Of het nu gaat om een e-step of een elektrische bus, centraal in dit verhaal staat altijd de batterij. Maar wat gebeurt er eigenlijk met deze batterijen wanneer hun eerste leven erop zit? En hoe kan je als E-mobility bedrijf verder verduurzamen?
E-Mobility
De elektrische personenwagen blijft misschien het bekendst. Maar er zijn nog heel wat meer vervoermiddelen die aangedreven worden met behulp van elektriciteit, zoals lichte vrachtauto’s, elektrische en hybride vrachtwagens, E-bussen, elektrische 2- en 3-wielers en zelfs elektrische drones, boten, graafmachines, kranen, heftrucks en zo verder. E-mobility is dus geen toekomstmuziek meer.
Maar wat gebeurt er met de batterijen van deze voertuigen wanneer zij een eerste leven achter de rug hebben. EV-batterijen worden doorgaans vervangen wanneer hun capaciteit is gedaald tot 70 à 80% of wanneer zij beschadigd of defect geraken. Een afgedankte EV-batterij hoeft echter niet per se de afvalketen in, integendeel. Ook de batterij (vooral de industriële) ontsnapt niet aan de circulaire economie waarin repair, refurbishment, re-use en remanufacturing de norm wordt.
De cirkel rond
Recycling van EV-batterijen is niet eenvoudig, maar wel mogelijk. De waardevolle grondstoffen (zoals lithium, kobalt en nikkel) kunnen er weer uit worden gehaald. Men gebruikt hiervoor een combinatie van pyrometallurgie en hydrometallurgie. De grondstoffen kunnen daarna nog meerdere keren opnieuw worden gebruikt voor de productie van EV-batterijen die volledig naar behoren functioneren. Op die manier wordt een gesloten waardeketen gevormd.
Waarom zou je hierop inzetten? Recycling vermindert het afval en voorkomt dat toxische stoffen zoals lood, kobalt en chroom in het milieu terechtkomen. Bovendien maakt het ons minder afhankelijk van de aanvoer van grondstoffen waarvan de vraag samen met de doorbraak van e-mobility in een stroomversnelling zal terechtkomen. De blijvende toegang tot die grondstoffen kan beschouwd worden als een key challenge, terwijl het economisch belang sinds 2006 al enorm gegroeid is – en nog verder zal groeien.
Re-use en re-purpose
Uiteraard kunnen we de batterijen ook gaan recycleren, maar niet voordat het re-use– en repurpose-potentieel is bekeken. Een EV-batterij is – zoals je misschien weet – een verzameling batterijcellen die samen ‘verpakt’ worden. Enkele slecht functionerende cellen kunnen ervoor zorgen dat de hele batterij ondermaats presteert. Bij re-use gaat men individuele cellen controleren en indien nodig vervangen. De verwijderde batterijcellen kunnen bewerkt worden voor hergebruik of ontmanteld voor recycling. Daarnaast is ook re-purposing nog een optie: gebruikte EV-batterijen die minder dan 70 à 80% van hun capaciteit overhouden en/of ongeschikt geworden zijn voor voertuigen, kunnen nog wel worden gebruikt in systemen voor energieopslag.
Een voorbeeld: In Zweden (Gothenburg ) gebruikt Volvo Busses 14 oude busmodules (totaal 200 kWh) om een innovatief appartementencomplex van extra energie te voorzien. Ze worden ingezet om verbruikspieken op te vangen en zonne-energie op te slaan voor momenten waarop er minder geproduceerd wordt.
Uitdagingen in het aftercare-traject
Helaas kampt het ‘aftercare-traject’ voor batterijen nog wel met heel wat uitdagingen (bv. onvoldoende of foute informatie over de samenstelling van de batterijen, geen standaardisering in design en labelling, weinig recycling-vriendelijk design, kosten voor het ophalen en transporteren van gebruikte batterijen, de aansprakelijkheid voor de batterij in second-life-toepassingen, administratie en kosten verbonden aan het transport van gevaarlijk afval,…).
Toch richten er ook op de Belgische markt al verschillende aanbieders zich op het tweede leven van batterijen voor elektrische voertuigen. In de voorbije 6 jaar heeft Bebat bijvoorbeeld al ruim 10.000 EV-batterijen opgehaald, getransporteerd, veilig opgeslagen, onderzocht en ontmanteld. Afhankelijk van de gekozen verdere verwerking en het gespecialiseerde bedrijf die dit uitvoert, werden de EV-batterijen vervolgens hersteld voor hergebruik als EV-batterij (re-use), klaargemaakt voor een ‘second-life’ toepassing (re-purposing) of gerecycleerd.
Wil je meer weten over het op een circulaire manier omgaan met EV-batterijen en de partners waar je naast Bebat terecht kan voor hulp bij het aftercare-traject? Je vindt meer informatie in het dat Bebat publiceerde.
Tekst: eigen redactie | Bebat
Foto’s: Bebat
