Verkeersmetingen vormen de basis van elke verkeerskundige studie en zijn essentieel om tot een zinvol mobiliteitsbeleid te komen. Op basis van fijnmazige verkeersdata kunnen namelijk aanbevelingen gedaan worden voor aanpassingen aan infrastructuur, het afstellen van verkeerslichten, nieuwe circulatieplannen etc. Hoewel er al verschillende technologische mogelijkheden zijn om data rond verkeer te verzamelen, zijn de meeste meetinstrumenten die verkeersvolumes kunnen meten relatief duur. en willen daar met hun project verandering in brengen.
Dure telslangen
Op dit moment wordt data rond verkeer veelal verzameld met klassieke tellussen, telslagen en camera’s met automatische nummerplaatherkenning (ANPR). Soms worden ook tracking apps en zogenaamde ‘floating car data’ gebruikt, al zijn deze laatste vooral handig bij het verzamelen van informatie over reistijden. De vandaag gebruikte technologische mogelijkheden voor het meten van verkeersvolumes zoals de ANRPR, telslangen en tellussen zijn relatief duur: voor eenmalige metingen ligt de prijs rond enkele honderden euro’s per telpunt, voor permanente metingen kost dit al snel tien keer zoveel. Fijnmazige verkeersmetingen worden om die reden tot nu toe nauwelijks georganiseerd. Dat ontneemt vooral lokale overheden de mogelijkheid om doordachte ingrepen te doen in het lokale wegennetwerk.
Burgers aan de slag
Toch is een goed lokaal en nationaal verkeersbeleid belangrijk. Veel burgers zijn steeds meer begaan met het verkeers- en mobiliteitsbeleid en ze zijn vaak ook mondiger. Sommigen nemen zelfs het heft in eigen handen. Ze gaan aan de slag met pen en papier of kopen low-cost apparatuur aan om verkeersmetingen in hun omgeving uit te voeren. Maar tot nu toe gaan deze gegevens vaak verloren omdat er geen kader noch ondersteuning is om zelfverworven, fragmentarische tellingen relevant te maken voor een specifiek mobiliteitsprobleem.
Telraam, een initiatief van Transport & Mobility Leuven, Waanz.in en Mobiel 21, speelt in op de trend om burgers sterker te betrekken bij beleidsontwikkeling en tracht tegelijkertijd een oplossing te bieden voor het probleem van georganiseerde, fijnmazige verkeersdata.
Citizen Science anno 2019
Binnen Telraam wordt technologische knowhow gecombineerd met deskundigheid op vlak van verkeersdata, participatie en verkeerskundige analyse. Dat doet het project door burgers, die zich vrijwillig registreren voor het project, te voorzien van een slimme en relatief goedkope computer die verkeer kan tellen, een camera en de nodige dataverwerkingstools. De computer wordt vervolgens bevestigd aan de gevel van het huis van desbetreffende burger. Op deze manier kan Telraam op een continue, multimodale, fijnmazige en efficiënte wijze verkeer tellen. Het is ook een primeur op het vlak van volautomatische, ‘citizen-science’-verkeersmetingen, naar analogie met luchtkwaliteitsmetingen zoals CurieuzeNeuzen en Leuvenair.
Het Telraam-toestel
Het Telraam-toestel is een combinatie van een Raspberry Pi-microcomputer, sensoren en een lage-resolutiecamera. Het toestel wordt bevestigd aan de binnenkant van een raam op een van de verdiepingen met zicht op de straat. Om de verkeerstellingsdata meteen te kunnen doorsturen naar de centrale databank, moet het toestel continu via wifi verbonden worden met het internet. Omdat het toestel op elektriciteit werkt, is er ook een stopcontact in de buurt nodig.
Begeleiding van A tot Z
Telraam is bovendien meer dan een computer die verkeerstellingen uitvoert. Binnen het initiatief wordt ook begeleiding verzorgd (werven en ondersteunen van burgers, selecteren van telpunten, organiseren van infoavonden en burenbabbels en hulp bij het installeren van de sensor). Bovendien voorziet de computer die geïnstalleerd wordt in een “front-end dasboard” waar detailresultaten raadpleegbaar zijn. Telraam organiseert daarom ook sessies waarbij informatie wordt gegeven rond hoe de resultaten geïnterpreteerd en gebruikt kunnen worden om veranderingen aan te brengen.
Testfase
Na vier proefopstellingen eind 2018, wordt momenteel een eerste pilootnetwerk opgestart in Kessel-Lo, een deelgemeente van Leuven. Honderd telpunten zullen op strategisch gekozen locaties de verkeersvolumes meten. De eerste meetgegevens van dit eerste telnetwerk zullen als alles goed gaat vanaf april binnenstromen. Ze zullen te volgen zijn door middel van leesbare grafieken op de website www.telraam.net. Om de uitrol van het telraam-netwerk een vliegende start te geven, zullen nog op vijf andere locaties kleine telnetwerken uitgerold worden door Telraam-projectpartners. Deze ‘kiemen’ zullen de repliceerbaarheid van de resultaten en de aanpak van de pilot in Kessel-Lo finetunen.
Mobiliteitsbeleid gerichter bijsturen
Met de verzamelde gegevens van fietsers, voetgangers, gemotoriseerd en zwaar verkeer, kunnen infrastructuur, verkeerslichten en verkeersplannen efficiënter en kwaliteitsvoller worden gemaakt. Hoewel individuele burgers zichzelf kunnen registreren en zelfs een netwerk kunnen opstarten of individueel hun data kunnen delen op het Telraamplatform, richt het project zich daarom ook op lokale en regionale overheden. Want als de oorzaken gekend zijn en er oplossingen geformuleerd kunnen worden, moet er ook iemand binnen een bepaalde termijn voor oplossingen kunnen zorgen. Zodra andere steden en gemeenten zich bij het telnetwerk voegen, kunnen er bijkomend interessante datareeksen ontstaan waarmee men intergemeentelijk of zelfs provinciaal of gewestelijk aan de slag kan gaan.
Vervoersflow in bedrijfsparken
Niet enkel overheden kunnen echter voordeel hebben bij het verwerven van data over mobiliteit. Grote bedrijfssites met interne verkeersstromen en bedrijfsparken met vervoersstromen van zowel logistieke aard als personenmobiliteit, zouden evenzeer kunnen overwegen aan de slag te gaan met Telraam. Door een telraam-netwerk op te zetten, kan niet alleen op het terrein zelf de circulatie van het verkeer verbeterd worden, maar kunnen ook de aanlooproutes voor de ontsluiting van bedrijvenzones herbekeken en verbeterd worden. Bovendien kan de data die verworven wordt gecombineerd worden met andere gegevens zoals ANPR en verkeersanalyses.
Meer info: surf naar www.telraam.net of mail naar info@telraam.net.
Tekst: Telraam | Eigen redactie
Foto’s: Telraam
