De Europese energieministers hebben op 20 oktober 2025 een akkoord bereikt over een geleidelijke uitfasering van Russische gasimporten. Volgens het voorstel van de Raad Energie wordt de invoer van Russisch gas en LNG volledig stopgezet tegen 1 januari 2028. Het besluit maakt deel uit van het REPowerEU-plan, dat de Europese energieafhankelijkheid van Rusland moet beëindigen en de overgang naar hernieuwbare energie wil versnellen.
Stapsgewijze afbouw van Russische gasimporten
De goedgekeurde tekst bepaalt dat lidstaten geen nieuwe contracten meer mogen sluiten met Russische leveranciers vanaf 1 januari 2026. Bestaande kortetermijncontracten moeten eindigen tegen juni 2026, terwijl langetermijncontracten uiterlijk aflopen op 1 januari 2028.
Lidstaten moeten plannen opstellen om hun energievoorziening te diversifiëren en alternatieve leveranciers te zoeken. De Europese Commissie krijgt toezichtbevoegdheden en kan in uitzonderlijke gevallen tijdelijke vrijstellingen toestaan.
Het besluit werd aangenomen met een gekwalificeerde meerderheid, ondanks tegenstemmen van Hongarije en Slowakije, die vrezen voor de gevolgen voor hun energiezekerheid.
Verschil met het standpunt van het Europees Parlement
Het Europees Parlement pleit voor een snellere uitfasering: een volledig verbod op Russische gasimporten vanaf 1 januari 2027, dus een jaar eerder dan de Raad. Daarnaast wil het Parlement dat ook Russische olie onder de regeling valt en dat uitzonderingen worden beperkt.
Volgens Europarlementslid Sara Matthieu (Groen) is een snelle beëindiging van de import noodzakelijk: “Na bijna vier jaar oorlog is het onaanvaardbaar dat Europees geld nog altijd Poetins oorlogsmachine financiert. Dit is een overwinning voor vrede en klimaat.”
De verschillen tussen Raad en Parlement zullen in de komende triloogonderhandelingen worden besproken, die naar verwachting begin november starten. Beide instellingen willen tegen eind 2025 een definitief akkoord bereiken.
Vermindering van energieafhankelijkheid
Momenteel is Rusland goed voor ongeveer 12 procent van de EU-gasimport, een sterke daling ten opzichte van 45 procent vóór de invasie van Oekraïne in 2022. De geleidelijke afbouw past binnen de bredere strategie om de Europese energievoorziening te beveiligen, de uitstoot te verminderen en de financiering van de oorlog in Oekraïne te beperken.
Landen zoals Frankrijk, Italië en België steunen het voorstel, op voorwaarde dat er voldoende juridische duidelijkheid en flexibiliteit is bij de uitvoering. Voor lidstaten zonder zeehavens, waaronder Hongarije en Slowakije, geldt een specifieke overgangsregeling.
Volgende stappen
De komende weken starten de onderhandelingen tussen de Raad, het Europees Parlement en de Europese Commissie om de definitieve tekst te bepalen. Tegelijk werken lidstaten aan plannen om hun gasvoorziening te diversifiëren via hernieuwbare energie, waterstofprojecten en interconnecties met buurlanden.
Met dit besluit zet de Europese Unie opnieuw een stap richting energieonafhankelijkheid en klimaatneutraliteit, terwijl de geopolitieke druk op Rusland verder toeneemt.
