Ons voedselsysteem is samen met bosbouw en andere vormen van landgebruik verantwoordelijk voor meer dan een kwart van de wereldwijde antropogene broeikasgasuitstoot. Daarmee is het de grootste uitstoter na de energiesector. Wat we eten heeft een enorme impact. Er valt dus veel klimaatwinst te rapen. Hoe kunnen we die verzilveren? En welke rol kunnen bedrijven binnen en buiten de sector spelen?
Op klimaatvlak valt het potentieel van bedrijven uit land-intensieve sectoren niet te miskennen, zo bevestigt het meest recente IPCC-rapport (over mitigatie en klimaatverandering).
Minder uitstoot, meer biodiversiteit
In de eerste plaats is er voor de sector een significante marge om haar eigen emissies te reduceren. Doordat deze emissies vooral uit N2O en CH4 bestaan (respectievelijk goed voor 298 en 25 koolstofequivalenten), hebben ze een hoger opwarmingspotentieel dan sectoren die vooral CO2 uitstoten. Ze kunnen dus een grotere klimaatwinst opleveren. Daarnaast hebben maatregelen in deze sector vaak ook positieve effecten op andere milieu-uitdagingen, zoals biodiversiteit.
Van de sector wordt verwacht dat ze tegen 2050 quasi klimaatneutraal wordt om in lijn te blijven met de vooropgestelde internationale doelstellingen. Geen gemakkelijke opdracht, als je weet dat de voedselproductie tegen diezelfde tijd met 50 tot 70 procent zou moeten stijgen om de groeiende wereldbevolking te voeden.
Targets als houvast
Ondersteuning voor de zogenoemde FLAG-sector (Forest, Land and Agriculture) is dus broodnodig. Het Science Based Targets initiative, dat onder andere de ontwikkeling van wetenschappelijk onderbouwde reductiedoelstellingen coördineert, startte daarom in 2021 met het ontwerp van een begeleidend kader op maat van de FLAG-sector. Het kader moet bedrijven uit de sector toelaten om SBT’s te definiëren die alle landgebonden broeikasgasemissies én -verwijderingen in rekening brengen. Na een publieke consultatieronde begin 2022, waarin bedrijven uit de sector hun belangrijkste uitdagingen konden delen, wordt het voorgestelde kader bijgewerkt. Een finale versie wordt tegen juni 2022 verwacht.
De tijd dringt
Maar dat de tijd voor actie dringt, weten ook Belgische organisaties zoals Farming for Climate en Bel Group. Pascal Durdu, medeoprichter van Farming for Climate licht toe: “We kennen duurzame technieken om aan landbouw te doen en tegelijkertijd CO2 in de bodem op te slaan en ecosysteemdiensten te ontwikkelen en uit te bouwen. Het is dringend tijd om de lokale landbouwers hierin te ondersteunen en bedrijven daarin hun rol te geven. Daarom koppelen we geïnteresseerde bedrijven aan specifieke landbouwprojecten in België. Zij geven de projecten financiële steun. Wij zorgen ervoor dat die tot bij de landbouwer geraakt, geven landbouwadvies en evalueren de vooruitgang. Via deze financiële bijdrage nemen bedrijven hun verantwoordelijkheid voor de transitie waar we als maatschappij voor staan.”
In het ideale landbouwproject is de hele voedingsketen betrokken
Koolstofarme initiatieven
Bel Belgium, producent van zuivel- en fruitsnacks en lid van de Belgian Alliance for Climate Action, erkent de noodzaak en gaat zelf aan de slag met haar toeleveranciers. “Om onze partner-boeren te ondersteunen hebben wij koolstofdiagnoses met meetinstrumenten zoals de Cool Farm Tool opgezet”, legt CSR-manager Alice Darchicourt-Patault uit. “Deze aanpak gaat vergezeld van een transformatieplan op maat van elk bedrijf, inclusief opleidingen. Hierdoor kunnen verschillende koolstofarme initiatieven geleidelijk worden ontplooid, gaande van het gebruik van lokale voeders tot het testen van voedingssupplementen om methaanproductie van koeien te verminderen. Dit alles gebeurt hand in hand met de geëngageerde boeren.”
Op de vraag hoe hun ideale landbouwproject eruitziet, heeft Durdu tot slot een pasklaar antwoord: “Dat is er één waarin de hele voedingsketen betrokken is, met een focus op duurzame landbouwtechnieken uit de agro-ecologie en enkel noodzakelijke bewerkingsstappen. En als kers op de taart: de landbouwer die een eerlijke prijs krijgt voor zijn werk én product.”
Voor meer info, contacteer baca@theshift.be
Over de auteur: In het kader van het Young Challengers-programma van vzw The Shift schreef challenger van het eerste uur en medebezieler van Mosquito in the Room, Amy Verbeke, dit artikel in samenwerking met de Belgian Alliance for Climate Action.
