Met COP26 in volle gang zijn er elke dag wel aankondigingen over de manier waarop de verschillende landen de klimaatopwarming willen stoppen en hun emissies willen terugdringen.
Op energiedag werd nog aangekondigd dat meer dan 100 landen zich ertoe verbonden hebben om steenkool uit te faseren. Er is veel aandacht voor de vergroening van onze energievoorziening, wat een goede zaak is. De Ellen Macarthur Foundation waarschuwt echter dat die focus te eng is. We moeten ook de manier waarop we onze producten maken en gebruiken veranderen en niet enkel de manier waarop we de energie ervoor voorzien. Op naar een echte circulaire economie dus.
Meer dan recycling
Tot nog toe wordt de circulaire economie door velen gelijkgesteld met recyclage. Maar eigenlijk is recyclage maar een radertje in de circulaire economie en het is niet eens een radertje dat vooraan komt. Het is het laatste radertje, wanneer alle andere cirkels opgebruikt zijn. Wanneer we kijken naar het vlindermodel van de Ellen Macarthur Foundation, dan blijkt recycling pas de laatste cirkel te zijn, die komt na delen (share), onderhoud en langer in gebruik houden (maintain/prolong), hergebruik en herdistributie (reuse/redistribute), en hermaken (refurbish/remanufacture).
Waarom we dan steeds die nadruk op recycling blijven leggen? Waarschijnlijk omdat die ingreep ons in staat stelt om onze productiemodellen gewoon aan te houden. Recycling is gewoon een end-of-pipe-techniek die we toevoegen aan ons productieproces, we hoeven er onze businessmodellen niet voor aan te passen. We kunnen gewoon blijven produceren zoals voorheen en op het einde gaan al die producten naar de recycling.
Maar dat is dus niet voldoende. We moeten de manier waarop we producten gebruiken ook herdenken. Ze moeten zo lang mogelijk ‘in the loop’ gehouden worden. Daarvoor heb je andere modellen nodig, zoals ‘as a service’ modellen en een hersteleconomie.
Bereken je CO2-emissie
Wil je weten hoeveel minder emissies je uitstoot wanneer je een product hergebruikt of langer gebruikt, dan wanneer je datzelfde product recycleert of een nieuw koopt? Dan kan je sinds kort terecht op de website van Out of Use. De CO2-emissie calculator berekent hoeveel CO2 je niet uitstoot wanneer je bijvoorbeeld een smartphone naar hergebruik stuurt (55 kg CO2 vermeden) of naar recycling (2 kg CO2 vermeden) in plaats van een nieuw toestel te kopen. Je kan kiezen uit een hele reeks toestellen en je kan ook toestellen toevoegen zodat je voor een hele lijst van toestellen een beslissing kan nemen.
Uit de cijfers blijkt heel duidelijk dat hergebruik (of langer gebruik want je kan je toestel ook gewoon een jaar langer in gebruik houden) veel emissievoordeliger is dan recyclage. Uiteraard is recyclage nog altijd te verkiezen boven niet recycleren, ook al omdat er op die manier geen nieuwe grondstoffen ontgonnen moeten worden. Recyclage heeft op meer vlakken een impact dan enkel op de emissies. Mark Adriaenssens, oprichter en CEO van Out of Use: “We kunnen door recycling bijna 90 procent van de materialen terugwinnen. Maar het is natuurlijk nog beter wanneer we de producten zelf een tweede of derde leven kunnen geven zodat er geen energie nodig is voor de recycling.”
Over de calculator, vertelt Mark: “We hebben de calculator zelf ontworpen. De cijfers zijn afkomstig uit twee studies: een literatuurstudie van de Zweedse onafhankelijke ngo IVL Svenska Miljöinstitutet en een literatuurstudie die CO2Logic uitvoerde in opdracht van Out of Use, over de impact van hergebruik en recycling van e-waste. Om de cijfers tastbaar te maken, vermelden we erbij hoeveel m2 bos er nodig is om hetzelfde resultaat te bekomen. Kies je dus toch voor een nieuwe printer in plaats van er eentje te recycleren, dan is er 4,42m2 bos nodig om die uitstoot weg te werken. Ten opzichte van hergebruik, is dat 15m2 bos.”
Mark wijst erop dat de evolutie naar meer cloud-oplossingen het hergebruik alleen maar faciliteert. “Een degelijke business laptop gaat ondertussen gemakkelijk zes jaar mee. Maar daarna is die nog perfect voor toepassingen die minder rekenkracht vergen. Vermits steeds meer toepassingen in de cloud draaien, hoeft je computer op zich niet meer zo krachtig te zijn. Daardoor kunnen bestaande toestellen veel langer gebruikt worden.”
Robbe Papen, marketeer bij Out of Use: “We merken dat mensen niet meer vies zijn van tweedehands producten. Die zijn nu hip en dat is terecht.”
Mark vult aan: “Dat is overigens niet enkel zo bij particulieren. Ook grote bedrijven vinden het nu normaal dat ze hun medewerkers smartphones geven die refurbished zijn. En waarom niet? Wij kijken deze toestellen volledig na, vernietigen alle data die erop staat, herstellen waar nodig en leveren perfect functionerende toestellen af. De mindset is op een paar jaar tijd volledig veranderd wat dat betreft.”
De twee studies waarop de berekeningen gebaseerd zijn, kan je aanvragen bij Out of Use.
