Duurzaam bouwen, het is een aanpak die de laatste jaren meer en meer toegepast wordt. We streven er vooral naar onze gebouwen zo energieneutraal mogelijk te ontwerpen en te bouwen. Daarvoor passen we moderne isolatie- en installatietechnieken toe. Het concept duurzaam bouwen omvat echter meer dan het energieaspect alleen.
“Je kan bij nieuw- of verbouwprojecten die je duurzaam wil bouwen ook rekening houden met bijvoorbeeld de waterhuishouding, de mobiliteitsaspecten, de gebruikte materialen en de wensen en het welzijn van de toekomstige bewoner/werknemer”, verduidelijkt Robrecht Reyskens, milieumanager bij ABO nv. “Het volledige spectrum aan genomen acties en beslissingen rond deze thema’s bepaalt het finale duurzaamheidsniveau van het gebouw. Om de duurzaamheid van het project te meten, bestaan er momenteel verschillende methodes. Ik overloop graag de belangrijkste duurzaamheidsmeters en focus op enkele trends bij het gebruik ervan. Daar waar duurzaamheidsmeters vroeger vooral toegepast werden voor grotere commerciële gebouwen zoals kantoren, merken we de laatste jaren een verschuiving richting industrie, kmo’s en zelfs de particuliere woningmarkt.”
BREEAM-certificatie
“BREEAM of languit Building Research Establishment Environmental Assessment Method is tot op heden de meest toegepaste duurzaamheidsmeter. De methode werd ontwikkeld door BRE, een certificatie-organisatie in het Verenigd Koninkrijk, en is internationaal erkend. Het systeem vindt zowel toepassing in nieuwe als in te renoveren gebouwen en in gebouwen die reeds in gebruik zijn. Het is een certificatiemethodiek die de milieu-impact van gebouwen of projecten beoordeelt aan de hand van de genomen duurzaamheidsmaatregelen. Deze maatregelen zijn onderverdeeld in 10 categorieën. Binnen elke categorie kan je op basis van geplande en genomen acties punten verdienen, waarbij de totaalscore vervolgens de graad van duurzaamheid bepaalt. Op basis van deze score krijgt het project dan ook een certificatielabel: good, very good, excellent en outstanding. Een dergelijk BREAAM-certificaat biedt op verschillende vlakken een meerwaarde voor de bouwheer, het resulteert immers in:
- lagere exploitatiekosten van het gebouw door efficiënt en doordacht water- en energieverbruik
- een langere levensduur van het gebouw door een analyse van de levenscyclus, het gebruik van duurzame en robuuste materialen en door efficiënter onderhoud
- het verhogen van het welzijn van de toekomstige gebruikers, door meer aandacht voor het binnenklimaat, de omgeving en de gezondheid
- een milieubewuste bijdrage aan de samenleving, het vergroenen van het gebouw en dus ook van het bedrijfsimago.”
Hoe verloopt een BREEAM-certificatie in de praktijk?
“Bij de start van de opdracht, is het belangrijk dat we zo veel mogelijk informatie over het ontwerp van het project verzamelen en analyseren”, vertelt Safira Verelst, BREEAM-Assessor bij ABO. “Deze informatie wordt vervolgens gebundeld in een overzichtelijke pre-assessment, waarin het duurzaamheidsniveau dat de klant wenst te behalen, getoetst wordt aan de reeds bestaande ontwerpparameters. Daarbij wordt er per BREEAM-categorie al een eerste score toegekend en onderzoeken we welke studies of ontwerpaanpassingen hogere scores mogelijk maken.”
“In een volgende fase wordt de klant uitgenodigd op een startvergadering”, vertelt Verelst. “Tijdens zo’n startvergadering wordt de pre-assessment overlopen en worden er een reeks verbeterscenario’s voorgesteld. Hierbij beslist de bouwheer steeds op welke duurzaamheidsaspecten hij de nadruk wil leggen en waarvoor hij eventueel extra inspanningen wil leveren. Nadat het finale doelstellingsniveau bepaald is, kan het project geregistreerd worden bij BRE en dan start de ‘Design Stage’.”
“In deze fase worden de gekozen duurzaamheidsmaatregelen in de ontwerpplannen van het gebouw verwerkt. Hierbij kan de bouwheer zich laten ondersteunen door een BREEAM Accredited Professional (AP). Dit is een duurzaamheidsexpert die het ontwerp mee vormgeeft om zo de beoogde scores te bekomen. Gedurende deze fase is het belangrijk dat de BREEAM-assessor de nodige bewijzen verzamelt om de scores te kunnen onderbouwen. Hiervoor moeten er ook verschillende duurzaamheidsstudies uitgevoerd worden zoals een EPB, een LCA, akoestische studies of ecologiestudies. Na indiening van de bewijsstukken van de Design Stage wordt een interim-certificaat behaald.”
“Wanneer de bouw van het project afgelopen is, start pas de eigenlijke certificatiefase”, gaat Verelst voort. “De belangrijkste taak van de BREEAM-assessor hier is om na te gaan of de doelstellingen bij het ontwerp ook effectief behaald werden. Het project wordt grondig doorgelicht aan de hand van de eerder verzamelde bewijsstukken. Deze worden dan aan de certificatie-instelling overgemaakt waarbij er na een grondige controle en evaluatie van de gegevens, het beoogde certificaat aan het project wordt toegekend”.
Nieuwe tendensen op vlak van duurzaam bouwen
Reyskens: “De laatste jaren merken we duidelijk dat het duurzaam bouwen en verbouwen van bedrijfsgebouwen en particuliere woningen steeds meer aan belang wint. Hierbij zijn twee belangrijke trends te onderscheiden.”
“Enerzijds wordt de lat met betrekking tot duurzaamheid steeds hoger gelegd. Op het vlak van energiebesparing werden reeds belangrijke inspanningen geleverd. Zo zijn er de certificaten EPB en EPC maar deze focussen vooral nog op energie en binnenklimaat. In Nederland gaat men sinds begin dit jaar al een stap verder: daar wordt een specifiek BREEAM-certificaat voor de renovatie van woningen ingevoerd. Hierbij is er extra aandacht voor het verantwoord en circulair gebruik van materialen en aan klimaat gerelateerde risico’s zoals droogte, overstromingen en hittestress. We verwachten dat deze aanpak ook in Vlaanderen zal geïntroduceerd worden.”
“Anderzijds zien we ook meer evaluatie van duurzaam bouwen op wijk- en buurtniveau. Aspecten zoals mobiliteit, waterhuishouding, energievoorziening en afvalinzameling overstijgen immers de perceelsgrenzen. In stedelijke gebieden onderzoekt men de verwarming en groene energievoorziening steeds meer op wijkniveau. Hiervoor kunnen specifieke duurzaamheidsmeters zoals BREEAM Communities toegepast worden. De duurzaamheidsmeter ‘Wijken’ van het Vlaams Agentschap voor Innovatie en Ondernemen is ook toepasbaar voor de evaluatie van duurzame (her)ontwikkelingen van woongebieden in Vlaanderen. De meter helpt om op een onderbouwde en objectieve manier de betekenis van duurzaamheid in een nieuwe wijk in kaart te brengen.”
