Innoveren en waarde creëren met hybride businessmodellen, kan dat? Antwerp Management School zocht het uit, samen met ING, en publiceerde volgende resultaten.
Het volledige artikel over de businessmodellen van de circulaire economie, lees je in ecoTips 17.2 (maart-april 2017).
De Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen die de VN recent afkondigden, dringen aan op een fundamentele herijking van het begrip ‘waarde’ en de ontwikkeling van hybride business modellen – business modellen die zowel economische, maatschappelijke en ecologische waarde genereren, en deze waarden ook als gelijkwaardig behandelen. Hybride zakenmodellen gaan in tegen de praktijk om duurzaamheid louter te zien als een middel om een zakelijk doel te bereiken. Ze zijn een bewuste keuze om zich te laten leiden door waarden die een dieper doel weerspiegelen en hebben de ambitie om het maatschappelijke en economische systeem en de zakelijke cultuur waartoe ze behoren, in vraag te stellen en te veranderen.
Macro-economische kijk op circulaire economie
Het huidige lineaire productiemodel, waarbij grondstoffen worden ontgonnen, vervolgens gebruikt worden om te produceren en tot slot gedumpt worden, heeft de voorbije 250 jaar heel veel welvaart gecreëerd, maar botst stilaan op zijn grenzen. Het zorgt er bijvoorbeeld voor dat sommige grondstoffen uitgeput raken, waardoor de prijzen stijgen. De circulaire economie, die het productieproces aanpast om grondstoffen zo lang mogelijk te kunnen gebruiken, kan op die problemen een antwoord bieden. “De evolutie naar een meer circulaire economie zou positieve effecten hebben voor het milieu, maar er kunnen ook puur economische voordelen worden gerealiseerd,” zegt Steven Trypsteen, econoom bij ING België. “Zo kunnen bedrijven hun uitgaven voor grondstoffen verminderen en kunnen ook het bbp en de werkgelegenheid gestimuleerd worden,” vervolgt Steven Trypsteen. Daarom probeert de overheid de groei van de circulaire economie te stimuleren, maar ook de financiële wereld draagt zijn steentje bij. Banken, bijvoorbeeld, helpen bedrijven met het verkrijgen van de nodige financiering voor projecten die de circulaire economie vooruithelpen.
De Antwerp Management School (AMS) voerde deze studie uit in samenwerking met ING België. Op deze manier wil ING België een beter inzicht krijgen in wat de bedrijfsklanten nodig hebben wanneer deze overstappen naar een duurzamer zakenmodel, en zo de ondernemers helpen bij hun duurzame omslag.
Resultaten vanuit vier invalshoeken
Het rapport brengt hybride zakenmodellen onder in twee algemene types: incrementele en radicale hybride business modellen. Die hybride business modellen hanteren, zeker in vergelijking met traditionele modellen, een andere benadering in verschillende dimensies die verband houden met waardecreatie, duurzaamheid en andere aspecten van ondernemen.
De resultaten van dit empirische onderzoek worden besproken vanuit vier invalshoeken: prikkels, belemmeringen, kritieke succesfactoren en gevolgen. Voor elk van die invalshoeken worden verschillende thematische krachtlijnen in kaart gebracht.
“Uit ons onderzoek blijkt onder meer dat een van de voornaamste belemmeringen voor de ontwikkeling van hybride business modellen, het traditionele denken van zowel bedrijven als hun stakeholders is. Dat wijst erop dat het bedrijfsleven duurzamer maken ook een gedragswijziging vergt,” zegt professor Lars Moratis van de Antwerp Management School.
Op het vlak van duurzaamheid hebben banken de voorbije jaren een paar tandjes bijgestoken. Daar is de samenwerking van ING met Antwerp Management School alvast een voorbeeld van.
Conclusie hybride businessmodellen
Lars Moratis besluit in de studie: “De ontwikkeling van duurzaamheidsintelligentie is essentieel voor bedrijven die hybride business modellen willen uitwerken en de uitdagingen van het hedendaagse bedrijfsleven doeltreffend willen aangaan. ‘Naïeve, natieve en narratieve intelligentie’ ontwikkelen mag zich niet beperken tot ontwikkelingsprogramma’s voor managers en bedrijfsleiders. Er moet ook aandacht aan worden besteed in de opleidingstrajecten van business schools, waar veel van de managers, leiders en ondernemers van morgen vandaag vertoeven. De AMS wil een duwtje in de rug geven aan bedrijven en managers die op lange termijn waarde creëren voor iedereen.
