Stoppen met plastic: veel bedrijven beloven het, nog meer bedrijven vermijden het. Surfrider Foundation Europe brengt in kaart welke strategieën ze toepassen om plastics te blijven gebruiken.
In het rapport Plastic Forever onderzoekt de ngo Surfrider Foundation Europe waarom bedrijven terughoudend zijn om plastic te bannen en welke strategieën ze toepassen om dat te vergoelijken. De ngo kent zijn oorsprong in de surfwereld en maakt deel uit van de mondiale coalitie Break Free From Plastic. Het hoopt bedrijven aan te sporen om af te stappen van plastic en zo de oceanen te vrijwaren van plastic soup. Een makkelijke opgave is dat niet, blijkt uit hun meest recente rapport: bedrijven zijn meester in zogenaamde ‘vermijdingsstrategieën’. Als bedrijven afhankelijk blijven van plastic (en dus fossiele brandstoffen) zal de productie van plastic verdrievoudigen tegen 2040.
Consumenten culpabiliseren
Uit de communicatiestrategieën van multinationals leidt Surfrider af dat bedrijven de verantwoordelijkheid om plastic te verminderen van zich afschuiven. Dat noemen ze de eerste vermijdingsstrategie die bedrijven gebruiken. Multinationals benadrukken de rol van enerzijds burgers die minder plastic zouden moeten kopen en anderzijds het beleid die de plasticproductie en verkoop aan banden kan leggen. “Zo minimaliseren ze hun eigen impact.” Concreet wijst Surfrider hiervoor Nestlé met de vinger.
In diezelfde lijn stelt Surfrider dat kledingbedrijven zoals Adidas en IKKS consumenten voorhouden dat ze ‘het milieu kunnen redden’ en dat hun producten daartoe bijdragen. Consumenten een dergelijk rad voor de ogen draaien, is een tweede vermijdingsstrategie en kan gezien worden als greenwashing. “Het is namelijk helemaal niet bewezen dat hun producten een positieve impact zouden hebben op de oceaan of ons leefmilieu”, klinkt het. Eerder bleek dat zowat de helft van de groene claims die Europese bedrijven maken vaag of onjuist is en maakte de Europese Commissie bekend dat ze de strijd aangaat met greenwashing.
Instagramfilter
Al te vaak hangen bedrijven een rookgordijn op – Surfrider noemt het een soort Instagramfilter – om slechte prestaties op milieuvlak te verdoezelen. Dit is volgens de ngo het geval bij Unilever. Die multinational zou gebruik maken van onduidelijke berekeningen om rapporten te schrijven over aspecten die hen beter uitkomen. Lobbying achter de schermen helpt bovendien om de regelgeving omtrent plastic te ondermijnen. Hierin zou Coca-Cola uitblinken. “Het gaat zowel om subtiele aanpassingen als een frontale aanval op het beleid”, klinkt het.
“Doorheen de jaren is Coca-Cola er vakkundig in geslaagd om de regelgeving om plastic aan banden te leggen te vertragen en tegen te werken.” Wat evenmin helpt, zijn de investeringen die bedrijven blijven maken in fossiele brandstoffen. De innovaties waar bedrijven zoals TotalEnergies geld in pompen, vallen volgens Surfrider niet te rijmen met de klimaatdoelstellingen en vormen een laatste vermijdingsstrategie.
lees ook
Belgische grootbanken investeren in plasticindustrie
Vijf aanbevelingen
Voor Surfrider moeten bedrijven meer verantwoordelijkheid nemen om de plasticcrisis te helpen oplossen. Ze moeten informatie inwinnen over de ware impact van plastic, daar jaarlijks over rapporteren, een actieplan opmaken over hoe ze hun plasticverbruik kunnen afbouwen en dat ook werkelijk uitvoeren. Tot slot moeten ze proactief beleidsmaatregelen steunen die de plasticberg kunnen verkleinen. “Als grote bedrijven zich daarachter scharen, kan dat werkelijke een gamechanger zijn.”
