Europa boekt duidelijke vooruitgang in de strijd tegen luchtvervuiling en de uitstoot van broeikasgassen. Toch is de algemene toestand van het Europese milieu “niet goed”, zo blijkt uit het nieuwste rapport van het Europees Milieuagentschap (EEA). De uitdagingen blijven groot en zullen ook gevolgen hebben voor de economie.
Vooruitgang op vlak van lucht en energie
Het vijfjaarlijkse EEA-rapport brengt de toestand van het milieu in 38 landen in kaart. Ondanks de kritische toon wijst het op verschillende positieve evoluties. De Europese Unie is wereldwijd een van de koplopers in klimaatbeleid. De uitstoot van broeikasgassen daalde fors, het aandeel hernieuwbare energie verdubbelde en de luchtkwaliteit verbeterde merkbaar. Ook het gebruik van grondstoffen wordt efficiënter en de recyclagegraad stijgt gestaag.
Deze resultaten tonen volgens het agentschap aan dat beleid en samenwerking wel degelijk effect hebben, al zijn de resultaten ongelijk verdeeld tussen landen en sectoren.
Biodiversiteit en water blijven pijnpunten
De biodiversiteit op het Europese continent gaat nog altijd achteruit, zowel op land als in zee. De oorzaak ligt in onze consumptiepatronen en productiemethoden, met name in de landbouw en voedselproductie. Volgens het EEA zullen de meeste lidstaten hun natuurdoelstellingen voor 2030 niet halen als er geen ingrijpende veranderingen komen.
Ook de Europese watervoorraden staan onder druk. Een derde van de bevolking leeft in regio’s met waterstress. Het rapport benadrukt dat het behoud van gezonde rivieren en meren cruciaal is, zowel voor de natuur als voor de economie.
De klimaatverandering versnelt
Europa warmt sneller op dan enig ander continent. De gevolgen zijn zichtbaar in de vorm van hittegolven, droogtes en overstromingen. Deze klimaatextremen vormen een risico voor volksgezondheid, infrastructuur en economie. Het EEA stelt dat Europa zich moet aanpassen aan deze realiteit en de samenhang tussen economie, natuur en hulpbronnen fundamenteel moet herzien.
“Alleen door het natuurlijke milieu te herstellen kunnen we een sterke economie en hoge levenskwaliteit behouden,” stelt het rapport.
Voorzichtig optimisme
Ondanks de ernstige waarschuwingen klinkt er ook hoop. Europa beschikt volgens het EEA over de kennis, het beleid en de ervaring om het tij te keren. De boodschap is duidelijk: de ingezette koers moet niet worden verlaten, maar versterkt.
Teresa Ribera, vicevoorzitter van het EEA, noemt het rapport een “harde herinnering” dat ambitie en actie noodzakelijk blijven. “Het extreme weer van de afgelopen jaren toont hoe kwetsbaar onze welvaart en veiligheid zijn als de natuur verzwakt. De natuur beschermen is geen kost, maar een investering in ons concurrentievermogen, onze veerkracht en ons welzijn.”
