In het Kasteel van Ordingen bij Sint-Truiden vierde ecobeton water technologies op 2 september 2020 zijn 110-jarig bestaan. Doorheen de jaren breidde het bedrijf dat een antwoord wil bieden op de hedendaagse maatschappelijke vraagstukken rond de noodzaak aan regenwateropvang en -gebruik en proper water en het probleem van waterschaarste en -droogte, dat door de klimatologische veranderingen alleen maar groter wordt, zijn innovatief productgamma constant uit. “Als hydraulicus ben ik bijzonder gecharmeerd door de debietregelaar met poreuze betonplaat, een even eenvoudige als slimme oplossing”, pikte gastspreker en internationaal vermaarde waterexpert em. prof. ir. Jean Berlamont er één recente ontwikkeling uit.
Volgens de Verenigde Naties, de Europese Commissie en Unesco staat het vast dat de totale vraag naar water in de komende dertig jaar het huidige aanbod met meer dan 40% zal overschrijden door de combinatie van bevolkingsgroei, consumentisme en verstedelijking. Waterschaarste is volgens dezelfde instanties nu al een probleem op 11% van het Europese grondgebied en men verwacht een groei van dat percentage tot 30% in 2030. Vlaanderen scoort op drie na het slechtst op het vlak van waterduurzaamheid. Bevoegd Vlaams minister Zuhal Demir heeft daarom beslist actie te ondernemen en stelde alvast een eerste schijf van 75 miljoen euro ter beschikking om het tij te keren.
Door de bijkomende verharding van de ruimtes en de gevolgen van de klimaatwijzigingen daalt het grondwaterpeil in België en dus de beschikbare drinkwatervoorraden. De engineeringafdeling van ecobeton water technologies is daarom dag in dag uit op zoek naar klimaatadaptieve (beton)oplossingen om water – industrieel, stedelijk, regen- en afvalwater – efficiënter te beheren. “Dat is broodnodig, want België is één van de Europese landen die het zwaarst worden getroffen door extreme droogte, met korte neerslagpieken”, vertelt commercieel directeur Jill Aquilani. “Naast de onvoldoende beschikbaarheid van water, neemt omwille van de verstedelijking, industrie en de landbouwsector ook de waterkwaliteit af; er komen na hevige regenbuien steeds meer verontreinigende stoffen in onze waterlichamen terecht. En dan zijn er ook nog de overstromingen als gevolg van de langdurige droogte.” Gedelegeerd bestuurder Hilde Cuykx vult aan: “Als we morgen zonder grondwater zitten is dat even erg als een pandemie, en die gevolgen kennen we nu.”
Een van de gastsprekers in de tuin van het Kasteel van Ordingen was de internationaal vermaarde waterexpert em. prof. ir. Jean Berlamont, werkzaam aan de KULeuven. De man die onlangs nog de hoog aangeschreven William Dunbar Medal kreeg, die een bijzondere bijdrage aan toegepaste technische ontwikkeling op het gebied van afvalwater en afvalverwerking en – verwijdering erkent, zit de adviesraad van ecobeton water technologies voor en schetste het probleem van de klimaateffecten op het waterbeheer uitvoerig. “De tijd is voorbij dat riolering enkel gelegd werd om afval- en regenwater zo snel mogelijk te kunnen afvoeren en te lozen in waterlopen wanneer het genoegd verdund was of om enkel het regenwater af te voeren naar een rioolwaterzuiveringsinstallatie, dat regenwaterputten een overbodige investering waren (geworden) en decentrale waterzuivering bestond uit zinkputten waar men rekende op zuivering door filtratie doorheen de bodem of uit septische putten, die niet veel beter waren dan ruimputten omdat ze meestal veel te klein waren”, begon Berlamont te vertellen, waarna hij toelichtte welke positieve ontwikkelingen er sindsdien zijn gekomen, gaande van dure bezinkingsbekkens en bronmaatregelen als het verminderen van de toegevoerde hemelwaterdebieten door afkoppeling of niet-aankoppeling, over gescheiden riolering en gemeentelijke hemelwaterafvoerplannen – die helaas nooit werden verplicht door de overheid –, tot het herstel van het winterbed van rivieren, vertraagde afvoer door de bouw van wachtbekkens en beperking van lozingsdebieten van grote verharde oppervlakten.
