In regenwater, drinkwater, oppervlaktewater en in de bodem: PFAS (per- en polyfluoralkylstoffen) zijn wereldwijd alomtegenwoordig en zelfs in die mate dat ze een planetaire grens overschrijden. Nieuw onderzoek dringt aan om het gebruik van de stoffen snel te beperken.
PFAS-niveaus liggen in verschillende wereldwijde milieumedia (regenwater, bodems en oppervlaktewateren) boven de richtwaarden. Recent onderzoek, gepubliceerd in Environmental Science & Technology, stelt daarom dat de verontreiniging voor de vier onderzochte PFAS de planetaire grens voor chemische vervuiling overschreden heeft.
Slecht omkeerbaar
De aangetroffen PFAS-niveaus zijn moeilijk terug te draaien: PFAS zijn hardnekkige stoffen die zich continu door de hydrosfeer bewegen, tot in de zeespray-aerosolen van de oceanen toe. Het onderzoek benadrukt dan ook dat het cruciaal is om PFAS-gebruik snel aan banden te leggen.
PFAS is de verzamelnaam voor duizenden chemische stoffen. Ze zijn bestand tegen hoge temperaturen en verder water-, vuil-, en vetafstotend. Dat maakt ze veelgebruikt. Ze zijn bijvoorbeeld terug te vinden in regenjassen, tenten, tapijten, cosmetica, schoonmaakmiddelen en de anti-aanbaklaag van pannen.
Opstapelen
PFAS hebben de kwalijke eigenschap om zich op te stapelen in een mensenlichaam. Ze komen daar terecht via eten en drinken of via stofingestie. Op termijn kunnen ze onder meer immuniteitsproblemen, ontregelde schildklierhormonen en een verstoorde leverfunctie veroorzaken.
Het concept van de planetaire grenzen bestaat uit negen domeinen die de stabiliteit en veerkracht van de planeet weerspiegelen. Binnen de grenzen van die domeinen kan de mensheid voorspoedig gedijen. Buiten die grenzen dreigen er grootschalige of onherroepelijke veranderingen in het milieu.
