Het Europees project STRAITS (3,5 miljoen euro) zal de trek van vissen en ander oceaanleven vanuit vier uithoeken in Europa tot in detail opvolgen dankzij de installatie van ingenieuze infrastructuur. De ecologische kennis is broodnodig om de biodiversiteit van onze zeeën te kunnen beschermen.
Europa wil met STRAITS (Strategic Infrastructure for improved animal Tracking in European Seas) toonaangevend blijven in het ontwikkelen van onderzoeksinfrastructuur. Om de belangrijkste trekroutes van vis en andere zeedieren in kaart te brengen, haalde Europa 3,5 miljoen euro uit het Horizon Europe Framework Program. STRAITS zal op vier strategische plaatsen in Europese zeeën extra ontvangers installeren om geluidssignalen van voorbij zwemmende vissen te registreren. Het gaat om Deense zeestraten, North Channel (Ierse Zee), Straat van Gibraltar en Bosporus.
Voortborduren op Belgisch onderzoek
Het STRAITS-project borduurt verder op eerder onderzoek in onder andere België. In ons land onderzochten initiatieven de ‘where-abouts’ van vissen en zeedieren door zendertjes op of in het dier te bevestigen en de uitgestuurde geluidssignalen op te vangen. Zo ontwikkelden het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) en het Instituut voor Natuur- en BosOnderzoek (INBO) in het Belgisch deel van de Noordzee en het aanpalende Schelde-estuarium een netwerk van meer dan 160 ontvangstations, in het kader van het LifeWatch-project.
Dat leverde interessante inzichten over de bewegingen van 16 vissoorten, zowel zoet-, zout- als trekkende soorten (kabeljauw, schol, paling, zeebaars, fint en gevlekte gladde haai). “Ons netwerk laat toe om de dieren in hun natuurlijk habitat te volgen en dit heeft ons al heel wat interessante en verrassende resultaten opgeleverd die bijdragen aan het beheer en bescherming van de soorten”, zegt Dr. Jan Reubens van het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) en nationaal aanspreekpunt voor dit vistag-initiatief.
lees ook
Europese Commissie wil bodemvisserij tegen 2030 aan banden leggen
hefboom
Het nieuwe STRAITS-project bouwet ook verder op acties van het Europese Tracking Netwerk (www.europeantrackingnetwork.org), een pan-Europese samenwerking van ervaren onderzoekers. STRAITS zal tegelijk een hefboom vormen voor lopende en nieuwe projecten inzake akoestische telemetrie, en de link leggen met vergelijkbare initiatieven elders in de wereld. Daarnaast zal STRAITS streven naar synergiën in databeheer en instaan voor het doorsluizen van deze data naar nationale en internationale overheden.
De opvolging van migratie van dieren via trackers is een techniek die steeds vaker wordt ingezet. Het biedt enorme mogelijkheden om dieren zowel regionaal als wereldwijd te volgen in hun bewegingen. Hoewel niet nieuw, biedt de methodologie pas sinds kort vrijwel onbeperkte mogelijkheden in tijd en ruimte. De resultaten zijn er dan ook naar, met spectaculaire nieuwe bevindingen en kennis rond de biologie en ecologie van allerlei dieren. Desondanks is er nog steeds heel wat versnippering, en kan de kennis gevoelig worden verbeterd door de krachten te bundelen. Dit is een van de hoofddoelen van STRAITS.
10 organisaties
Het STRAITS-team telt tien organisaties, die allemaal unieke ervaring hebben in de studie van diermigratie in het mariene milieu. Samen zullen ze het onderzoek naar dierbewegingen in Europa en daarbuiten een flinke boost geven. Ook de wijze waarop biodiversiteit wordt gemonitord, zal fundamenteel wijzigen. Dat moet gevolgen hebben voor de bescherming van de fauna en het beleid.
“Met dit project wint al het waterleven in Europa”, gaat Reubens verder. “STRAITS zal toelaten om migratieroutes nog beter te bepalen, overleving in te schatten en paaigronden te lokaliseren. Maar ook hoe verschillende levensstadia elkaar opvolgen en welke bedreigingen onderweg meespelen komen aan bod. Het zal allemaal leiden tot zinvolle aanbevelingen in verband met de bescherming van aquatisch leven.”
