Plastic vervuilt niet alleen waterlopen over de hele wereld – het verstopt ze ook. Meer dan tweehonderd miljoen mensen lopen risico op frequentere en meer intense overstromingen omdat plastic afval de afwatering blokkeert. Geblokkeerde afwateringskanalen maken ook dat het water minder snel weg kan trekken.
De groeiende plastic afvalberg blokkeert rioleringen, afwateringskanalen en rivieren, net wanneer de klimaatverandering ook extreem weer doet toenemen. Het gevolg is een rampscenario voor veel arme gemeenschappen, die niet alleen risico lopen op overstromingen, maar ook op ziektes als cholera. In onder meer Kameroen, Nigeria, Congo en Bangladesh werden overstromingen al erger gemaakt door verstopte afwateringssystemen, blijkt uit een rapport door onderzoeksbureau Resource Futures en de hulporganisatie Tearfund, dat spreekt van een “risk multiplier”.
afvalophaling
“In Malawi hebben we geen publiek georganiseerde afvalophaling, dus mensen kunnen niet anders dan hun afval dumpen, verbranden of door een private ophaler laten meenemen als ze dat kunnen betalen”, vertelt Tiwonge Mzumara-Gawa, die in Parijs bij de top aanwezig zal zijn. “Na cycloon Freddy was de ‘plastic epidemie’ nog duidelijker, toen rivieren en kanalen geblokkeerd raakten met zakjes, flessen en ander afval en het water niet weg kon trekken. En dat net op het moment dat mijn land kampt met een cholera-epidemie met meer dan 50.000 besmettingen.”
Wereldwijd lopen zo 218 miljoen mensen – onder wie 41 miljoen kinderen en ouderen – risico op meer frequente of meer grootschalige overstromingen door plasticvervuiling. Dat is vergelijkbaar met de totale bevolking van Groot-Brittannië, Frankrijk en Duitsland samen. Driekwart van de getroffen mensen woont in Zuidoost-Azië, vaak gaat het om erg arme gemeenschappen. “Over de hele wereld, van Brazilië tot in Congo en van Malawi tot in Bangladesh, zien we dat plasticvervuiling overstromingen in de hand werkt”, zegt Rich Gower, economist bij Tearfund. “En uit dit rapport blijkt duidelijk dat de armste gemeenschappen het wellicht het zwaarst te verduren krijgen.”
lees ook
3 op 4 Belgen is ervan overtuigd dat microplastics schadelijk voor hen zijn
Wereldwijd verdrag
Eind deze maand start in Parijs een internationale top rond plasticvervuiling. Milieuorganisaties noemen het een belangrijke kans, omdat de top een wettelijk bindend verdrag kan opleveren zoals het Klimaatverdrag van Parijs dat in 2015 voor het klimaat deed. “Het is een unieke kans om de afvalcrisis te bezweren, door de productie van plastic aan banden te leggen en ervoor te zorgen dat afval veilig wordt verzameld en gerecycleerd”, zegt Gower. “Als er niet doortastend wordt opgetreden, wordt het alleen maar erger.”