“Meer dan ooit nood aan stockage en gebruik van regenwater”
“Zo’n tien jaar geleden werden de aan de gang zijnde klimaatverandering en de (toekomstige) effecten daarvan op de hydrologie eindelijk breed erkend. De laatste vier jaar blijkt ook dat de modellen die toen werden opgesteld, er niet naast zaten. Veel vroeger dan voorzien, door vier opeenvolgende droge zomers. Niet alleen bij ons, maar in grote delen van Europa, werd de droogteproblematiek de laatste jaren zo acuut, dat nu meer dan ooit de nood wordt gevoeld aan stockage en gebruik van regenwater om de druk op het grondwater te verminderen, hergebruik van afvalwater, proceswater en grijs water, stockage van hemelwater in grondwaterlagen door infiltratie in plaats van genadeloos oppompen – helaas de goedkoopste oplossing –, besparen aan de vraagzijde middels bijvoorbeeld druppelirrigatie en ten slotte flankerende maatregelen zoals het verbeteren van de bodemkwaliteit, andere landbouwmethodes enzovoort. Er is ook duidelijk een relatie tussen het vermijden van watertekorten in de zomer en wateroverlast in periodes van hevige zomeronweders. De beschikbare hemelwaterhoeveelheden moeten herverdeeld worden in tijd en ruimte. Dat moet uiteraard op een gecoördineerde manier gebeuren, volgens een globaal plan, een zogenaamd droogteplan. Verschillende gemeenten hebben al zo’n droogteplan of werken eraan.”
Nood aan nieuwe ‘hardware’
“Al die snelle evoluties hebben als gevolg gehad dat de riolering en de kleinschalige waterzuivering een stedelijke/gemeentelijke aangelegenheid is geworden, maar er is duidelijk nood aan een globale oplossing voor wateroverlast en droogte, aan een holistische benadering. Het is goed nieuws dat minister Demir hemelwater-droogteplannen verplicht vanaf 2024 als voorwaarde voor watergerelateerde subsidies. Het is de logica zelve dat alle lokale en in de tijd gespreide ingrepen volgens een plan gebeuren. Hopelijk blijven er genoeg middelen beschikbaar om het gehele ambitieuze Vlaamse Blue Deal-plan te realiseren.”
Maar die evoluties hebben volgens Berlamont ook aangetoond dat er ook nood is aan nieuwe ‘hardware’, benadrukte hij aan het einde van zijn speech. “En daar heeft ecobeton water technologies goed op ingespeeld. Gebruikmakend van wetenschappelijke input en samenwerking met kenniscentra – ook uit het buitenland – heeft dat geleid tot allerlei toepassingen die een wereld van verschil kunnen betekenen in de aanpak van de geschetste problemen. Ik som er enkele op: hemelwaterputten, eventueel gecombineerd met infiltratie, kleinschalige waterzuiveringsinstallaties inclusief geïntegreerde staalname, monitoring en onderhoud, olie- en korrelafscheiders, debietregelaars en infiltratiesystemen. In al die toepassingen gaat ecobeton water technologies voor maatwerk en zet het in op leveren van een service in plaats van maar een product.”
Debietregelaar met poreuze betonplaat
“Ik ben geen sprekende catalogus, maar wil toch graag dieper ingaan op een van de innovatieve toepassingen van ecobeton water technologies; als hydraulicus ben ik bijzonder gecharmeerd door de debietregelaar met poreuze betonplaat. Die even eenvoudige als slimme oplossing laat toe kleine debieten te lozen. Tot nu toe was dat niet gemakkelijk: knijpleidingen verstoppen snel en zijn lang en voor een wervelventiel is er vaak niet voldoende verval en die werken sowieso niet voor heel kleine debieten. Tenzij ze zelf heel klein gemaakt worden, maar dan verstoppen ze. De enige oplossing bestaat uit een volumetrische pomp, maar daar hebben de meeste mensen een afkeer van omwille van een mogelijke uitval en het ermee gepaard gaande hoge energieverbruik. De poreuze plaat – met berging opwaarts – lost dat probleem elegant op. Het mag in mijn ogen dan ook niet verwonderen dat die debietbegrenzer genomineerd is voor de VLARIO innovatieprijs die op 29 september wordt uitgereikt.”
“Gaandeweg heeft ecobeton water technologies ook de horizon verbreed naar andere maatschappelijke noden zoals meer ruimte voor begraafplaatsen en geluidsschermen. Om al die redenen is het voor mij inderdaad een genoegen om de adviesraad voor te zitten en ecobeton water technologies en de ganse staf te mogen feliciteren met de 110de verjaardag van het bedrijf. Ik wens het bedrijf een mooie toekomst toe. En vergeet niet: oud worden is niet erg, maar je moet het wel op de juiste manier doen!”
