De hooggestemde beleidsdoelstellingen in verband met de biodiversiteit op Europees vlak, lijken weinig connectie te hebben met de bedrijfswereld. Recycleren, kringloopdenken, rationeel watergebruik, mobiliteit verduurzamen, energie besparen en hernieuwbare energie inzetten: oké. Maar zorgen voor planten en dieren, moeten bedrijven dat er ook nog bijnemen?
Toch wel. Voor bedrijven die aan duurzame ontwikkeling werken, gaat dat overigens voor een stuk vanzelf: wie minder bijdraagt aan het broeikaseffect, werkt onrechtstreeks aan biodiversiteit. De klimaatverandering is immers een belangrijke factor in het uitsterven van dier- en plantsoorten. Minder grondstoffen verbruiken, zorgt dan weer voor minder lokale natuuraantasting. Tot daar waar je hoe dan ook al onbewust aan bijdraagt.
Voordelen
Maar als bedrijf of beheerder van bedrijventerreinen kun je zelf ook werk maken van natuur en biodiversiteit op je eigen site(s). Dat hoeft niet veel te kosten en het kan op verschillende manieren. Je kunt beginnen met eenvoudige ingrepen in het ontwerp van de terreinen zoals beplanting met streekeigen natuur of minder verharding.
Via permanente of tijdelijke natuur de biodiversiteitswaarden op bedrijventerreinen verhogen, heeft voordelen. Een brochure van de Vlaamse overheid somt evidente natuurvoordelen op: investeren in meer biodiversiteit op bedrijventerreinen zorgt voor de bescherming en het herstel van natuurwaarden. Zo kunnen bedrijventerreinen met ‘wilde natuur’ het ‘groenblauwe netwerk’ van natuuroppervlakten versterken, dat nodig is om meer biodiversiteit kansen te geven. Zo zorgen ze voor de bescherming en het herstel van een gezonde omgevingskwaliteit op en rond de bedrijventerreinen. Iets breder bekeken hebben ‘groene’ bedrijventerreinen positieve gevolgen voor ons klimaat en ze dragen onder meer bij aan waterzuivering, luchtzuivering en verkoeling in de zomer.
Voor de bedrijven zelf zal een rijkere biodiversiteit op en rond bedrijventerreinen de gezondheid en het welzijn van de werknemers ten goede komen. Werken aan meer biodiversiteit is ook positief voor het imago van bedrijven bij klanten, leveranciers, medewerkers en belanghebbenden zoals omwonenden. Ook helpt het om het engagement van bedrijven op het vlak van maatschappelijk verantwoord ondernemen tastbaar en zichtbaar te maken en om er intern en extern positief over te communiceren. Een meer biodivers ingericht bedrijventerrein en bijbehorend extensief beheer, verlaagt de ecologische voetafdruk en kan ten slotte op termijn zorgen voor een besparing op onderhoudskosten van het terrein.
Green Deal in lijn met beleid
De Vlaamse overheid lanceerde in 2018 een Green Deal Bedrijven en Biodiversiteit. Die wil de biodiversiteit op bedrijventerreinen verhogen en het draagvlak ervoor versterken. Er zijn al heel wat voorbeelden beschikbaar en de overheid ontwikkelde een actieplan om bedrijven, bedrijventerreinorganisaties en andere organisaties uit te dagen en te ondersteunen om systematisch te werken aan meer biodiversiteit. Veel bedrijven en instellingen tekenden intussen al in en in februari 2020 verscheen een voortgangsrapport met resultaten.
Zo’n 135 bedrijven en organisaties realiseerden ongeveer 1.900 ha extra natuur. Daarmee overtreft de Green Deal nu al één de initiële doelstellingen: 100 bedrijven en instellingen doen mee, voor 1.500 ha bedrijventerreinen natuurvriendelijke beheersplannen opmaken, op 1.250 ha tijdelijke of permanente natuur inrichten en één grootschalig bedrijventerrein als proefproject voor biodiversiteit inrichten. Het huidige project loopt nog tot september 2021.
De Green Deal ligt in lijn met de Vlaamse beleidsnota ‘Visie 2050, een langetermijnstrategie voor Vlaanderen’. In die nota is er zowel in het stedelijk gebied als in het buitengebied aandacht voor het behoud van de biodiversiteit. Volgens de nota moeten er ook mijlpalen in klimaatverandering bereikt worden terwijl biodiversiteit en de erop gebaseerde ecosysteemdiensten beschermd, naar waarde geschat en aanzienlijk hersteld worden.
SDG’s
De Green Deal Bedrijven en Biodiversiteit valt samen met de vijftiende Social Development Goal (SDG) rond bescherming, herstel en bevordering van ecosystemen. Maar de uitvoering van deze Green Deal draagt ook bij aan nog minstens zes andere van de 17 SDG’s, zoals de doelstellingen met betrekking tot een goede gezondheid en welzijn (SDG 3), kansen voor duurzame economische groei (SDG 8), een veerkrachtige infrastructuur (SDG 9), meer duurzame steden en gemeenschappen (SDG 11) en bestrijden van de klimaatverandering en haar impact (SDG 13). De Green Deal veronderstelt bovendien nieuwe partnerschappen om de doelstellingen te bereiken (SDG 17).
Kennis- en bewustmakingsplatform
De Green Deal wil tevens kennis opbouwen over het thema door een lerend netwerk op te starten, methodes en instrumenten aan te reiken en kansen en belemmeringen binnen beleid en regelgeving in kaart te brengen.
De partners bij de Vlaamse overheid – Departement Omgeving en het Agentschap Natuur en Bos – zorgen voor begeleiding en instrumenten om het de deelnemers zo gemakkelijk mogelijk te maken: coördinatie, stappenplan, voorbeeldbestekken, website en communicatie, opleiding, organisatie van netwerkactiviteiten en bijeenkomsten. Ook de vzw Natuurpunt, de grootste natuurbeherende organisatie in Vlaanderen, en natuurstudiebureau Corridor leveren ondersteuning inzake communicatie, inventarisatie en beheersvoorstellen.
Meer info en inspiratie over biodiversiteit
- Green Deal Bedrijven en biodiversiteit – Departement Omgeving (vlaanderen.be)
- Vergunning voor tijdelijke natuur: Tijdelijke natuur | Agentschap voor Natuur en Bos
- Projectwebsite 2B Connect (2b-connect.be) of op Biodiversiteit op bedrijventerreinen | Ecopedia
- Ondersteuning Provincie Antwerpen: Provincie Antwerpen – Biodiva
- Projecten VLM: Green 4 Grey |
