Klein schijfje, grootse ideeën…
Hoeveel vergeten jetons heb je bij thuiskomst na een evenement al uit je broekzak geplukt? Hoeveel slingeren er misschien wel rond in de schuiven, pennenbakjes en wagens op je bedrijf? Op het eerste gezicht lijken deze kleine schijfjes eerder moeilijk te rijmen met maatschappelijk verantwoord ondernemen. Maar het Kempische b-token, wereldwijd marktleider in de productie en personalisatie van jetons, bewijst het tegendeel. Wij spraken met CEO Nathalie Breugelmans.
Verrassende toepassingen
Het begon voor b-token misschien wel met de gekende festivaljetons, maar ondertussen worden de Kempische schijfjes in 83 verschillende landen voor de meest uiteenlopende doeleinden ingezet. In de Verenigde staten kunnen voorbijgangers ze kopen om aan bedelaars te geven. Zij kunnen ze dan enkel inruilen voor essentiële levensmiddelen. Onze blauwhelmen gebruiken de munten uit Retie zelfs als betaalmiddel in bepaalde oorlogsgebieden.
Marktleider
De eerste jetons die in 2008 bij b-token van de band rolden, waren nog allemaal vervaardigd uit nieuw plastic. Maar achter de schermen was het bedrijf meteen al druk in de weer met het uittesten van ecologische alternatieven.
Een symbolische 10 jaar later, is b-token niet alleen wereldwijd marktleider, maar ook de trotse aanbieder van een driekoppig milieuvriendelijk gamma. Nathalie Breugelmans stond mee aan de wieg van het bedrijf: ‘Hoewel we in de beginjaren enkel over een standaard plastic token beschikten, was het van de meet af aan de bedoeling om een duurzame koers te varen. We gingen meteen op zoek naar ecologische alternatieven. In tussentijd maakten we er al een punt van om 100% van het plasticafval te hergebruiken.’
Aardappelschil
Na twee jaar research vond b-token het antwoord in een restproduct van de Nederlandse frietsector. Nathalie: ‘Door de jaren heen hebben we op onze machines tal van grondstoffen getest. Maar de eerste waar we echt helemaal tevreden over waren, en die we bovendien ook duurzaam genoeg vonden, was een zetmeelgranulaat gewonnen uit aardappelschillen. Eerder passeerden alternatieven op basis van maïs en suikerriet reeds de revue. Maar prima voedsel gebruiken voor het maken van een duurzame jeton was in onze ogen niet echt logisch.’ In 2010 kwam uiteindelijk de eco-token op de markt. Die is volledig biologisch afbreekbaar. Nathalie: ‘Bovendien kunnen we ze op een energievriendelijkere manier produceren dan onze plastic munten omdat we onze machines op een minder hoge temperatuur moeten instellen.’
Geen stormloop
Bij de lancering van hun aardappelmuntje kon b-token op heel wat aandacht en schouderklopjes rekenen. Maar dat vertaalde zich aanvankelijk niet in de verkoopcijfers. Nathalie: ‘Op internationale beurzen liepen we erg in de kijker met de eco-token. Maar slechts weinigen waren in 2010 bereid om zo’n 25% meer te betalen voor een duurzaam product. De eco-token was toen ongeveer goed voor slechts 2% van onze omzet.’
Houtafval
Maar dat weerhield het bedrijf er niet van om het ecologische gamma verder uit te breiden. Niet lang daarna rolden er houten jetons van de band. Nathalie: ‘In Duitsland vonden we een leverancier die houtafval verzamelt, vermaalt en vermengt met hars. Uit de resulterende pellets fabriceren we stevige en bijzonder mooie jetons.’
100% duurzame productie in 2025
Na de introductie van de houten jetons, klom het aandeel duurzame productie bij b-token op tot 5%. Maar de echte doorbraak kwam er pas een tweetal jaar geleden. Nathalie: ‘Bij de meeste van onze klanten kwam ecologie pas zeer recent op de agenda te staan. Ook nu nog word 70% van onze jetons uit niet-gerecycleerd plastic gemaakt. Maar we voelen dat dit nu wel heel snel zal veranderen. En daar dragen we zelf heel actief aan bij. Tegen 2025 willen we enkel nog duurzame munten produceren. En het is de bedoeling dat onze klanten daar financieel zelfs helemaal niets van moeten merken.’
