(Dit artikel staat in editie 17.1 van ecoTips.)
Volgens de publicatie ‘Samen de economie doen draaien’ van de federale minister van Energie, Leefmilieu en Duurzame Ontwikkeling, Marie Christine Marghem, en minister van Werk, Economie en Consumenten, Kris Peeters, is circulaire economie of kringloopeconomie:
Een economisch en industrieel systeem, dat erop gericht is producten, componenten en (biotische en abiotische) grondstoffen zo lang mogelijk binnen het systeem in omloop te houden met aandacht voor de kwaliteit van het gebruik van die producten. Dit maakt de circulaire economie tot de tegenhanger van onze economie, de lineaire economie, die zich ontdoet van de producten en materialen die zich aan het einde van hun economisch leven bevinden. Ze volgt de beginselen van de schaal van Lansink: preventie, hergebruiken, recycleren, composteren, verbranden, storten. De circulaire economie haalt zijn inspiratie uit de manier waarop ecosystemen werken.
De publicatie van de federale ministers verwijst naar het diagram van de Ellen Macarthur Stichting. Volgens deze stichting is circulaire economie:
Een economie die er op gericht is om kapitaal opnieuw te gebruiken en opnieuw op te bouwen, of het nu gaat om financieel, geproduceerd, sociaal of natuurlijk kapitaal. Dit verzekert sterkere en betere flows van goederen en diensten. Het systeemdiagram illustreert de continue flow van technologische en biologische materialen doorheen de waardencirkel. In de publicatie van de federale overheid wordt er een aangepast diagram gebruikt.
Dit systeem werkt volgens drie principes:
-
Natuurlijk kapitaal behouden en verbeteren door eindige voorraden te controleren en hernieuwbare grondstofflows te balanceren. De hefbomen zijn regeneratie, virtualisatie en uitwisseling.
-
Opbrengsten van hulpbronnen optimaliseren door producten, componenten en materialen te laten circuleren in technische en biologische cycli op het hoogste niveau van gebruik. De hefbomen zijn regeneratie, delen, optimalisatie en cycli.
-
Systeemeffectiviteit bevorderen door negatieve externaliteiten bloot te leggen en uit het ontwerp te bannen.
Ecodesign of ecoconceptie erg belangrijk
Uit deze principes blijkt dat ecodesign of ecoconceptie een erg belangrijke rol speelt in de circulaire economie. Producenten moeten ervoor zorgen dat hun producten kunnen meedraaien in dit systeem. Aan de andere kant moet de gebruiker leren omgaan met deze andere manier van consumeren. Je hoeft niet noodzakelijk iets te kopen om het te kunnen gebruiken. Het gaat er om te starten vanuit de nood die moet gelenigd worden. De economische waarde van een product is dan gebaseerd op de gebruikswaarde of de waarde van het resultaat en niet op de restwaarde of inruilwaarde.
21 maatregelen voor 2019 om de circulaire economie of kringloopeconomie te stimuleren
Onze federale overheid bepleit in het document van de ministers Marghem en Peeters alvast 21 maatregelen die er voor 2019 moeten voor zorgen dat België de omslag naar een circulaire economie maakt. Deze duidelijke stellinginname voor een circulaire economie vloeit onder andere voort uit de vaststellingen van een studie door PWC: Circulaire economie: het economisch potentieel voor België. Daaruit blijkt dat België wel wat mag verwachten van het circulaire systeem: een potentiële creatie van ongeveer 100.000 jobs tegen 2030 en 7 miljard euro in bijkomende toegevoegde waarde.
