Op 15/12/2021 heeft de Commissie een mededeling over duurzame koolstofkringlopen goedgekeurd, waarin wordt uiteengezet hoe de verwijdering van koolstof uit de atmosfeer kan worden opgevoerd.
Om de effecten van onze CO2-uitstoot te compenseren, zal de EU haar afhankelijkheid van fossiele koolstof drastisch moeten verminderen, de koolstofteelt moeten opdrijven om meer koolstof in de natuur op te slaan en industriële oplossingen moeten bevorderen om koolstof op duurzame en controleerbare wijze te verwijderen en te recycleren. Het verwijderen en opslaan van meer koolstof, uit de atmosfeer, de oceanen en de wetlands aan de kust, is essentieel om de wettelijk bindende verbintenis van de EU om tegen 2050 klimaatneutraal te worden, te verwezenlijken.
Frans Timmermans, Executive Vice-President voor de Europese Green Deal, zei hierover het volgende: “Koolstofverwijdering is van vitaal belang om onze klimaatverbintenissen binnen bereik te houden. Naast scherpe emissiereducties hebben we duurzame oplossingen nodig voor het verwijderen en recycleren van koolstof, die onze economie veerkrachtiger zullen maken en ons zullen helpen zowel de klimaatcrisis als de biodiversiteitscrisis te bestrijden. Vandaag hebben we de belangrijkste beginselen en doelstellingen uiteengezet van onze werkzaamheden ter voorbereiding van de nodige regels. Deze regels zullen ervoor zorgen dat de koolstofverwijdering geloofwaardig is en het gewenste effect sorteert, en zullen helpen nieuwe zakelijke kansen te creëren op het gebied van koolstoflandbouw voor landbouwers, bosbouwers en andere grondbeheerders.”
Commissaris voor Landbouw Janusz Wojciechowski voegde daaraan toe: “Land- en bosbouw zijn onze bondgenoten in de strijd tegen de klimaatverandering: zij verzachten de gevolgen ervan door koolstof uit de atmosfeer te halen. Koolstoflandbouw zal de bijdrage van land- en bosbouwers aan het koolstofarm maken van onze economie versterken, door landbouwers extra inkomsten te verschaffen en tegelijk de biodiversiteit te beschermen, landbouwbedrijven weerbaarder te maken tegen natuurrampen en de voedselzekerheid te garanderen. Ook onderzoek en innovatie zullen hiertoe bijdragen door landbouwers en bosbouwers verdere oplossingen aan te reiken.”
In de mededeling worden acties op korte tot middellange termijn uiteengezet om koolstoflandbouw te ondersteunen en dit groene bedrijfsmodel op te schalen zodat grondbeheerders beter worden beloond voor koolstofvastlegging en biodiversiteitsbescherming. Tegen 2030 moeten initiatieven op het gebied van koolstoflandbouw bijdragen tot de opslag van 42 miljoen ton CO2 in de natuurlijke koolstofputten van Europa. Maatregelen om dit doel te bereiken zijn onder meer:
- bevordering van koolstoflandbouwpraktijken in het kader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) en andere EU-programma’s zoals LIFE en Horizon Europe’s “Soil Deal for Europe”-onderzoeksmissie, en via nationale overheidsfinanciering en particuliere financiering;
- de monitoring-, rapportage- en verificatiemethodologieën te standaardiseren die nodig zijn om een duidelijk en betrouwbaar certificeringskader voor koolstoflandbouw tot stand te brengen, dat de ontwikkeling van vrijwillige koolstofmarkten mogelijk maakt
- betere kennis, gegevensbeheer en op maat gesneden adviesdiensten voor grondbeheerders, zowel op het land als binnen het ecosysteem van de blauwe koolstof.
De mededeling is ook gericht op de ontwikkeling van blauwkoolstofinitiatieven, aangezien het gebruik van op de natuur gebaseerde oplossingen voor wetlands aan de kust en regeneratieve aquacultuur verdere voordelen biedt voor het herstel van de oceanen en de productie van zuurstof, en voor de voedselzekerheid.
Hoewel de nadruk van de Europese Green Deal ligt op een drastische vermindering van het gebruik van fossiele koolstof, zal de EU-economie koolstof nodig blijven hebben als grondstof voor industriële processen, zoals de productie van synthetische brandstoffen, kunststoffen, rubbers, chemicaliën en andere geavanceerde materialen. Deze koolstof zal in toenemende mate worden geleverd door de bio-economie en technologische oplossingen die CO2 afvangen, gebruiken en opslaan. De Commissie zal een dialoog aangaan met de belanghebbenden om ervoor te zorgen dat tegen 2030 minstens 20% van de koolstof die in chemische en plastic producten wordt gebruikt, afkomstig is van duurzame niet-fossiele bronnen. Daarbij zal ten volle rekening worden gehouden met de EU-doelstellingen inzake biodiversiteit en circulaire economie en met het komende beleidskader voor biogebaseerde, biologisch afbreekbare en composteerbare kunststoffen. Om deze nieuwe koolstofstromen beter te beheren, innovatieve technologieën te ondersteunen en koolstofverwijdering op grote schaal te realiseren, zal de Commissie helpen bij de ontwikkeling van een interne markt voor het afvangen, gebruiken en opslaan van koolstof en van de nodige grensoverschrijdende infrastructuur voor het transport van CO2. Tegen 2030 moet jaarlijks 5Mt CO2 uit de atmosfeer worden verwijderd en permanent worden opgeslagen via technologische oplossingen. Het belangrijkste financieringsinstrument voor deze technologieën op de korte termijn is het innovatiefonds, dat wordt gefinancierd door de EU-regeling voor de handel in emissierechten.
Volgende stappen
Tegen eind 2022 zal de Commissie een EU-regelgevingskader voorstellen voor de certificering van koolstofverwijderingen op basis van robuuste en transparante regels voor koolstofboekhouding en voorschriften om de authenticiteit en milieu-integriteit van duurzame koolstofverwijderingen van hoge kwaliteit te controleren en te verifiëren. Dergelijke regels zullen het vereiste rechtskader bieden om koolstoflandbouw en industriële oplossingen waarbij koolstof uit de atmosfeer wordt verwijderd, op te schalen. In januari 2022 zal ook een oproep tot het indienen van bewijsmateriaal worden gedaan.
