warmtenetten
(Beeld: Vlaamse Overheid)

ENERGIE – Belang van groene warmte en warmtenetten

Bij hernieuwbare energie denken velen aan zonnepanelen en windturbines. Maar ook warmte is een belangrijk onderdeel van de groene energie in Vlaanderen. De afgelopen jaren werden dan ook meerdere drempels weggewerkt om groene warmteprojecten een boost te geven en het ontstaan van warmtenetten te stimuleren. Zo werd er half januari opnieuw een call groene warmte, restwarmte, warmtenetten en biomethaan gelanceerd om investeringsprojecten te stimuleren.

Warmtenetten

Een warmtenet is een ondergrondse circulatieleiding die aangesloten is op een warmtebron zoals een warmtecentrale of een grote fabriek met veel restwarmte. Op dit warmtenet kunnen woningen, maar ook bedrijven, appartementsblokken, scholen en ziekenhuizen aangesloten worden voor verwarming en warm water. De warmte wordt verspreid via radiatoren, vloer-, plafond- of wandverwarming met behulp van een individueel aftakstation, de koppeling tussen een gemeenschappelijk circulatienet en het verwarmingscircuit van een woning of gebouw.

Een grote troef van een warmtenet is de uitwisselbaarheid van de energiebron. Er kan zonder individuele hinder overgeschakeld worden op de meest duurzame warmtebronnen van dat moment. Zo geniet je dus altijd van duurzame energie, zonder dat er aan huis werken moeten gebeuren voor onderhoud of vervanging. In steden zoals Kopenhagen (Denemarken) en Stockholm (Zweden) zijn bijna alle huizen, scholen en publieke zwembaden aangesloten op een warmtenet. België loopt dus achter, maar is aan een forse inhaalbeweging bezig. Er zijn bijvoorbeeld al warmtenetten in onder meer Roeselare, Gent, Saint-Ghislain, Louvain-la-Neuve en Brugge. De komende jaren volgen Turnhout, Hooglede, Kuurne en Harelbeke.

Sluitstuk van regelgeving is klaar

De Vlaamse overheid wil deze inhaalbeweging extra stimuleren. Begin februari werd dan ook het licht op groen gezet voor het sluitstuk van de regelgeving rond warmtenetten. Minister van Energie Lydia Peeters: “Vier weken geleden lanceerden we opnieuw een uitgebreide call groene warmte. Met deze nieuwe regels omtrent warmtenetten zetten we een volgende stap om het belang van groene warmte en warmtenetten in de verf te zetten”.

Het sluitstuk van de regelgeving omvatte enkele sociale maatregelen voor consumenten van warmte en een vergoeding voor de openbaredienstverplichtingen voor de beheerders en leveranciers. Wanneer klanten hun factuur niet betalen of een afbetalingsplan niet naleven, wordt er nog steeds (onbetaalde) warmte geleverd. Om de kosten te vergoeden die de koude- of warmtenetbeheerder en de leverancier maken, hebben ze vanaf nu recht op een vergoeding van 20 euro die 50/50 verdeeld wordt tussen de leverancier en de netbeheerder.

Potentieel warmtenetten

Warmtenetten zijn voornamelijk interessant op plaatsen waar zowel een warmtebron (zoals een verbrandingsoven of fabriek) als zoveel mogelijk afnemers aanwezig zijn. Hoe meer woningen en gebouwen kunnen aansluiten, hoe lager de kost per aansluiting. Daarnaast kunnen ook warmtenetten ‘in het klein’ geïnstalleerd worden. Steeds meer appartementsgebouwen maken bijvoorbeeld gebruik van een centrale stookplaats in plaats van individuele cv-ketels.

In Vlaanderen is er nog veel potentieel voor de aanleg van warmtenetten. De Warmtekaart van Vlaanderen geeft met kleuren aan waar zich de meest kansrijke gebieden bevinden voor de aanleg van warmtenetten. Enkele grote warmtenetten die momenteel al bestaan zijn die van de INDAVER-site in Doel naar Ineos (goed voor 173.724 MWh/jaar) en die van SPE Gent (2x 71.470 MWh/jaar). Kleinere netten zijn onder andere die van VMM Aalst (508 MWh/Jaar), Infrax (2.267 MWh/Jaar) en Bionerga naar Aquafin (23.836 MWh/jaar).

warmtekaart

De oranje en rode cellen geven de meest kansrijke gebieden voor warmtenetten aan. 

Call groene warmte 

Op 15 januari werd door de Vlaamse Overheid opnieuw een call groene warmte, restwarmte, warmtenetten en biomethaan gelanceerd. Via deze oproep kunnen ondernemingen en andere aanvragers (bv. gemeenten) die investeren in o.a. warmtenetten, subsidies ontvangen. Met deze subsidies wil het Vlaamse Gewest zich engageren om te voldoen aan de bindende Europese doelstellingen betreffende het aandeel van hernieuwbare energie en het verhogen van de energie-efficiëntie tegen 2020.

Er gelden wel enkele voorwaarden voor de toekenning van de subsidies. Zo moet de investering gebeuren in het Vlaamse Gewest. Daarnaast mag de installatie niet in aanmerking komen voor de toekenning van enerzijds groenestroomcertificaten of warmtekrachtcertificaten of anderzijds de ecologiepremie of strategische ecologiesteun. Wat warmtenetten betreft, moeten de warmtenetten gebruik maken van 50% warmte uit hernieuwbare energiebronnen, 50% restwarmte of 50% uit een combinatie van beide voornoemde om in aanmerking te komen voor een subsidiëring.

Het maximum aan te vragen steunpercentage hangt af van het type investering, de grootte van de onderneming of de aanvragende entiteit. Projecten voor de aanleg van warmtenetten, kunnen aanspraak maken op maximum 2 miljoen euro aan subsidie.

De call loopt nog tot eind deze week. Meer informatie rond de oproep, de voorwaarden, inschrijving en evaluatie kan u vinden op de website van VLAIO.

Bronnen: Livios | persdienst Lydia Peeters | VLAIO | VEA
Foto’s: Vlaamse Overheid | Ode.be | Vito


Nieuwsbrief

In je mailbox: aankondigingen van opleidingen, events, nieuws en inzichten over duurzaamheid.

"*" indicates required fields

This field is for validation purposes and should be left unchanged.