We zien het allemaal, het verkeer neemt steeds toe. We staan tegenwoordig elke dag wel eens in de file en die ene parkeerplaats is steeds moeilijker te vinden. Niet alleen in ons dagelijks leven, maar ook in het bedrijfsleven is mobiliteit belangrijker geworden. Een aspect dat niet te negeren valt. Het verkeer moet namelijk vlot en veilig gebeuren, winkels en bedrijven moeten goed bereikbaar zijn.
Zowat alle ruimtelijke uitvoeringsplannen, planologische beslissingen of de opstart van nieuwe activiteiten hebben een impact op de verkeers- en mobiliteitsontwikkeling. Bedrijven worden hard geconfronteerd met vragen rond bereikbaarheid, parkeerplaatsen, etc. Ook bij vergunningsaanvragen vragen overheden vaker info over het mobiliteitsgebeuren op de site. De kans is dan ook groot dat een mobiliteitstoets of een mobiliteitsstudie (MOBER) vereist is.
Mobiliteitstoets
Via een mobiliteitstoets worden de verkeers- en mobiliteitseffecten ingeschat van een project, waarvan de omvang nog relatief beperkt is. Hoewel er geen officiële of wettelijke ondergrenzen zijn vastgelegd voor de opmaak van een mobiliteitstoets geeft onderstaande tabel wel de gangbare praktijk weer waarbij een mobiliteitstoets het best wordt opgemaakt.
Tabel 1: Overzicht ondergrenzen opmaak mobiliteitstoets
| Functie | Ondergrens |
| Woonfunctie | 100 woningen |
| Kantoren zonder loket | 3000 m² bruto vloeroppervlakte |
| Kantoren met loket | 2000 m² bruto vloeroppervlakte |
| KMO | 8000 m² bruto vloeroppervlakte |
| Handel dagelijks | 750 m² bruto vloeroppervlakte |
| Handel niet-dagelijks | 1250 m² bruto vloeroppervlakte |
| Mortuarium | 50 zitplaatsen |
| Andere activiteit | 50 parkeerplaatsen |
| Gecumuleerde activiteit | verkeersproductie > 50 PersonenAutoEquivalent (pae) /uur |
Mobiliteitsstudie
Een mobiliteitsstudie, ook wel mobiliteitseffectenrapport of kortweg MOBER genoemd, is een omvangrijkere studie van de effecten van een ruimtelijk plan of project. Voor de opmaak van een mobiliteitsstudie zijn wel officiële ondergrenzen vastgelegd.
Tabel 2: Overzicht ondergrenzen opmaak Mobiliteitsstudie of MOBER
| Functie | ondergrens |
| Woonfunctie | 250 woongelegenheden |
| Handel, horeca, kantoren en diensten | 7.500 m² bvo |
| Industrie, KMO en ambacht | 15.000 m² bvo |
| Parkeerplaatsen | 200 parkeerplaatsen |
Een vergunningverlenende overheid kan altijd lagere grenswaarden opleggen als ze van mening is dat omwille van het specifieke karakter (bv. nieuwe activiteit in een zeer congestiegevoelig gebied of de aansluiting op een drukke verkeersweg) toch een mobiliteitstoets of mobiliteitsstudie gewenst is.
Wat houdt een mobiliteitstoets of mobiliteitsstudie in?
In de praktijk wordt binnen de mobiliteitstoets en -studie onder meer het multimodaal bereikbaarheidsprofiel bestudeerd op basis van desktopresearch en de geplande en besliste beleidsopties met betrekking tot de verkeersafwikkeling. Op mesoniveau heeft dit betrekking op het wegennet en hoe de verplaatsing naar en van de projectsite zal plaatsvinden (personenwagens, openbaar vervoer, fiets, te voet,…). Op microniveau heeft dit betrekking op de organisatie van al dit verkeer op de eigen site.
Vervolgens wordt het huidig en toekomstig gepland mobiliteitsprofiel van de projectsite bestudeerd. Hierbij wordt onder meer in kaart gebracht welk verkeer toe te schrijven is aan het project, op welke ogenblikken dit verkeer plaatsvindt en over hoeveel verkeer er gesproken wordt. Tot slot worden bereikbaarheids- en mobiliteitsprofiel met elkaar geconfronteerd. Hierbij wordt een capaciteitsbeoordeling uitgevoerd (kan het wegennet en de omgeving het extra verkeer aan) en zullen een aantal overige mobiliteitsaspecten worden beoordeeld (is de oversteekbaarheid voor voetgangers acceptabel, zijn er voldoende parkeerplaatsen voor personenwagens en fietsen, is de organisatie van de eigen parking veilig voor de gebruikers,…), om tot slot te eindigen bij een aantal conclusies en eventuele aanbevelingen.
