De Vlaamse regering beslist vandaag om het mandaat van Karl Vrancken als PFAS-opdrachthouder te verlengen tot het einde van dit jaar. Zijn taak: de PFAS-problematiek verder uitklaren.
In de twaalf maanden sinds zijn aanstelling werd onder meer door onderzoek aan lokale kennisopbouw gedaan. Vlaanderen is daardoor vandaag wellicht de regio met de meeste actuele kennis over PFAS. Dat zorgde in april al voor een voorstel met strengere normen voor PFAS in bodem en grondwater in Vlaanderen. Dit moet de basis vormen om in de komende maanden concrete acties uit te rollen op maat van de Vlaamse PFAS-problematiek.
“Dat mijn mandaat verlengd en zelfs uitgebreid wordt, beschouw ik als een blijk van vertrouwen van de Vlaamse regering. Verschillende stakeholders en buitenlandse PFAS-specialisten zijn lovend over het werk dat het hele team van experten de voorbije maanden heeft geleverd”, zegt Karl Vrancken.
Versterkt Vlaams PFAS Actieplan
Door de verlenging van zijn mandaat heeft de opdrachthouder nog meer dan een half jaar om de overleg- en onderzoekstructuren die in de loop van het voorbije jaar zijn opgezet, te implementeren in de werking van de Vlaamse overheidsadministraties. Dat moet uitmonden in een versterkt Vlaams PFAS Actieplan tegen eind 2022, met nadruk op transparantie, heldere communicatie en overleg tussen administraties. Op die manier biedt de aanpak ook antwoord op adviezen van de parlementaire onderzoekscommissie.
De invulling van de rol als PFAS-opdrachthouder werd nog uitgebreid. Karl Vrancken: “Rekening houdend met het verstrengde handelingskader zal ik een aanpak uitwerken die ervoor zorgt dat andere grote werven niet opnieuw een risico op verspreiding of blootstelling aan PFAS veroorzaken.”
Oplossing voor Zwijndrecht
Ondertussen ligt de Oosterweelwerf stil als gevolg van dit arrest. Vrancken benadrukt dat het tijd is om concrete actie te ondernemen en dat iedereen nu zijn verantwoordelijkheid moet nemen. “De mensen die in Zwijndrecht en rond de werf wonen, verdienen snel duidelijkheid: hoe zullen zij beschermd worden, wat gebeurt er met de verontreinigde grond, wat met hun tuin, wat met de voortgang van de werf? Tijdens mijn rondetafel op 28 april hebben alle stakeholders – ook 3M en Lantis – zich bereid verklaard om mee na te denken over een oplossing. Alles ligt klaar om het overlegproces over deze oplossing van start te laten gaan.”
PFAS uitfaseren
Er is nood aan fundamenteel overleg met de industrie over de uitfasering van PFAS. “De gesprekken over de uitfasering lopen al op Europees niveau, dat kan je immers niet op Vlaams of Belgisch niveau aanpakken”, aldus Vrancken. “Maar door nu de gesprekken over die uitfasering op te starten hoop ik de bedrijven die PFAS in hun processen gebruiken, te laten beseffen dat ze beter vandaag dan morgen actief beginnen na te denken over en werken aan alternatieven.”
Daarnaast blijven er onderzoeksprojecten lopen die moeten leiden tot het verder aanscherpen van het nieuwe (tijdelijke) handelingskader. De saneringsuitdaging biedt ook opportuniteiten om naast de klassieke technieken onderzoek te doen naar de mogelijke meerwaarde van nieuwe innovatieve methodes. Die moeten de saneringscapaciteit mee uitbreiden, wat uiteraard een belangrijke troef is in het uitwerken van een oplossing voor de mensen in Zwijndrecht – en in de toekomst mogelijk op andere locaties waar PFAS-verontreiniging wordt vastgesteld.
Bloedonderzoek bij de inwoners
Een ander belangrijk onderzoek is het recent aangekondigde bloedonderzoek bij de inwoners in een straal van vijf kilometer rond de 3M-site. Tegelijk gaat er ook een specifiek humaan-biomonitoring onderzoek bij jongeren van start. “Het is belangrijk dat veel mensen zich aanmelden voor beide onderzoeken. Hoe meer mensen participeren, hoe beter de conclusies die we hieruit kunnen trekken. Wat ook relevante informatie oplevert over blootstellingsrisico’s in de rest van Vlaanderen. Samen met de betrokken gemeentes en de lokale burgerbewegingen starten we een campagne om mensen te motiveren om zich aan te melden”, besluit PFAS-opdrachthouder Karl Vrancken.
