In Vlaanderen zijn fruitgewassen zoals appelen, peren en aardbeien grotendeels afhankelijk van insecten. Er blijven echter steeds minder soorten insecten over. Dat brengt onder andere de bestuiving van deze gewassen in gevaar. Als voedselbron en leefgebied voor bestuivers vervullen kleine stukjes bos in landbouwgebieden een belangrijke functie voor de landbouw. We doen er dan ook goed aan om die bosjes te behouden, concludeerde onderzoeker Willem Proesmans in zijn doctoraat aan de Universiteit Gent.
Voedsel, nest- en leefruimte
Bijen en zweefvliegen zijn de belangrijkste bestuivers in onze omgeving, het is dan ook op deze twee insecten dat Proesmans zich focuste in zijn onderzoek. Landbouwgewassen alleen leveren niet voldoende voedsel voor deze insecten om te blijven voortbestaan: “Bijen en zweefvliegen die leven in landbouwlandschappen, hebben naast landbouwgewassen nog extra voedselbronnen nodig. Die andere voedselbronnen kunnen hen het hele jaar door van voedsel voorzien”, aldus Proesmans.
Stukjes bos en houtkanten in landbouwgebieden kunnen de nood aan voedsel, maar ook aan nest- en leefruimte van bijen, zweefvliegen en andere bestuivers op aanzienlijke wijze aanvullen. “Landschapsbeheerders voorzien dus best in een voldoende diverse habitat voor bestuivers, met niet alleen landbouwgewassen” aldus Proesmans.
 |  |
Het belang van oude bosranden
Bosranden zijn een geliefde omgeving van bijen: ze hebben er toegang tot zonlicht. Bijensoorten die in de bodem hun nest maken, vinden er daarnaast geschikte nestmogelijkheden. Proesmans: “Zonnige bosranden trekken een grotere bijengemeenschap aan. Door meer graduele bosranden aan te leggen kan een grotere en diverse bijengemeenschap ontstaan.” Dat is nodig, want de populatie wilde bijen is sterk bedreigd.
Oude bossen met een rijke kruidlaag kunnen bovendien ook een belangrijke rol spelen als leefgebied en habitat om voedsel te zoeken. “Daarom moeten we in het bijzonder de oudste bosfragmenten beschermen. Ze hebben een unieke diversiteit en zijn onmogelijk te vervangen op korte tot middellange termijn”, aldus Proesmans.
Meer vruchten, betere kwaliteit?
Uit het onderzoek van Proesmans bleek dat gewassen in de buurt van zonnige bosranden meer bezocht worden door bestuivers dan die zonder bosfragment in de buurt. Hierdoor droegen deze gewassen meer vruchten dan gewassen die zich niet in de buurt van zonnige bosranden bevonden.
Uit het onderzoek van Proesmans is nog niet duidelijk geworden of de aanwezigheid van en bestuiving door bijen en zweefvliegen ook een effect heeft op de kwaliteit van de vruchten. Bovendien zou ook nog onderzocht moeten worden of de bevindingen uit het onderzoek ook gelden op een groter landschapsniveau.
Groen Goud
Dat biodiversiteit belangrijk is, beseft ook de Vlaamse overheid. Zij denkt dat niet alleen landbouwers, maar ook andere bedrijven een belangrijke rol kunnen spelen in het verrijken van het Vlaamse landschap. In het kader hiervan werd de gelanceerd. Hoewel aanmelden voor de Green Deal niet meer mogelijk is, staat het webportaal van de Green Deal vol met interessante informatie en . Ook op de kan je heel wat tips terugvinden om als individueel bedrijf de populatie van bestuivers te ondersteunen.
Niets houdt je dus tegen om als bedrijf ervoor te kiezen om aan strategische aanplanting te doen en jouw agrarische grond, braakliggend terrein of recreatiegebied bewust te beheren. Door de kan je dit trouwens doen zonder het risico te lopen dat je de grond nadien niet meer voor andere doeleinden mag gebruiken omdat beschermde gewassen of diersoorten zich er gevestigd hebben. Wij schreven alvast over deze nieuwe vergunning.
Tekst: Willem Proesmans, Universiteit Gent | eigen redactie
Foto’s: Vlaamse Overheid | Willem Proesmans, Universiteit Gent | kingofthemeadows.eu
