TomTom lanceerde op 13 januari de TomTom Traffic Index, een rapport waarin de verkeerssituatie in 2020 in 416 steden verdeeld over 57 landen op 6 continenten wordt weergegeven. Daaruit blijkt dat in België de algemene verkeersdrukte in het coronajaar 2020 is afgenomen met 18% ten opzichte van 2019. Vooral tijdens de spitsuren was er een grote terugval merkbaar. In Leuven was het dan weer verrassend drukker dan het voorgaande jaar, door wegenwerken op de A2.
De algemene cijfers voor België werden berekend op basis van de cijfers van de tien Belgische steden in het rapport. De drukste dag in België was donderdag 5 maart, een goeie week voor de lockdown. De extreme drukte die dag was te wijten aan enkele verkeersongevallen waaronder een met zware filegevolgen op de Antwerpse Ring. Die dag is er gemiddeld 61% extra reistijd gemeten, wat betekent dat pendelaars er gemiddeld 61% langer over deden om op hun bestemming te geraken. In heel België was april – logisch want in volle lockdown – de minst drukke maand van het jaar. Zowel de ochtend- als avondspits waren in heel België bijna een derde minder druk. ’s Ochtends was er een daling van gemiddeld 29% en ’s avonds van gemiddeld 28%.
In België blijft Brussel de drukste stad van 2020. Chauffeurs moeten er rekening houden met gemiddeld 29% extra reistijd in het verkeer, 24% minder ten opzichte van vorig jaar. De drukste dag in Brussel was donderdag 5 maart 2020, met gemiddeld 61% meer reistijd in het verkeer. Januari was de drukste maand van 2020, met gemiddeld 37% extra reistijd. Zowel de ochtend- als avondspits waren in 2020 veel minder druk dan in 2019. Tijdens de piek werd nog gemiddeld 52% extra reistijd genoteerd, een vermindering van 32% ten opzichte van het jaar ervoor. Op de Europese lijst neemt Brussel met deze score de 28ste plek in beslag. De hoofdstad scoort zo even goed (of slecht) als Palermo, Hamburg en het Russische Kazan. Parijs staat op plek 15 (32%), Londen op 18 (31%), Berlijn op 24 (30%) en Amsterdam op plek 64 met gemiddeld ‘slechts’ 18% extra reistijd in het verkeer.
Na Brussel volgt Antwerpen met gemiddeld 24% extra reistijd, een daling van 25% ten opzichte van 2019. Ook in Antwerpen was 5 maart de drukste dag van 2020, met gemiddeld 51% meer reistijd in het verkeer. In Antwerpen was februari de drukste maand van 2020, met gemiddeld 33% extra reistijd in het verkeer. Zowel de ochtend- als avondspits waren veel minder druk dan in 2019. Dit jaar werd gemiddeld 40% extra reistijd (-32% tegenover 2019) genoteerd in de spits.
Meer verkeer in Leuven
Leuven sluit de Belgische top drie af met, verrassend toch wel, een stijging in de verkeersdrukte ten opzichte van vorig jaar. Die stijging is te wijten aan wegenwerken ten noorden van de stad, op de A2. Hierdoor liep het geruime tijd zeer stroef in beide richtingen. De gemiddelde extra reistijd steeg er met 5% naar 21%. De drukste maand was september, met gemiddeld 26% meer reistijd. Zowel de ochtend- als avondspits waren veel minder druk dan in 2019: gemiddeld 34% extra reistijd (-23%). Dinsdag 10 maart was de drukste dag in Leuven, met gemiddeld 48% meer reistijd in het verkeer. Een groot ongeval op de E40 tussen Brussel en Leuven was de reden van de grote verkeersdrukte rond het Leuvense.
Bergen noteerde de grootste daling. In 2020 verloren bestuurders gemiddeld 20% extra reistijd. Dat is een daling met 41%. Het moet gezegd dat Bergen in 2019 nog uitzonderlijk hoog scoorde (34%) door grote wegwerkzaamheden dat jaar. Ook in Bergen is de spits beduidend minder druk. Er werd gemiddeld 33% extra reistijd in de spits gemeten, een afname van maar liefst 43% ten opzichte van het jaar ervoor. Vrijdag 18 september was de drukste dag, met gemiddeld 41% meer reistijd in het verkeer. Die dag startten wegenwerken op de Ring rond Bergen. September was de drukste maand van het jaar in Bergen, wellicht ook als gevolg van die wegenwerken.
