Geneesmiddelen zijn onmisbaar in onze gezondheidszorg, maar vormen tegelijk een groeiende uitdaging voor het milieu. Tot wel 90% van oraal ingenomen medicijnen waaronder antibiotica en hormonen komt via urine en ontlasting in het afvalwater terecht.
Omdat rioolwaterzuiveringsinstallaties deze stoffen vaak niet volledig verwijderen, belanden ze in oppervlaktewater zoals beken, plassen en rivieren. Dat verstoort ecosystemen, bemoeilijkt drinkwaterproductie en draagt bij aan antibioticaresistentie, die in de EU jaarlijks tienduizenden overlijdens veroorzaakt.
Medicijnresten aanpakken bij de bron
Het Interregproject PREWAPHARM (Preventing Water Pollution by Pharmaceuticals) pakt de aanwezigheid van medicijnresten in water structureel aan. De focus ligt op maatregelen vóór de stoffen in het afvalwater belanden.
Onderzoek richt zich op:
- alternatieven voor milieubelastende geneesmiddelen,
- bewuster voorschrijfgedrag,
- innovatieve opvang- en filtratietechnieken.
Een succesvolle aanpak vereist samenwerking in de volledige keten: van artsen, apothekers en ziekenhuizen tot waterzuiveringsbedrijven en producenten van watertechnologie.
Vlaanderen als spil in waterinnovatie
De Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) vervult een coördinerende rol binnen PREWAPHARM. VITO leidt de demonstratieprojecten voor watertechnologie en test pilootinstallaties die medicijnresten al bij de bron verwijderen, onder meer op ziekenhuislocaties.
Daarnaast ondersteunt VITO de verspreiding van kennis en de ontwikkeling van regionale actieplannen. Vlaamse partners zoals Aquafin, KU Leuven, Universiteit Gent en UZ Gent dragen bij aan het onderzoek en de technologische vernieuwing.
Volgens Dirk Halet, strategisch coördinator bij VITO Kennispunt Water, is een geïntegreerde ketenaanpak essentieel:
“Van duurzame productie en green chemistry tot bewust voorschrijfgedrag en innovatieve technologie, enkel door samenwerking kunnen we medicijnresten effectief terugdringen.”
