Uit nieuw onderzoek blijkt dat minder intensieve bodembewerking, zoals beperkte ploegdiepte en het gebruik van gras-klavermengsels, de bodemgezondheid aanzienlijk verbetert. Dat is belangrijk voor zowel landbouwproductiviteit als duurzaam waterbeheer.
Betere landbouwpraktijken versterken bodemfuncties
Het onderzoek kadert binnen het project Vital Soils en werd uitgevoerd door het Nederlands Instituut voor Ecologie, Wageningen University & Research en de Universität Tübingen. Op 53 Nederlandse akkerbouwbedrijven namen onderzoekers bodemstalen om het effect van diverse teelttechnieken te analyseren. Elk biologisch bedrijf werd vergeleken met een gangbaar bedrijf in dezelfde regio. Daarbij hield men rekening met verschillende bodemtypes, zoals zand- en kleigrond.
De resultaten tonen dat bodems beter functioneren wanneer boeren minder diep ploegen, werken met vruchtwisselingen en gebruik maken van gras-klavermengsels als groenbemester. Op die percelen vonden onderzoekers meer organische koolstof en een hogere bacteriële biomassa. Beide zijn indicatoren van een veerkrachtige en levende bodem.
Een opvallende vaststelling was dat de verschillen in bodemkwaliteit tussen biologische en gangbare landbouwbedrijven kleiner waren dan verwacht. De variatie zat vooral in de toegepaste technieken, ongeacht het landbouwlabel. Dat suggereert dat duurzame bodemzorg niet exclusief is voor biologische bedrijven, maar breed toepasbaar is.
Meer koolstofopslag en betere waterbuffering
Gezonde bodems hebben meerdere ecologische voordelen. Ze houden meer water vast bij hevige regenval, geven dat water geleidelijk weer af en beperken zo erosie. Ook dragen ze bij aan koolstofopslag, wat klimaatverandering helpt tegengaan. Daarnaast verhogen ze de weerstand van gewassen tegen ziekten en plagen.
De onderzoekers benadrukken dat deze betere praktijken niet noodzakelijk leiden tot lagere opbrengsten. Eerder werk binnen Vital Soils, gebaseerd op satellietbeelden, toonde aan dat minder intensieve bodembewerking geen negatieve impact heeft op de ‘groenheid’ van gewassen, een maat voor groeikracht en ontwikkeling.
Volgens de studie kunnen alle landbouwbedrijven, ongeacht type of schaal, stappen zetten richting duurzamer bodemgebruik zonder opbrengstverlies. Dat maakt de bevindingen relevant voor zowel landbouwbeleid als praktijkgerichte verduurzaming.
lees ook
Antwerps onderzoek: “Biodiversiteit in Vlaamse velden kan met driekwart afnemen”
