Gramitherm startte productiesite voor 150.000 m3 in Namen.
Gramitherm produceert isolatiematerialen uit gras. Het bedrijf is betrokken in verschillende EU-projecten rond de biobased economie. Zo onder meer in de projecten GrasGoed en New-C-Land.
Gramitherm is een merk van het Zwitserse bedrijf Clean Insulating Technologies, maar heeft met Christian Roggeman een Belgische bedrijfsleider.
Einde 2019 opende een nieuwe Waalse productiesite in Auvelais-Sambreville. De site is 5.000 m2 groot en kan 150.000 m³ per jaar aan flexibele isolatiepanelen produceren. De nieuwe firma GRAMITHERM EUROPE NV startte met een kapitaal van 1,1 miljoen €. ING en lokale partners Investsud, Namurinvest en Sowalfin leenden.
Productie & eigenschappen
Het gebruikte gras is afkomstig uit de landbouw, natuur- en bermbeheer. Met 1 hectare gras produceert het bedrijf tot 200 m3 isolatiemateriaal. Voor het thuisland rekende Gramitherm voor: om 5% van de isolatiemarkt van Zwitserland te kunnen bevoorraden, zou slechts een oppervlakte van 1.000 hectare nodig zijn. Dat wil zeggen 0,1% van het totale Zwitserse weide-areaal.
In een eerste cyclus worden de vezels gescheiden van de eiwitten en de sappen. Dat behelst wassen, ontstoffen, persen, drogen en fijnsnijden. Dat gebeurt in opdracht van Gramitherm in Vlaanderen. De eiwitten kunnen ingezet worden in veevoeding, de sappen in meststoffen of in biogasinstallaties. Naast isolatiemateriaal, kun je van de vezels ook papier en karton maken.
In de isolatiefabriek zelf komt enkel droog materiaal toe. Daar worden 72% grasvezels, 20% jute, gerecycleerd uit koffiebalen, en ongeveer 8% polyestervezels gemengd. De polyestervezels zorgen voor de binding en de soepelheid van de matten. Een kleine hoeveelheid schimmelwerende middelen en brandvertragers wordt toegevoegd.
Via air-lay technologie, een techniek uit de textielindustrie waarbij vezels via een luchtstroom in gekruiste lagen tot matten geblazen worden, komen ze in een hete-luchtoven. Daar vindt het bindingsproces plaats op 170°C. Dan wordt het product gesneden op standaardmaten van 120 x 60 cm en verpakt. De matten zijn er in diktes van 4,5 tot 24 cm en hebben een Europese Technische Goedkeuring (ETA).
Zoals vele vezelachtige isolatiematerialen uit plantaardige grondstoffen (vlas, hennep, hout, papiervezels…) is de warmte-isolerende waarde van grasisolatiemateriaal gelijk aan die van bekendere vezelmaterialen zoals rots- en glaswol (lambda-waarde 0,040). Het is een dampdoorlatend materiaal met goede akoestische eigenschappen en een goede bescherming tegen zomerse hitte (warmtecapaciteit van 1,7 KJ/Kg K).
Inmiddels is er een overeenkomst met een Belgisch industriebedrijf om geluidsmuren met Gramitherm voor autostrades en andere infrastructuur te produceren.
Milieu-impact
Gras absorbeert heel wat koolstof tijdens de groeifase. Dat zorgt voor koolstofopslag zolang het materiaal in gebruik blijft en niet verbrand of gecomposteerd wordt, net zoals bij hout. Een tiental jaar geleden berekende de Zwitsterse Haute Ecole d’Ingénierie et de Gestion du Canton de Vaud (HEIG-VCD) dat de CO2 die wordt uitgestoten tijdens de verschillende fases van de productie en de gebruiksduur van Gramitherm, kleiner is dan de CO2 die door het gras wordt opgevangen tijdens de groei. De productie van Gramitherm verbruikt 20% minder energie dan de energie die wordt verbruikt bij het produceren van bijvoorbeeld polystyreen.
Volgens de data van hetzelfde instituut en ook volgens de berekeningen van COEBBE, zou de milieu-impact van Gramitherm nog verkleind kunnen worden door de polyestervezels te vervangen door natuurlijke bindvezels op basis van zetmeel en door de hoeveelheid warmte bij het productieproces te verminderen.
In de Fiche de Déclaration Environnementale et Sanitaire (FDES) die Gramitherm samen met het Franse bureau Atara opstelde, wordt de uitkomst van de levenscyclusanalyse uitgebreid belicht. Die data werden verzameld voor de officiële Franse database met milieu- en gezondheidsdata van bouwproducten INIES. Ze komen binnenkort ook terecht in de Belgische tool ‘TOTEM’. Daarmee kunnen miliieuprofielen van bouwdelen berekend worden.
Een LCA-studie die gras en soja als leverancier van proteïnen voor kippenvoer vergeleek, kwam tot de conclusie dat gras een kleinere milieu-impact had. Een LCA die grasisolatie vergeleek met rotswol, kwam eveneens tot de conclusie dat grasisolatie beter scoorde dan rotswol. Kanttekening: de methode, en met name de gebruikte functionele eenheid in deze studie, stemt niet helemaal overeen met gangbare LCA’s over isolatiematerialen.
De lage milieubelasting is ergens logisch: gras, zeker in natuurgebieden, groeit op natuurlijke wijze zonder toevoeging van externe energie, pesticiden, ploegen, bemesten, bevloeien of andere handelingen, behalve maaien. Geteeld gras zou wat meer behandelingen vergen.
Grasisolatie is tenslotte een mooi product om een regionale kringloopeconomie op te zetten. De fabriek in Wallonië haalt haar gras uit een straal van 300 km en stelt 12 (VTE) mensen tewerk.
Gramitherm kreeg de Bouygues-prijs voor circulaire economie op de Parijse beurs Vivatech in 2018. In januari van vorig jaar behaalde het bedrijf het label ‘Produit Biosourcé – Filière Wallonne’. Daarmee krijg je als bouwheer in Wallonië een extra premie van 25% bovenop de gewone isolatiesubsidie.
Grasgoed
Het project Grasgoed is een project van Interreg Vlaanderen-Nederland dat grasmaaisel uit natuurgebieden wil opwaarderen tot hoogwaardige producten. De projectpartners zijn bedrijven en wetenschappelijke instellingen, natuurbeherende organisaties zoals Natuurpunt, Natuurmonumenten, Grenspark Kalmthoutse Heide en Brabants Landschap.
Op de website van Gramitherm vind je verschillende gebouwen waar het materiaal al in verwerkt werd, vooral in Zwitserland. Ook in Wallonië zijn er een aantal gebouwen met Gramitherm geïsoleerd. Sinds januari van vorig jaar is er een publieke realisatie bij ons. In het boswachtershuis De Fonteyn in het Heverleebos in Oud-Heverlee. Het Regionaal Landschap Dijleland renoveerde de woning en de aanpalende schuur grondig. Het werd een streekhuis met kantoren, een infopunt en vergaderlocaties. De gebouwen werden met 30 m3 Gramitherm geïsoleerd.
De coronamaatregelen zorgden voor een vertraging van ongeveer 6 maanden, door uitstel van bouwwerven enz.