|
Basismaatregelen en doelen |
21 concrete maatregelen |
|
De ontwikkeling van innovatieve economische modellen ondersteunen met een slim productontwerp |
1. Door een oproep tot partnership uit te schrijven met de bedrijven om de terugwinningspercentages van componenten te doen stijgen door de uitvoering van een functionaliteitseconomie (decoders, printers…) |
|
Een kader bieden voor het op de markt brengen van de producten die primaire microplastic vrijgeven |
2. Door een strategie te ontwikkelen om de verspreiding van primaire microplastic in het milieu te verminderen |
|
De vraag naar gerecycleerd plastic steunen |
3. Door criteria op te stellen voor de claims van gerecycleerde inhoud (recycled content) in plastic 4. Door een aandeel gerecycleerd plastic op te nemen in de beoordelingen van de overheidsopdrachten |
|
De voorbeeldrol van de Staat versterken
|
5. Door een studie uit te voeren over een wijziging van artikel 117 van de wet van 22/05/2003 houdende organisatie van de begroting en de comptabiliteit van de federale staat 6. Door te informeren over de mogelijkheden van circulaire economie in overheidsopdrachten |
|
De controle op misleidende milieuclaims verbeteren en gebruik ervan vermijden |
7. Door de procedures voor de beoordeling van misleidende milieuclaims te vereenvoudigen |
|
De toegang tot informatie over de prestaties van producten vergemakkelijken |
8. Door een informatieplatform over verwarmingstoestellen te ontwikkelen voor het brede publiek |
|
De consument beschermen via een betere toepassing van de garanties |
9. Door de periode van vermoeden van non-conformiteit in de wettelijke garanties te verlengen |
|
Een kader vooropstellen rond de veroudering van producten
|
10. Door een contactpunt voor geprogrammeerde veroudering op te richten 11. Door aanbevelingen uit te werken in de strijd tegen geprogrammeerde veroudering |
|
De herstelling van producten steunen
|
12. Door herstelbaarheidscriteria te definiëren 13. Door een strategie te ontwikkelen om consumenten te informeren over herstelbaarheid |
|
Criteria voor recycleerbaarheid definiëren
|
14. Door recycleerbaarheidscriteria te bestuderen en vast te leggen : RRR (energievalorisatie, hergebruik, recyclage) |
|
Een strategisch toezicht opstellen in de recyclagecentra |
15. Door een partnership op te richten met recyclers om de technische en economische obstakels op de recyclage te identificeren |
|
Gezonde recyclage promoten
|
16. Door mee te werken aan de Green Deal North Sea Resources Roundabout 17. Door de beginselen van de groene chemie te integreren 18. Door zuiveringstechnieken te ondersteunen 19. Door te informeren over de substitutie van onrustwekkende chemische stoffen |
|
De bedrijven ondersteunen en informeren
|
20. Door een kenniscentrum voor duurzame economie op te richten |
|
De prestaties beoordelen |
21. Door (macro-economische) indicatoren te ontwikkelen |
Praktijkvoorbeelden circulaire economie
In ecoTips januari/februari 2017 (ecoTips 17.1) lees je interessante praktijkvoorbeelden van:
- Nearly New Office Facilities (NNOF)
- Gyproc
- LCV Laser Cladding Venture
- Tacante
- Recupel
- Valorlub
Bestel hier dit nummer van ecoTips circulaire economie. (Bij afsluiten van een jaarabonnement – 65 euro voor 6 edities – krijg je het nummer circulaire economie gratis digitaal toegestuurd)
Meer weten over circulaire economie?
Het interactieve diagram van de Ellen Macarthur Foundation
De volledige publicatie ‘Samen de economie doen draaien, dankzij de circulaire economie in ons land’
Meer weten over ecoTips?
ecoTips magazine (B2B) verschijnt 6 keer per jaar en brengt trends in duurzaam ondernemen voor de professional.
Thema’s in 2017 zijn:
- circulaire economie
- ecofinance (investeringen, beleggingen, subsidies, steunmaatregelen, …)
- ecoknowledge (opleidingen, netwerken, publicaties)
- cleantech
- mvo (maatschappelijk verantwoord ondernemen)
- energie
Een abonnement neem je via deze pagina (65 euro, incl. BTW).
