De invasie van het Romeinse Rijk door de Hunnen is waarschijnlijk aangejaagd door klimaatverandering, stellen archeologen van de Universiteit van Cambridge. Lange periodes van droogte zetten migratie in gang en maakte herdersstammen tot roversbendes.
Traditioneel worden de Hunnen afgeschilderd als gewelddadige barbaren, gedreven door een “onverzadigbare zucht naar goud”, volgens Romeinse bronnen. Maar in werkelijkheid hadden ze weinig keuze, blijkt uit een nieuwe studie door de Universiteit van Cambridge.
Uit onderzoek van boomringen blijkt immers dat de Hunnen te maken kregen met verschillende lange periodes van extreme droogte, van 420 tot 450 na Christus.
Daardoor moesten de traditionele herders op zoek naar andere manieren om te overleven. Onderzoek van skeletten uit die periode wijst op een veranderend dieet, en de droogteperiodes gaan gepaard met de toename van geweld en invallen in de regio.
Van herders tot overvallers
De meest verwoestende invallen van de Hunnen in 447, 451 en 452 na Christus vallen samen met extreem droge zomers in het Karpatenbekken, stelt de studie in het Journal of Roman Archaeology.
In die periode veranderden sommige stammen hun sociale en politieke organisatie drastisch en werden ze gewelddadige overvallers. De rondtrekkende Hunnen joegen andere volkeren op de vlucht, en onder Attila begonnen ze eind 430 ook de grenzen van het Romeinse Rijk aan te vallen. In 451 vielen ze Gallië binnen, een jaar later Noord-Italië, en op het toppunt van hun macht bedreigden ze ook de stad Rome zelf.
Lessen voor vandaag
Volgens de onderzoekers zijn de conclusies van het onderzoek een les voor de huidige generaties. “Dit voorbeeld uit de geschiedenis toont dat mensen op klimaatstress reageren op complexe en onvoorspelbare manieren”, zegt professor Archeologie Susanne Hakenbeck.
Klimaatverandering heeft een impact op wat omgevingen kunnen bieden, en dat kan ertoe leiden dat mensen ingrijpende beslissingen nemen die hun economische, sociale en politieke organisatie veranderen, zegt ze. “Dergelijke beslissingen zijn niet noodzakelijk rationeel, en dat geldt ook niet voor hun consequenties op de lange termijn.”
