Ecologische impact van AI onderbelicht: oproep tot transparante meetstandaarden

De snelle opkomst van generatieve AI heeft verrassend weinig aandacht voor de milieueffecten ervan. Uit het rapport AI & the Environment: breaking through the information fog van technologiebedrijf Sopra Steria blijkt dat zowel media als publieke debat de ecologische voetafdruk van AI nauwelijks bespreken. Het rapport roept op tot uniforme en controleerbare meetmethoden die de volledige levenscyclus van AI-systemen inzichtelijk maken.

Slechts 0,56% van de online gesprekken over AI noemt ook het klimaat. In de media ligt dat percentage op 2,4%. Tegelijkertijd stijgt de CO₂-uitstoot van grote technologiebedrijven zoals Microsoft (+30%) en Google (+48%) aanzienlijk, grotendeels door de toegenomen rekenkracht die AI vergt.

Behoefte aan inzicht en meetbaarheid

Volgens Axelle Lemaire, directeur duurzame prestaties bij Sopra Steria, is er te weinig bewustzijn over de ecologische kosten van AI:

“We raken gewend aan het gemak van AI, maar vergeten wat het ons kost – letterlijk en ecologisch. Zonder inzicht blijft beleidsactie uit en schuiven we de discussie voor ons uit.”

Het rapport, opgesteld met Opsci.ai, analyseerde ruim 800.000 socialmediaberichten en 22.000 mediapublicaties. Daaruit blijkt een groeiende polarisatie tussen techno-optimisten en AI-sceptici, terwijl wetenschappelijke inzichten onderbelicht blijven.

Gebrek aan geharmoniseerde standaarden

Een belangrijke belemmering voor een feitelijk debat is het ontbreken van betrouwbare meetgegevens en geharmoniseerde standaarden. Door uiteenlopende rekenmethodes zijn AI-systemen lastig met elkaar te vergelijken en is duurzaam beleid moeilijk uitvoerbaar.

Voorstellen voor een meetbare en realistische aanpak

Sopra Steria pleit voor Europese afstemming van meetnormen en structurele toepassing van transparante indicatoren. Het bedrijf ontwikkelt zelf ook tools om milieueffecten van AI te meten:

• EcoMind AI: een rekeninstrument dat milieubelasting al tijdens de ontwikkelfase van AI-modellen inschat;
• G4IT: software die CO₂-uitstoot van volledige IT-infrastructuren inzichtelijk maakt.

Daarnaast steunt Sopra Steria beleidsinitiatieven zoals de Europese AI Act, REEN-wetgeving voor datacenters en de internationale Coalition for Sustainable AI.

Volgens Yves Nicolas, directeur AI-programma bij Sopra Steria:

“AI en duurzaamheid moeten vanaf het begin hand in hand gaan. Dat begint bij meetbaarheid en realisme. Alleen dan kunnen we technologische vooruitgang verenigen met klimaatverantwoordelijkheid.”