Uitgebreide producentenverantwoordelijkheidsregelingen (EPR) – sleutelelementen van de circulaire economie – presteren doorgaans beter wanneer er concurrentie is tussen meerdere producentenverantwoordelijkheidsorganisaties. Dit is het resultaat van een nieuwe studie die is uitgevoerd door denktank adelphi in opdracht van het European Recycling Platform. In de studie worden ook aanbevelingen gedaan over hoe de prestaties van concurrerende EPR-regelingen verder kunnen worden versterkt.
Uit de studie blijkt dat organisaties voor producentenverantwoordelijkheid die in een concurrerende omgeving opereren, sterk de nadruk leggen op het stimuleren van innovatie en het verbeteren van de diensten die aan producenten worden aangeboden. Zij leiden ook tot een grotere klantentevredenheid en zorgen voor een kostenefficiënte uitvoering van afvalbeheeractiviteiten zoals inzameling, sortering en recycling. Monopolistische systemen daarentegen zijn geneigd te vertrouwen op doeltreffende maar vaak dure innovatie en hebben een groter risico op misbruik van marktmacht indien de transparantie onvoldoende is.
Deze resultaten gelden voor afgedankte elektrische en elektronische apparatuur, batterijen en verpakkingen.
“Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid is de afgelopen jaren een zeer doeltreffend middel gebleken om een van de meest urgente problemen van de samenleving aan te pakken: de groeiende hoeveelheid afval. Zoals uit de nieuwe studie blijkt, is dit instrument bijzonder krachtig en kostenefficiënt wanneer er sprake is van concurrentie tussen meerdere actoren. Om de overgang naar circulariteit te versnellen, moeten we belemmeringen voor concurrentie wegnemen en een concentratie van marktmacht in alle stadia van het afvalbeheer vermijden. Landbell Group heeft al meer dan 20 jaar in heel Europa een concurrerende uitgebreide producentenverantwoordelijkheid geïmplementeerd en is vastbesloten om deze rol te behouden voor de reis die voor ons ligt”, zegt Jan Patrick Schulz, CEO van Landbell Group.
Om de prestaties van concurrerende EPR-regelingen verder te versterken, wordt in de studie voorgesteld te zorgen voor een gelijk speelveld tussen meerdere producentenverantwoordelijkheidsorganisaties door coördinatieorganen op te richten die onafhankelijk zijn van particuliere belangen. De belangrijkste taken van deze verplichte instanties zouden zijn:
- de toewijzing van inzamelingsverantwoordelijkheden te coördineren en te controleren
- gezamenlijke activiteiten zoals bewustmakingscampagnes te beheren
- te fungeren als tussenpersoon tussen producentenorganisaties en andere belanghebbenden zoals plaatselijke autoriteiten.
In de studie wordt ook aanbevolen te werken aan een EU-brede harmonisatie van de criteria voor de co-modulatie van EPR-vergoedingen.
Het rapport “Analysis of Extended Producer Responsibility Schemes” is in juni 2021 door adelphi uitgevoerd en door onafhankelijke wetenschappelijke beoordelaars geëvalueerd. Het beoordeelt de prestaties van verschillende EPR-systemen in Europa aan de hand van zes geselecteerde casestudy’s met inachtneming van negen milieu-, economische en technische kernprestatie-indicatoren, zoals inzamelings- en recyclingpercentages, kosten voor producenten, of tevredenheid van belanghebbenden. Het volledige verslag kan via de onderstaande link worden gedownload.
Bekijk de studie hier