Gerecycleerd plastic
Om in 2025 enkel nog ecologisch verantwoorde muntjes van de band te doen rollen, onderzoekt b-token momenteel de mogelijkheden van gerecycleerde plastics. Maar dat loopt niet altijd van een leien dakje. Nathalie: ‘De markt van grondstoffen gewonnen uit gebruikt plastic staat nog in zijn kinderschoenen. We worstelen enorm met het vinden van een partner die ons niet alleen een geschikt product kan bezorgen, maar ook de nodige hoeveelheden kan leveren. Wat we zeker verder gaan onderzoeken zijn de doorschijnende dekseltjes van CD-hoesjes. Die hebben we al uitvoerig verkruimeld en in onze machines getest en het resultaat is veelbelovend. Maar we weten ook dat dit een eindig verhaal is. Een revival van de CD zit er immers waarschijnlijk niet in.’
Kwaliteitseisen
Slaagt b-token er toch in om de juiste grondstoffen te vinden, dan staat er mogelijks nog wel een ander obstakel in de weg. Nathalie: ‘Veel van onze munten worden gebruikt door de speelgoed- en voedselindustrie. Daarvoor gelden uiteraard strenge kwaliteitseisen en op vlak van hergebruikte plastics heerst er nog veel onduidelijkheid. Hopelijk komt hier snel verandering in. Anders zou dit wel eens onze race naar 100% duurzame productie in de weg kunnen staan.’
Ocean Coin
Toch wist b-token ondertussen al wel een eerste jeton uit gerecycleerd plastic te ontwikkelen. Hoewel deze nog steeds 10% duurder is en niet alle andere producten zal kunnen vervangen, is het bedrijf er toch zeer trots op. Enkele maanden geleden stelde b-token – in het kielzog van de strijd tegen de plastic soup – de Ocean Coin voor, een turquoise munt vervaardigd uit afgeschreven visnetten. Daarmee geeft het bedrijf één van de grootste oceaanvervuilers een nieuw leven. Nathalie: ‘Oude visnetten komen maar al te vaak op de zee- en oceaanbodem terecht. De Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN schat de totale hoeveelheid op zo’n 640.000 ton. Dat is maar liefst 10% van al het zwerfvuil in zeeën en oceanen. Bovendien raken zeedieren er bijzonder snel in verstrikt. Hen wacht een trage, pijnlijke, dood. Maar ook voor waardevolle waterflora vormen de zogenaamde ghost nets een ernstige bedreiging. Het duurt dan ook nog eens 600 jaar voordat ze volledig afgebroken zijn.’
Ingezamelde netten
Het idee om met deze boosdoener aan de slag te gaan werd werkelijkheid toen b-token in contact kwam met het Deense Plastix Global. Dit bedrijf zette in diverse Scandinavische havens inzamelpunten op poten voor afgedankte netten en helpt zo om de sluikstort een halt toe te roepen. De buit wordt vervolgens tot ruwe plastic korrels gerecycleerd en die slaat b-token sinds oktober tot Ocean Coins. Tijdens de persvoorstelling zagen we ze al van de band rollen. Ze zien er knap uit. De mooie kleur die ze te danken hebben aan hun basisgrondstof, maakt hun verhaal meteen duidelijk. Nathalie: ‘Voor alle duidelijkheid hebben de netten van Plastix Global nooit op de zee- of oceaanbodem gelegen. Dan zouden wij ze niet meer kunnen gebruiken. Als ze te lang met zout water in contact zijn gekomen, zijn ze te zwaar aangetast. Dan krijgen we er geen sterke jetons mee gemaakt. Maar toch willen we met dit project ook bijdragen aan de bestrijding van de ghost nets die reeds onder water liggen, en dan liefst in onze eigen Noordzee. Daarom schenken we 10% van de Ocean Coin-winst gedurende het eerste jaar aan de vzw Ecoduikers. Zij halen aan onze kust zo veel mogelijk netten uit de zee. Ook het door hun verzamelde afval wordt hergebruikt, voornamelijk voor de productie van textiel.’
MVO
Voor b-token stopt duurzaamheid niet met de keuze voor milieuvriendelijke grondstoffen. Alle verzendingen gebeuren, via het carbon neutral project van UPS, op een klimaatneutrale manier. En elk jaar wordt de duurzaamheid van het bedrijf onder een vergrootglas gelegd op een bijeenkomst van het Global Compact Network van de Verenigde Naties. B-token was trouwens de eerste micro-onderneming die lid werd. Als marktleider wil het bedrijf ook concurrenten stimuleren om hetzelfde te doen. Daarom worden de ecoproducten niet gepatenteerd en wordt kennis openlijk gedeeld. Nathalie: ‘Als wereldwijd marktleider vinden we het onze plicht om onze sector te verduurzamen, ook al moeten we daar zelf al het nodige zoekwerk voor op ons nemen.’
Tekst: Katrien van Miert
Foto’s: B-Token
