Uit een rapport van het platform Education4Climate, een initiatief van The Shifters Belgium, blijkt dat twee derde van de huidige opleidingen in het Belgische hoger onderwijs geen aandacht besteedt aan milieu- en klimaatduurzaamheid. Deze bevinding varieert sterk naargelang het studiegebied (van wetenschappen tot rechten of psychologie).
Het Education4Climate platform analyseerde het aanbod van cursussen en opleidingen in het Belgisch hoger onderwijs (11 universiteiten en 19 hogescholen). Voor het academiejaar 2021-2022 ging het om 88.863 cursussen.
Weinig klimaatcursussen
Uit de studie blijkt dat minder dan 5 procent van de cursussen klimaat- en milieukwesties behandelt in universiteiten, en amper 2,2 procent in hogescholen. Van de 50.250 cursussen aan de Belgische universiteiten behandelt 95 procent de klimaat- en milieuproblematiek helemaal niet, 3,28 procent behandelt ze naast andere thema’s en 1,65 procent is er specifiek aan gewijd.
Door de geanalyseerde cursussen samen te voegen met de opleidingen (bachelor, master, graduaat) waartoe ze behoren, toont het algoritme aan dat in 2021-2022 63 procent van de universitaire opleidingen en 70 procent van de hogeschoolopleidingen geen cursussen bevatten over klimaat- of milieuduurzaamheid.
Ongelijke scholing
“Een verontrustende bevinding, want het wijst erop dat meer dan de helft van alle afgestudeerden niet eens de meest elementaire opleiding over klimaat- en milieukwesties krijgt”, zegt François Collard, hoofd van het Education4Climate-project. “Nog zorgwekkender is dat deze kwesties voornamelijk worden onderwezen binnen een handvol opleidingen, met name de wetenschap,” voegt hij eraan toe.
Die concentratie is de andere opvallende conclusie. Aan de universiteiten zijn cursussen en opleidingen over milieu- en klimaatduurzaamheid vooral te vinden in de faculteiten landbouwwetenschappen, natuurwetenschappen, toegepaste wetenschappen en architectuur. “Studenten worden daarom ongelijk geschoold in klimaat- en milieuvraagstukken, ondanks de systemische aard van deze problematiek die een impact heeft op de gehele samenleving”, benadrukt Bart Corijn van sustainability community The Shift, partner in dit project.
Zo hebben studenten geneeskunde, psychologie of rechten weinig kans om een minimum aan kennis op te doen over de klimaatuitdagingen waarmee zij in toenemende mate zullen worden geconfronteerd.
Studenten vragende partij
Toch zijn de verwachtingen en uitdagingen onder de Belgische studenten hooggespannen. Het Education4Climate-project hield in 2020 een enquête onder meer dan 600 studenten. Voor 82% van de ondervraagden is klimaatverandering een bron van zorg. Verder gaf 65% van de deelnemers aan dat burgers niet voldoende worden geïnformeerd over de oorzaken en gevolgen van de klimaatverandering. Toch is het onderwijs voor de overgrote meerderheid (82%) een prioritair instrument om de klimaatverandering aan te pakken.
Vier voorstellen
Education4Climate stelt vier denkpistes voor om de aanpassing van de opleidingen in het hoger onderwijs te ondersteunen waaronder steun voor de lerarenopleiding, de aanwerving van specifieke programmabeheerders, permanente bijscholing over milieukwesties en de oprichting van een kenniscentrum.
