Wil je als bedrijf het huishoudelijk afvalwater van je kantoren zuiveren? Dan heb je verschillende mogelijkheden. Luk Mertens van Natuur21 voegt daar een nieuwe techniek aan toe: een continu zuiveringssysteem met planten, waarvan je het water volledig opnieuw in je bedrijf kunt gebruiken. ecoTips ging langs om te horen hoe dat in elkaar zit.
Niet-woekerende helofyten
Helofyten zijn planten die zuurstof naar hun wortels transporteren. De bacteriën tussen de wortels maken daar dankbaar gebruik van en zijn dankzij de zuurstof in staat om de vervuiling in het water aan te pakken. Zelfs in de winter doen de planten en bacteriën hun job. Maar helofytenfilters zijn niet nieuw. Iedereen kent wel de percolatierietvelden die als zuivering dienst doen. Riet heeft echter ook nadelen. Het heeft de neiging zijn eigen weg te gaan en die weg kan evengoed naast het voorziene bekken liggen. Na een tijd krijg je dus overal riet. “Toch zijn er nog heel veel andere soorten helofyten,” vertelt Luk Mertens. “Deze zijn niet zo invasief en werken even goed. Ze geven de ruimte een mooi en natuurlijk uitzicht en zijn onderhoudsvriendelijker dan riet.”
Luk verbeterde ook het systeem van het percolatierietveld. “Het percolaatveld werkt optimaal bij constante gekende vuilvrachten. Maar in een bedrijf is er piekbelasting op het ene moment en bijna geen vuilvracht op het andere moment. Dan wordt het moeilijk om goeie zuiveringsresultaten te halen.”
Water steeds opnieuw zuiveren
Luk zocht naar een manier om het water in zo’n natuurlijke zuivering meer dan één keer door het wortelgebied te sturen. “Wanneer het vervuilde water maar één keer langs het zuiverend materiaal passeert, is de kans groot dat niet alle verontreinigende stoffen uit het water gehaald zijn. Ik maakte dus een systeem waarbij het water constant opnieuw gezuiverd wordt. Het systeem werkt met communicerende vaten. Wanneer er water in de zuivering komt, dan gaat er aan de andere kant van het systeem evenveel water uit maar wel met vertraagde afvoer via een knijpleiding. Op die manier blijft er een grote hoeveelheid water in het systeem en dat wordt continu gezuiverd.
“Een waterzuivering kan perfect een eyecatcher zijn en toch integreren in de omgeving.”
Het water van keuken en toiletten komt trouwens niet meteen in de zuivering terecht maar passeert eerst nog een septische put en een beluchtingstank. Van daaruit wordt het mondjesmaat in de zuivering gebracht. Dit heeft ook een positieve invloed op de planten. Bij een eenmalig doorloopsysteem zien we dat planten het in vakantieperiodes of weekends erg moeilijk krijgen, omdat er geen water in het bekken komt. Met dit systeem blijft er continu water beschikbaar voor de planten, ook in erg droge periodes.”
Geen lozing maar hergebruik
In plaats van het gezuiverde water gewoon te lozen in oppervlaktewater, bedacht Luk een andere oplossing. Het water wordt onderaan het opslagbekken weggetrokken door een externe pomp en komt in bufferputten terecht. In die putten komt ook het regenwater van de dakoppervlakte binnen. Vanuit de bufferput gaat het opnieuw richting gebouw en wordt het hergebruikt voor de toiletten. Enkel bij abnormale lozing of heel hoge regenval, gaat de bufferput in overstort en komt het gezuiverde water in een infiltratieput terecht. Maar dat is eerder uitzondering dan regel.
“De gebruikers moeten er wel rekening mee houden dat ze enkel biologische reinigingsproducten gebruiken. Dat is logisch,” legt Luk uit. “Voor het water het gebouw terug ingaat, passeert het nog een geurfilter. Op die manier zijn we zeker dat het telkens opnieuw gerecycleerde water, na verloop van tijd nog altijd zonder geur is. Enkel het water in de keuken van het gebouw, is nog leidingwater. We maken trouwens gebruik van hoogtechnologische en erg krachtige pompen die energiezuinig zijn. Bedrijfszekerheid is bezorgdheid nummer 1.”
Water- en kostenbesparing
Positief aan het systeem is de besparing van het waterverbruik. “Water wordt steeds schaarser, in zoverre dat buitenlandse investeerders zelfs beginnen beleggen in water. Dat wijst erop dat drinkbaar water alleen nog maar schaarser, en dus duurder, zal worden. In onze regio’s zakt de grondwatertafel erg snel. Alle initiatieven die ervoor kunnen zorgen dat we minder opgepompt water nodig hebben, zijn dus positief.”
Naast het milieu- en esthetische aspect van de zuivering, valt ook de besparing in de waterkosten op. “Leidingwater is op tien jaar tijd in prijs verdubbeld. Dit systeem zorgt voor een kostenbesparing bij het bedrijf. We hebben in dit geval gebruik gemaakt van een bestaande septische put van waaruit het water naar de voorbeluchtingstank gaat. Je hoeft dus niet alles volledig nieuw te bouwen.”
Recreatieve waarde
Het systeem zoals het ontworpen en geïnstalleerd werd, is veel meer dan een waterzuivering. Het ziet er uit als een moderne vijver met rustbanken. “De integratie in de omgeving vind ik zelf heel belangrijk,” zegt Luk. “Op deze plaats hebben we er een echte rustplaats voor het personeel van gemaakt. Daar kunnen ze hun pauzes doorbrengen bij mooi weer. Het staat mooi en modern en wanneer de inheemse grassen ernaast aangegroeid zijn, is de integratie compleet. Ik kies steeds voor inheemse planten en struiken. In dit project is bijvoorbeeld ook hulst voorzien. Inheemse planten zijn over het algemeen gemakkelijk te houden en te onderhouden en ze integreren mooi in de omgeving.
Uiteraard is het belangrijkste aan een zuiveringssysteem, dat het ook effectief werkt. Maar dat wil nog niet zeggen dat je er een lelijke uitvoering van moet maken. Een waterzuivering zoals deze kan perfect een ‘eyecatcher’ zijn en structuur in de ruimte creëren. Op die manier heeft ze ook een esthetische waarde. Dat geldt ook voor infiltratiebekkens. Traditioneel worden die uitgevoerd met veel te steile wanden. Dan is het noodzakelijk om er een omheining rond te zetten voor de veiligheid van de medewerkers en de bezoekers. Niet echt een mooi resultaat om naar te kijken. Indien de ruimte er is, maak ik van zo’n infiltratiebekken een mooi geïntegreerd bekken met zacht aflopende wanden. Het veiligheidsrisico is dan weg en het resultaat is veel aangenamer.”
| Wie is Natuur21?
Luk Mertens startte ruim 25 jaar geleden met het ontwerpen en uitvoeren van watergerelateerde projecten. Integratie in het landschap, een moderne vormgeving en een onderhoudsarm systeem, zijn voor Luk altijd het uitgangspunt. Zo realiseerde hij tal van ecologische oeverbeschermingen, infiltratiebekkens en waterzuiveringen. |
Contacteer Luk via Gsm : +32 (0)495 50 08 32 – info@lukmertens.be
Meer info: www.natuur21.be
Tekst: Hilde De Wachter
Beeld: Luk Mertens, Natuur21
Datum: 23-04-2016
