in Turnhout (het vroegere Philips Lighting) kreeg vorig jaar als allereerste bedrijf in Vlaanderen een vergunning voor tijdelijke natuur. Die vergunning kent nu ook zijn uitwerking in de praktijk: waar vorig jaar stukken van het 20 hectare grote bedrijventerrein er nog verlaten bij lagen, geeft Signify de natuur sinds kort alle kansen om zich er vrij te ontwikkelen.
Bedrijventerreinen als waardevolle natuur
Vlaanderen bestaat voor meer dan 50.000 hectare uit bedrijventerreinen en bijhorende infrastructuur. In afwachting van de effectieve invulling van deze terreinen, blijven de gebieden vaak ongebruikt. Meer precies is zo’n 17.000 hectare grond bestemd voor industriële ontwikkeling braakliggend of ingericht als plantsoen. De beheerders van projectgronden kiezen meestal bewust voor deze vorm van beheer omdat zij willen vermijden dat beschermde planten en/of dieren zich op het terrein vestigen en zo de voortgang van toekomstige bouwprojecten vertragen. “Daar heeft echter niemand baat bij, de natuur niet, want zij krijgt geen kansen, en de grondeigenaar ook niet, want die maakt kosten” stelt het .
In het kader van de , wordt nu de vergunning ‘tijdelijke natuur’ in de kijker gezet. Deze vergunning verleent aan bedrijven de garantie dat zij de natuurelementen die zich door de jaren heen ontwikkelen op hun (braakliggend) terrein, mogen verwijderen wanneer een bouwproject van start gaat. Zulke vergunning geldt voor 10 jaar, maar kan verlengd worden.
Van klassiek beheer naar natuurontwikkeling
Tijdelijke natuur gaat er in eerste instantie van uit dat eigenaars van projectgronden geen ingrepen meer uitvoeren op het terrein en de natuur de kans geven om zich op een spontane manier te ontwikkelen. Er zijn dus geen verplichtingen op vlak van beheer of inrichting. Uitzondering hierop is het bosdecreet dat geen tijdelijke bossen toelaat, waardoor wel wordt aangeraden om bosvorming tegen te gaan. Behoudens het vermijden van bosvorming, vraagt de ontwikkeling van tijdelijke natuur dus vooral minder inspanningen en kosten.
Tijdelijke natuur is zo in feite een investeringsarme manier om maatschappelijk verantwoord te ondernemen op een zichtbare een tastbare wijze. Tijdelijke natuur brengt bovendien enkele specifieke voordelen met zich mee voor het milieu. Zo is het vaak een geschikte biotoop voor pioniers- en vroege soorten, kan het verduurzaming van een bestaande populatie mogelijk maken en kan het de overlevingskans van bepaalde soorten vergroten. Tot slot kan tijdelijke natuur het bedrijfsimago ook ten goede komen: Je kan het terrein openstellen voor het grote publiek, wat je relatie met de naaste gemeenschap kan optimaliseren.
Primeur in Vlaanderen
Signify in Turnhout is het eerste bedrijf dat in 2018 de vergunning voor tijdelijke natuur toegewezen kreeg. Het bedrijf kiest er sinds kort dan ook bewust voor om anders om te gaan met de restgrond op hun bedrijventerrein: vorig jaar lagen aanzienlijke stukken van het 20 ha grote bedrijventerrein er nog verlaten bij, maar in afwachting van nieuwe industriële activiteit krijgt de natuur er nu de kans om zich te ontwikkelen. Concreet wordt aangelegde gazon omgevormd naar natuurlijk grasland en worden beheersintensieve hagen vervangen door streekeigen soorten. Van het gebruik van pesticiden wordt afgestapt. Het bedrijf gaat echter nog verder en investeert bovendien actief in de ontwikkeling van tijdelijke natuur door het grasland op een ecologische manier te laten beheren door middel van begrazing met schapen, het plaatsen van een bijenhotel en het aanleggen van een wandelpad.
Meer informatie over de vergunning voor tijdelijke natuur vindt u op de van het Agentschap voor Natuur en Bos.
Bronnen: Natuurpunt | Agentschap voor natuur en bos | Green Deal Bedrijven en Biodiversiteit
Foto’s: Radio 2 | Green Deal Bedrijven en Biodiversiteit | VILT
