Overal ter wereld verergeren de klimaateffecten. Een snelle en drastische daling van de uitstoot van broeikasgassen is meer dan ooit noodzakelijk. Alleen zo kunnen verdere temperatuurstijgingen voorkomen worden. Toch constateert het VN-milieuprogramma (UNEP) in een rapport dat de internationale gemeenschap het laat afweten.
Zoals de titel van het rapport – ‘Emissions Gap Report 2022: The Closing Window. Climate crisis calls for rapid transformation of societies’ – al aangeeft, kan volgens UNEP alleen een snelle en grondige transformatie een klimaatramp nog voorkomen.
“Dit rapport vertelt ons in koele wetenschappelijke bewoordingen wat de natuur ons het hele jaar door al vertelt met overstromingen, stormen en branden: we moeten stoppen met onze atmosfeer vol te pompen met broeikasgassen en dat moet snel gebeuren”, zei Inger Andersen, Executive Director van UNEP. “We hebben onze kans gehad om stapsgewijze veranderingen aan te brengen, maar die tijd is voorbij. Alleen een diepgaande transformatie van onze economieën en samenlevingen kan ons redden van een steeds snellere om zich heen grijpende klimaatramp.”
Hopeloos ontoereikend
Het rapport stelt vast dat, ondanks alle gedane voornemens en beloftes van de afgelopen jaren, de vooruitgang hopeloos ontoereikend is. De huidige gang van zaken zou leiden tot een stijging van 2,4 tot 2,8 graden Celsius – in plaats van de afgesproken anderhalve graad.
Om de doelstellingen van het Akkoord van Parijs te halen moet de wereld de komende acht jaar de broeikasgassen met nooit eerder gezien niveaus verminderen, aldus UNEP. Om de opwarming van de aarde tot 1,5 graad Celsius te beperken moet de uitstoot tegen 2030 met 45 procent dalen ten opzichte van het huidige beleid. Voor de 2 graden Celsius-doelstelling is een reductie van 30 procent nodig. Beide gevallen vragen om een grootschalige, snelle en systemische transformatie nodig.
Snelheid cruciaal
“Het is een lange, en volgens sommigen onmogelijke opdracht om de wereldeconomie te hervormen en de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 bijna te halveren, maar we moeten het proberen”, zei Andersen. “Elke fractie van een graad telt. Zelfs als we de doelstellingen voor 2030 niet halen, moeten we zo dicht mogelijk bij 1,5 graad Celsius proberen uit te komen.”
Het rapport stelt vast dat de transformatie naar een netto-nul-uitstoot van broeikasgassen in elektriciteitsvoorziening, industrie, transport en gebouwen aan de gang is, maar veel sneller moet gaan.
Ook voedselsystemen moeten hervormd worden, die zijn namelijk goed voor ongeveer een derde van de uitstoot van broeikasgassen. Als de huidige voedselpraktijken niet veranderen, zal dat bijna een verdubbeling van de emissies opleveren.
De wereldwijde transformatie naar een emissiearme economie vergt naar verwachting investeringen van ten minste 4-6 biljoen dollar per jaar . De meeste financiële actoren hebben, ondanks uitgesproken intenties, weinig actie ondernomen op het gebied van klimaat. Daar moet volgens het rapport dringend verandering in komen, onder meer door transparantere financiële markten, de introductie van koolstofprijzen en de stimulans van markten voor koolstofarme technologie.