Gent is de vijfde drukste stad van België met gemiddeld 18% meer reistijd in het verkeer, 10% minder dan in 2019. September was de drukste maand, met gemiddeld 23% meer reistijd. De drukste dag in Gent viel op donderdag 1 oktober, met gemiddeld 44% meer reistijd. Drie kop-staartaanrijdingen op de E17 ter hoogte van het viaduct in Gentbrugge versperden toen de weg volledig. Hierdoor moest het verkeer worden omgeleid met extreme files in de wijde Gentse regio. Zowel de ochtend- als avondspits waren met 29% extra reistijd zo’n 26% minder druk dan het jaar ervoor.
In Luik en Namen moesten bestuurders in 2020 gemiddeld met 16% extra reistijd rekening houden. Dat is een daling van maar liefst 33% in Luik en 16% in Namen.
In Luik waren zowel de ochtend- als avondspits in 2020 een stuk minder druk dan het jaar ervoor: gemiddeld 29% extra reistijd, een daling van 42% ten opzichte van vorig jaar. Februari was er de drukste maand (23%). De drukste dag in Luik was maandag 20 januari met gemiddeld 39% extra reistijd in het verkeer. Twee verkeersongevallen op de E25 verlamden die dag het verkeer in en rond Luik.
In Namen werd gemiddeld 28% extra reistijd in de spits genoteerd, een daling van 26%. In Namen was september de drukste maand (20%). Dinsdag 11 augustus was de drukste dag met gemiddeld 58% extra reistijd in het verkeer. Die dag vatte een vrachtwagen vuur op de E411 in Wierde.
Kortrijk staat op plek 8 met gemiddeld 15% extra reistijd in 2020, wat een ex-aequo inhoudt ten opzichte van vorig jaar. Desondanks werd vastgesteld dat de reistijd tijdens de piek met 13% is gedaald tot nog gemiddeld 26% extra reistijd in het verkeer tijdens de spits. September was de drukste maand (24%). Woensdag 9 september was er de drukste dag van het jaar met gemiddeld 40% extra reistijd in het verkeer.
Op een gedeelde 9e plek vinden we Brugge en Charleroi terug met gemiddeld 12% meer reistijd. In Brugge is dat een daling van 25% ten opzichte van 2019. In Charleroi is dat een daling van 8%.
In Brugge waren zowel de ochtend- als avondspits veel minder druk dan het jaar ervoor. Er werd gemiddeld 21% extra reistijd genoteerd, een daling van 32%. Februari was de drukste maand met gemiddeld 16% extra reistijd in het verkeer. De drukste dag in Brugge was donderdag 20 februari met een gemiddelde extra reistijd van 37%. Die dag zorgde een grote stroomonderbreking voor heel wat hinder in het verkeer. Niet alleen het treinverkeer was daardoor een tijdlang onderbroken, ook de Roskambrug op de A11 deelde in de klappen. Die ging niet meer naar beneden wat tot lange files leidde.
Ook in Charleroi waren de ochtend- als avondspits minder druk dan vorig jaar. Er gemiddeld 19% extra reistijd in het verkeer tijdens de spits gemeten, een daling van 21% tegenover het jaar ervoor. Februari was de drukste maand van het jaar, met gemiddeld 16% extra reistijd in het verkeer. De drukste dag van 2020 in Charleroi was dinsdag 18 februari met gemiddeld 30% meer reistijd. Een ongeval op de Ring rond Charleroi zorgde toen voor stevige files.
Niet blijvend
TomTom verwacht niet dat de daling blijvend is, tenzij er een gezamenlijke en opzettelijke verandering in het gedrag van bestuurders plaatsvindt, ondersteund door beleidsmakers en, belangrijker nog, werkgevers. Een einde aan de spits is mogelijk door flexibele werktijden, thuiswerken en slim omgaan met verkeersgegevens om de beste reistijden te bepalen.
Wereldwijde top tien
Hoewel de ranglijst van de drukste steden ter wereld weinig is verschoven ten opzichte van 2019, is de grote verandering de mate waarin de niveaus van verkeersdrukte zijn gedaald als gevolg van de wereldwijde pandemie. Van de 416 steden die in de Index zijn opgenomen, zagen 387 een significante afname (gemiddeld 21%) in verkeersdrukte, en een verbazingwekkende afname van gemiddeld 28% in verkeersdrukte tijdens de spits. Dit is tegen de trend in die de verkeersdrukte jaar op jaar heeft doen toenemen sinds het eerste TomTom Traffic Index-rapport, nu tien jaar geleden.
