Een derde van onze antibiotica belandt in rivieren en oceanen

Antibiotica die via menselijke consumptie in het milieu terechtkomen, vormen een risico voor het waterleven én voor de ontwikkeling van resistente bacteriën. Een nieuwe studie toont aan dat bijna een derde van de geconsumeerde antibiotica in rivieren belandt.

Menselijk gebruik laat diepe sporen na

Van de 29.200 ton antibiotica die wereldwijd tussen 2012 en 2015 werd geconsumeerd, is naar schatting 8.500 ton via het riool in rivieren terechtgekomen. Dat blijkt uit een internationale studie, geleid door wetenschappers van de McGill Universiteit in Canada. Zij ontwikkelden een model dat de route simuleert die de veertig meest gebruikte antibiotica wereldwijd afleggen van inname tot lozing in het milieu.

De studie richtte zich enkel op antibiotica afkomstig van menselijke consumptie en liet toepassingen in de landbouw of industrie buiten beschouwing. Zelfs zonder die bijkomende bronnen blijkt de vervuiling aanzienlijk. Het model werd gevalideerd met gegevens van bijna 900 rivierlocaties wereldwijd.

De onderzoekers stellen vast dat 11 procent van de resten zelfs de oceaan of grote meren bereikt. Dit toont aan dat de impact van antibiotica zich ver buiten de oorspronkelijke bron kan verspreiden. Amoxicilline, een van de meest voorgeschreven middelen, blijkt daarbij het vaakst in risicovolle concentraties in rivieren aanwezig.

Antibioticaresistentie als groeiend risico

Volgens hoofdauteur Heloisa Ehalt Macedo is dit niet enkel een milieuprobleem. “De aanwezigheid van antibiotica in waterlopen bevordert de ontwikkeling van antimicrobiële resistentie. Dat is een groeiende bedreiging voor de volksgezondheid.” De WHO beschouwt antibioticaresistentie als een van de grootste gezondheidsuitdagingen wereldwijd.

De vervuiling is het grootst in regio’s waar afvalwaterzuivering ondermaats is, zoals in delen van Zuidoost-Azië. Maar ook in landen met betere infrastructuur ontsnappen medicijnresten aan de zuivering.

De onderzoekers pleiten voor strengere controleprogramma’s en meer investeringen in afvalwatertechnologie. Hun bevindingen zijn geen pleidooi tegen het gebruik van antibiotica, maar wijzen op de nood aan beter beheer van medicijnresten om de volksgezondheid en het milieu te beschermen.