Tot voor kort was de discussie over methaanemissie tijdens aardgastransport gericht op defecte installaties en apparaten die resulteren in kleine, onbedoelde emissies. Dankzij moderne en krachtige technologieën, zoals satellietgegevens met hoge resolutie, kunnen wetenschappers nu de impact duidelijk maken van een frequente en opzettelijke uitstoot van methaan, ook wel bekend als ‘ontluchting’. Voor de eerste keer is men nu in staat om methaanlekken in pijpleidingen wereldwijd te detecteren met behulp van satellietdata.
Vermits methaan als stof een veel grotere impact heeft op de opwarming van de aarde dan CO2 (84 keer groter), is de opsporing van methaanemissies belangrijk om de grootte en de impact ervan in kaart te brengen. De energiesector (olie, gas, steenkool) is één van de grootste uitstoters van methaan wereldwijd. Volgens het Internationaal Energie Agentschap emitteerde de energiesector 70 Mt methaan in de atmosfeer in 2020.
In 2020 ontwikkelde Kayrros, een Europese technologie-start-up, met succes een tool om individuele methaanemissie vanuit de ruimte nauwkeurig te detecteren. Nu wordt het platform gebruikt om de reguliere methaanemissie langs gaspijpleidingen te volgen, bijvoorbeeld in Siberië, met emissies tot wel 300 ton per uur.
Door gegevens van de Copernicus Sentinel-5P- en Sentinel-2-missies te combineren met kunstmatige intelligentie (Artificial Intelligence of AI)-algoritmen, ontdekten Kayrros-wetenschappers 13 methaanemissies, met snelheden tot 164 ton per uur in 2019-2020, langs de Yamal-Europe-pijplijn – een pijpleiding van 4196 km die door Rusland, Wit-Rusland, Polen en Duitsland loopt.
Nog eens 33 emissies, met snelheden tot 291 ton per uur, werden in dezelfde periode gedetecteerd op de Brotherhood-pijplijn. Toen de medewerkers van Kayrros contact opnamen, bevestigden de operatoren dat deze emissies verband hielden met gepland onderhoud en naar waren gemeld bij de bevoegde autoriteiten.
Rusland, VS, Kazachstan
Opmerkelijk is dat het aantal door Kayrros ontdekte Russische emissies in 2020 met 40% is gestegen ten opzichte 2019, hoewel de COVID-19-pandemie volgens het IEA de Russische gasexport naar Europa met naar schatting 14% heeft verminderd.
In dezelfde periode ontdekte Kayrros ook grote methaanemissies in de VS, afkomstig van talrijke emissies die verband hielden met de productie van schalieolie, evenals in andere landen zoals Kazachstan.
Veel methaanemissies vinden plaats tijdens het transport, omdat operatoren ervoor kiezen om het gas af te voeren tijdens routineonderhoud, wat soms resulteert in een ‘dubbel wolkpatroon’ op Sentinel-5P-beelden. Deze emissies kunnen echter gemakkelijk en kosteneffectief worden vermeden door alternatieve operationele praktijken toe te passen, zoals met draagbare affakkeling.
Antoine Rostand, voorzitter van Kayrros: “De klimaatvoetafdruk van deze operationele praktijken is enorm vanwege het aardopwarmingsvermogen van methaan die 84 keer groter is dan koolstofdioxide over een periode van 20 jaar. Bij de ontluchting die Kayrros in 2019 en 2020 langs Russische pijpleidingen observeerde, kwam methaan vrij dat overeenkomt met ongeveer 3 Mt kooldioxide. Dat had vermeden kunnen worden.”
Claus Zehner, Mission Manager van Copernicus Sentinel-5P van ESA, merkte op: “Kayrros ‘gebruik van Copernicus Sentinel-2 en Sentinel-5P-beelden om methaanhotspots te detecteren, is niet alleen een belangrijke technische prestatie, maar ook enorm gunstig voor de planeet. Het laat zien hoe baanbrekende innovatie gegevens uit de Copernicus-programma’s kan gebruiken om voordelen te behalen die verdergaan dan wat men had kunnen vermoeden toen deze programma’s aanvankelijk werden gelanceerd. “
Bekijk hier hoeveel methaan er uitgestoten wordt via gaspijpleidingen
