Finland gaat als eerste land een verlaten mijn omvormen tot ‘zwaartekrachtbatterij’. Stroom wordt opgeslagen met gewichten, en de zwaartekracht doet de rest.
De zink- en kopermijn van Pyhäjärvi, met 1400 meter diepte een van de diepste in Europa, is grotendeels verlaten. Maar binnenkort krijgt het verlaten complex, honderden kilometer ten noorden van Helsinki, een heel nieuwe functie. Het Schotse bedrijf Graviticity gaat er het eerste prototype van een zwaartekrachtbatterij bouwen. Het principe is eenvoudig: in een van de mijnschachten komen enorme gewichten – tot 12000 ton – die aan lange kabels worden opgehangen. Wanneer wind- of zonne-energie veel stroom produceren, wordt de overtollige energie gebruikt om die gewichten omhoog te takelen tot in de top van de schacht. Op momenten dat er stroom tekort is, zakken de gewichten weer en wordt er stroom opgewekt.
Enorm potentieel
De techniek, ‘Underground Gravity Energy Storage (UGES)’ in het jargon, heeft een enorm potentieel. Dat bleek vorig jaar uit berekeningen van het International Institute for Applied Systems Analysis (IIASA). Wereldwijd zijn er immers een miljoen mijnen die verlaten zijn. De studie gaat uit van zo’n 7 tot 70 terawattuur in totaal, met name in China, India, Rusland en de VS. Er zijn dan ook veel voordelen: mijnen beschikken al over alle basisinfrastructuur en zijn al aangesloten op het stroomnet.
lees ook
Finland slaat hernieuwbare energie op in zand
Daardoor dalen de kosten aanzienlijk en kunnen de installaties relatief snel en makkelijk operationeel worden. Er zijn ook voordelen voor de werkgelegenheid. Als een mijn sluit, komen vaak duizenden werknemers op straat te staan. UGES zou een deel van die banen kunnen redden. En terwijl chemische batterijsystemen capaciteit verliezen over een langere levensduur, maken UGES-systemen enkel gebruik van zwaartekracht, waardoor er geen verlies optreedt.
