekst: STG
Foto’s: STG | MikesPhotos
