Het Europees Milieuagentschap (EEA) heeft in een nieuw rapport kritiek geuit op de trage vergunningsprocedures in België, die de uitrol van windenergie belemmeren. Ondanks de grote vooruitgang in het gebruik van hernieuwbare energie, zoals zonne-energie en recyclage, vormt de trage uitrol van windenergie een struikelblok voor het behalen van de Europese klimaatdoelen. Het rapport benadrukt dat België de extra windenergie nodig heeft om de klimaatdoelen van de EU te halen, maar de vertraging in de vergunningsprocessen vormt een belangrijke belemmering.
Vertragingen in vergunningen belemmeren verdere uitrol van windenergie
Hoewel België wereldwijd een koploper was in windenergie op zee, komt de uitrol van windmolens op land moeilijker van de grond. De vertragingen worden grotendeels toegeschreven aan langdurige en herhaalde beroepsprocedures, evenals verzet vanuit de lokale bevolking. België had in 2021 wereldwijd slechts vijf landen voor zich in de opwekking van windenergie op zee, maar het uitbreiden van de capaciteit op eigen grondgebied verloopt traag. Het EEA benadrukt dat het land deze vertragingen moet aanpakken om de hernieuwbare energieproductie te versnellen.
Volgens het rapport heeft België in 2023 zijn CO2-uitstoot met 32,4% verlaagd ten opzichte van 1990, maar de Europese Unie verlangt een reductie van 47% tegen 2030. De groei van hernieuwbare energie is te traag om deze doelstellingen te halen, en er is onduidelijkheid over hoe de energietransitie verder vorm moet krijgen.
Milieu- en landbouwbeperkingen: België zit aan zijn grenzen
Het rapport bespreekt ook de uitdagingen die België ondervindt in andere sectoren, zoals de landbouw. De intensieve landbouwpraktijken leggen een zware druk op het milieu en de boeren, die te maken hebben met steeds kleinere winstmarges. Het EEA waarschuwt dat het voedselsysteem in België zijn ecologische, economische en sociale grenzen bereikt heeft. De druk van transport en de aanhoudende files verergeren de situatie, wat negatieve gevolgen heeft voor de volksgezondheid en de economie.
De natuur in België kampt eveneens met aanzienlijke uitdagingen, met slechts 14,6% van het grondgebied dat als beschermde natuur geldt. Dit komt niet in de buurt van het EU-doel om 30% van het Europese grondgebied tegen 2030 te beschermen.
Versoepeling van de renovatieplicht in België: een omstreden kwestie
In het rapport wordt de renovatieplicht, die woningen verplicht tot het halen van hogere energieniveaus, als een positieve stap voor klimaatdoelen genoemd. De verplichting om woningen te renoveren om de CO2-uitstoot te verminderen, wordt geprezen als een belangrijke maatregel die de uitstoot omlaag helpt. Toch lijkt de toekomst van deze maatregel onzeker, gezien recente politieke discussies over de versoepeling ervan.
Vorige week maakte de partij Vooruit bekend open te staan voor een versoepeling van de renovatieplicht, wat kritiek opleverde van milieuorganisaties zoals Bond Beter Leefmilieu. Professor Dirk Saelens van KU Leuven waarschuwde dat dit de kosten voor de samenleving op termijn zou verhogen. Minister Jo Brouns van Omgeving benadrukte echter dat de Vlaamse regering haar inzet voor natuurherstel en hernieuwbare energie voortzet, terwijl ze ook zoekt naar een balans tussen duurzaamheid en sociale acceptatie.
Wat zijn de gevolgen voor de energietransitie en het milieu?
Volgens het EEA is het noodzakelijk dat België sneller en efficiënter omgaat met de vergunningsprocedures voor windmolens en andere hernieuwbare energieprojecten. De vertraging in de vergunningsprocessen belemmeren de vooruitgang in de energietransitie, wat op zijn beurt een negatieve impact heeft op het behalen van de EU-klimaatdoelen.
De minister van Omgeving, Jo Brouns, bevestigde dat de Vlaamse regering werkt aan een oplossing om de vergunningsprocedures te versnellen en tegelijkertijd de nodige afstandsregels en ruimtelijke keuzes te respecteren. Dit moet ervoor zorgen dat duurzame projecten sneller en robuuster vergund kunnen worden, zonder de steun van de lokale gemeenschappen te verliezen.
lees ook
Europa heeft plaats voor hernieuwbare energie én landbouw
