Ikea koopt hout voor haar producten aan van Russische bedrijven die betrokken zijn bij illegale houtkap in de beschermde boreale bossen van Siberië. Dit blijkt uit nieuw onderzoek van de Londense onderzoeksgroep Earthsight.
De onderzoekers namen undercover deel aan vergaderingen, bezochten houtkapsites en analyseerden satellietbeelden en officiële documenten. Uit het maandenlange onderzoek komt de Zweedse meubelgigant naar voren als meest prominente van verschillende westerse bedrijven die hout voor hun producten hebben ingekocht bij de ExportLes-groep. Deze verzameling bedrijven is eigendom van Evgeny Bakurov, een van Ruslands rijkste zakenlieden-annex-politici.
Bakurov heeft naar verluidt ooit opgeschept dat een vertegenwoordiger van Ikea zei dat het bedrijf ervoor koos om zaken met hem te doen omdat hij Ikea “sneller hout stuurde dan ze geld konden overmaken”.
“Earthsight schat dat er elke twee minuten ergens op aarde een Ikea-product wordt gekocht waarin het verdachte Russische hout is verwerkt”, stellen de onderzoekers.
Bakurovs bedrijf geschrapt
In juni meldde Ikea dat het de inkopen van ExportLes had stopgezet nadat Earthsight de bevindingen met het bedrijf had gedeeld. De Zweedse meubelgigant houdt vol dat het hout legaal was gekapt en dat het Bakurovs bedrijf geschrapt heeft van de lijst met leveranciers vanwege niet nader gespecificeerde “zorgelijke praktijken”.
In de boreale bossen van Rusland, ook bekend als de taiga, is een meerderheid van alle coniferen van de wereld te vinden. Ook slaan de bossen ongeveer de helft van de CO2 op het noordelijk halfrond op land op. Ze spelen kortom een cruciale rol bij het reguleren van klimaatverandering. Rusland is een van de grootste houtexporteurs ter wereld; het verscheepte bijna een kwart van al het hout dat in 2019 wereldwijd werd verhandeld.
ExportLes heeft de kap van bomen in beschermd gebied gerechtvaardigd onder het voorwendsel van zogenoemde ‘sanitaire houtkap’. Daarbij beweren houthakkers dat gezonde bomen al dood, ziek of beschadigd zijn en dus wel gekapt moeten worden om de gezondheid van een bos te behouden.
Eind juni maakte Ikea bekend dat het een tijdelijk verbod oplegde op de inkoop van hout van bedrijven die zich bezighouden met “sanitaire kap” in het Oosten van Rusland en Siberië.
FSC-keurmerk
Bakurov, een prominente figuur in de Russische regio Irkoetsk, was erin geslaagd een keurmerk te verkrijgen van de Forest Stewardship Council (FSC), een toonaangevende internationale certificeringsinstantie voor duurzaam hout.
Maar het onderzoek van Earthsight toont aan dat de politicus verschillende illegale deals heeft gesloten om de kaprechten veilig te stellen op meer dan twee miljoen kubieke meter hout in beschermd bos. Bakurov heeft niet gereageerd op de bevindingen.
Als reactie op de bevindingen ontkende FSC dat er sprake was van misstanden. Wel maakte de keurmerkorganisatie de certificeringen van Bakurov ongeldig.
Kindermeubelen
Volgens het rapport zijn de bomen voornamelijk via een Indonesische fabrikant die aan winkels in West-Europa en Noord-Amerika levert de Ikea-productieketen binnengekomen. Ook werd gebruik gemaakt van Russische en Chinese tussenpersonen.
Veel van de producten die naar alle waarschijnlijkheid met het illegale hout zijn gemaakt, zo blijkt uit de bevindingen, zijn gericht op kinderen. Earthsight noemt in het onderzoek bijvoorbeeld de populaire Sindvik kindermeubel-lijn.
Een vorig jaar gepubliceerd onderzoek van Earthsight bracht FSC en Ikea ook al in verband met de verkoop van illegaal verkregen hout uit Oekraïne.
“Dit zijn systemische problemen die systemische oplossingen vereisen, die verder gaan dan één koper, één leverancier of één land”, zegt de directeur van Earthsight, Sam Lawson, in een verklaring. “Regeringen in Europa en de VS moeten dringend optreden om de aanwas van gestolen hout voor eens en voor altijd een halt toe te roepen.”
