Er is nog veel dakoppervlakte beschikbaar voor zonnepanelen maar niet elke locatie is even eenvoudig te bereiken. Denk bijvoorbeeld aan historische en publieke gebouwen of op sites voor sociale huisvesting. Toch kunnen zonnepanelen ook op minder evidente plaatsen.
Het Interreg-project SOLARISE focust net daarop: op projecten met zonne-energie voor niet-evidente locaties. Daarnaast bekijkt het project ook de introductie van nieuwe technologieën bij een breder publiek. Denk bijvoorbeeld aan het beperken van de impact van zonne-energie op het elektriciteitsnet door een combinatie met opslagcapaciteit (batterijen). Recent stelde SOLARISE een aantal van deze projecten voor.
Publieke gebouwen en vooral historische gebouwen bieden omwille van de grote dakoppervlakte een groot potentieel voor zonne-energie. Bovendien zijn steden en gemeente vaak bereid om een voortrekkersrol te spelen in de energietransitie, denk maar aan het burgemeestersconvenant. Desondanks blijft veel van dit potentieel onbenut en dit niet omwille technische redenen, maar stringente regelgeving is vaak de belemmerende factor, zeker in het geval van historische gebouwen wiens karakter gevrijwaard dient te blijven. In het geval van publieke gebouwen (bv. scholen, sporthallen) en sociale huisvestingssites lopen vele projecten dan weer vast op de financiering. Aan de hand van verschillende demonstratieprojecten en proeftuinen wil SOLARISE wettelijke en praktische belemmeringen wegnemen en levensvatbare business cases ontwikkelen. Zo worden ook zonnepanelen op minder evidente plaatsen mogelijk.
Oude architectuur en nieuwe technologie gaan hand in hand in Middelburg (Nl)
Bij zonne-energie wordt vaak aan elektriciteit gedacht, maar de zon biedt ook een oplossing voor de warmtevraag van gebouwen.
Eén van de pilootsites ligt in de historische binnenstad van Middelburg. Een innovatief systeem (Q-Roof) werd geïnstalleerd onder de leien dakbedekking van het pand aan De Helm, een bijgebouw van het monumentale stadhuis. Een hydraulisch circuit van buizen wordt door de zon verwarmd en verwarmt het water van een boiler die binnen staat. Zo warmt de zon het warme water op, ook buiten de zomerperiode; een verborgen zonneboiler dus. Om het rendement te verhogen werd gekozen voor een dak dat op het zuiden gericht is. De installatie wordt een jaar lang continue gemonitord worden en deze data kan op elk moment online gevolgd worden.
Q-Roof
Q-roof is een systeem van slangen die onder de dakbedekking (bijvoorbeeld pannen, zink of leien) zit. In die slangen zit een vloeistof. De zon warmt de vloeistof in de slangen op via de gloeiend heet wordende lei. De slangen liggen in een circuit onder de dakbedekking en gaan binnen door een boiler waar water in zit. Het verwarmde water in die buizen warmt het water in de boiler op. Tussen de buizen waar vloeistof doorheen loopt en de warme pannen, zitten aluminium strips (een soort vingers). De vingers brengen de warmte over van de leien naar de vloeistof in de buizen. Het water dat als een circuit door de buizen stroomt, geeft zo de warmte weer af aan het water in een boiler die binnen staat. Meer info
Burgers en gemeente realiseren samen de energietransitie in Fourmies (Fr)
Voor de financiering van de energietransitie doet het Noord-Franse Fourmies een beroep op haar burgers. Met de financiële steun van het SOLARISE-project en de regio Hauts-de-France en dankzij twee succesvolle crowdlending campagnes die samen 104.800 euro ophaalden bij 183 burgers, kon de stad al drie zonne-energieprojecten realiseren. In totaal werden hierdoor bijna 1.000 vierkante meter fotovoltaïsche panelen en een geïnstalleerd vermogen van 203kWp geïnstalleerd op de daken van scholen en sportcomplexen.
De crowdlending aanpak biedt tal van opportuniteiten voor zowel de burger als de stad. De burgers die mee investeren kunnen rekenen op een interessante rente en de installaties op de publieke gebouwen sensibiliseren de lokale bevolking, die uiteraard ook profiteert van de positieve milieueffecten van de duurzame energieproductie.
Franse producenten van hernieuwbare energie kunnen gebruikmaken van het nieuwe concept van collectief eigen verbruik, waarbij de opgewekte energie kan worden verdeeld tussen de producenten en verschillende eindgebruikers binnen dezelfde rechtspersoon (gemeenschap, vereniging, coöperatie, gemeenschappelijk eigendom, enz.) in een straal van 2 kilometer. Een aantrekkelijk concept dat het aandeel van hernieuwbare energie in de lokale energiemix aanzienlijk verhoogt en doet besparen op de elektriciteitsfactuur.
Besparing op de energiefactuur en op CO2-uitstoot voor sociale huurders in Brighton & Hove (UK)
Het Britse kuststadje Brighton & Hove zet volop in op duurzame energie en wil dat al haar burgers hiervan profiteren, ook zij die het minder breed hebben. Binnen het SOLARISE project worden 3 innovatieve PV-projecten gerealiseerd die het eigen verbruik van lokale productie willen maximaliseren in collectieve woongebouwen, zoals appartementsgebouwen. De configuratie van de installatie maakt het mogelijk dat de opbrengst van de collectieve PV-installatie lokaal gebruikt kan worden voor de gemeenschappelijke energievraag (verlichting hall, lift …) én ook voor de individuele appartementen. Dit laatste maakt deze demonstratieprojecten uniek en maakt de nood aan een bredere uitrol van deze toepassing duidelijk. Het betekent een belangrijke besparing voor de huurders en zal de installatie van PV-panelen in collectieve (sociale) huisvesting een enorme boost geven.
Het SOLARISE-project loopt nog tot en met eind juni 2022, in deze periode zullen nog tal van demonstratieprojecten worden gerealiseerd en zullen ook de andere doelstellingen (onderwijs, sensibilisering, …) van het projecten concreet worden uitgewerkt.
Meer over SOLARISE
Het Interreg 2 seas project SOLARISE is een consortium bestaande uit:
- Projectleider: Université de Picardie Jules Verne Amiens – UPJV (FR)
- Kennisinstellingen: UPJV (FR) , KU Leuven / TC Ghent (BE), University of Portsmouth (UK)
- Steden en gemeentes: Brighton&Hove (UK), Middelburg (NL), Zoersel (BE), Middelkerke (BE), Fourmies (FR), Heerhugowaard (NL)
- Ondersteunende projectpartners: Flux50 (BE), Kamp C (BE), Enercoop (FR)
Projectlooptijd: 01/03/2018 – 30/06/2022
Budget (goedgekeurd): 4.178.594€ – Subsidie Interreg: 2.507.156€ (60%)
De belangrijkste doelstellingen van het project zijn:
- Het stimuleren van de adoptie van zonne-energie in historische en openbare gebouwen en voor huishoudens, met een focus op gezinnen met een laag inkomen, alsook het showcasen van innovatieve PV-technologieën door middel van proeftuinen.
- Het verlagen van de impact van de zonne-energie op het elektriciteitsnet door bv. het installeren van opslagcapaciteit (o.a. batterij).
- Het faciliteren van de brede uitrol van nieuwe zonne-energie- en opslagtechnologieën, door het ontwikkelen van opleidingen, roadmaps, tools, business cases …- Het elimineren van juridische en organisatorische barrières en het ontwikkelen van rendabele business cases, door te experimenteren in demonstratieprojecten en proeftuinen.
