PEFC, het grootste boscertificatiesysteem ter wereld, bestaat 20 jaar. Momenteel beschikt, over alle continenten heen, 307 miljoen hectare bosoppervlakte over een PEFC-certificaat. De belangstelling voor de milieuorganisatie schoot de voorbij twee decennia dus stijl de hoogte in. En dat geldt ook in België waar PEFC Belgium met een viertal vaste medewerkers en bijna 10 keer zo veel leden, dagelijks streeft naar een optimaal, duurzaam, bosbeheer. In België is 43% van de bosoppervlakte PEFC‐gecertificeerd en bij de publieke bossen in Wallonië loopt dit zelfs op tot 98%.
België versus de wereld
PEFC (Programme for Endorsement of Forest Certification Schemes) & FSC (Forest Stewardship Council) schatten de totale duurzaam beheerde bosoppervlakte in België op zo’n 327.000 hectare. Dat komt neer op 46,3% van het volledige areaal. 91% van daarvan, werd door PEFC gecertificeerd. De overige 9% beschikt over een FSC-label.
Onze blauwe planeet telt in totaal zo’n 4 miljard hectare bos. Wereldwijd wordt 12,7% daarvan duurzaam beheerd. Concreet gaat het om 508 miljoen hectare (307 miljoen onder het PEFC-label en 201 miljoen onder het FSC-label).
Ruimte voor verbetering
PEFC is best tevreden over de prestaties van ons kleine landje. Alice Gerbaux, PEFC Belgium: “Het areaal aan duurzaam beheerde bossen blijft toenemen. Op dat vlak doet België het dus zeker niet slecht. Bovendien steeg het aantal producten op basis van gecertificeerd hout tussen 2012 en 2016 van 40,5% naar 59,5%. Dat is een indrukwekkende toename.”
Maar uiteraard is er nog veel ruimte voor verbetering. Alice: “Momenteel zijn enkel de Waalse bossen PEFC-gecertificeerd (+ 300.000 hectare). In Vlaanderen waar sinds 2005 vooral FSC actief is, ligt het aandeel gecertificeerde bosoppervlakte veel lager (17%).”
Volgens de cijfers van Panorabois en Eurostat doet België het met 46,3% ook minder goed dan buurlanden Frankrijk (48%), Duitsland (78%), Luxemburg (65%) en Nederland (46%). Frappanter nog, van alle Europese bossen blijkt al 67,2 % duurzaam beheerd te worden.
Werkwijze
Maar wat is dat nu juist, een (PEFC-)gecertificeerd bos? Concreet garandeert PEFC dat bossen volgens strenge criteria beheerd worden en dat de houtstromen nauwgezet worden opgevolgd en gecontroleerd, van het bos tot bij de consument. Het bosbeheer moet tegelijk economisch leefbaar, milieuvriendelijk en sociaal gunstig zijn.
Om dit na te gaan baseert het PEFC-boscertificatiesysteem zich op 327 internationale criteria. Die vloeien voort uit intergouvernementele conferenties over duurzaam bosbeheer en internationale conventies over sociale en ecologische kwesties (o.a. International Labour Organisation Core Conventions, ISO-guidelines, Convention on Biological Diversity). In de praktijk gaat het bijvoorbeeld om het respecteren van de rechten van de lokale bevolking, het rekening houden met fauna en flora en het economisch rendabel maken van het bos. De concrete normen verschillen van land tot land. Die worden immers steeds samen met de stakeholders (milieuorganisaties, boseigenaars, wetenschappers, industrie,…) afgestemd om optimaal rekening te kunnen houden met de specifieke lokale situatie en regelgeving.
Maar PEFC stopt niet bij het bos. Er bestaan ook eindproducten met een PEFC-logo. Het hout of papier dat daarin gebruikt werd, komt met 100% zekerheid uit een duurzaam bos. Bedrijven die PEFC‐gecertificeerde producten willen verwerken en/of verhandelen, dienen trouwens ook in het bezit te zijn van een certificaat, het zogenaamde Chain of Custody‐label. Een onafhankelijke auditinstelling ziet strikt toe op de naleving van de PEFC‐criteria in de bedrijven en reikt het certificaat uit voor een periode van 5 jaar mits jaarlijkse controle. Wereldwijd beschikken 20.000 bedrijven over een PEFC‐certificaat. In België gaat het om 487 bedrijven.
Volgens PEFC Belgium gaat de eindklant ook vaak bewust om met aankopen van hout en papier. Alice: “Tal van consumenten geven de voorkeur aan PEFC-gelabelde producten. Zij verkiezen lokaal boven ingevoerd hout en geven dus voorrang geven aan de korte circuits.
Tekst: Katrien Van Miert
Foto’s: PEFC Belgium
