De OVAM heeft een nieuw rapport gepubliceerd dat aantoont dat er in 2023 in Vlaanderen 6.621 ton zwerfvuil werd ingezameld. Om de beleidsdoelstelling van een reductie van 20 procent tegen 2030 te halen, moet er jaarlijks 1.324 ton minder zwerfvuil worden opgehaald. Een vernieuwde meetmethode maakt de monitoring van zwerfvuil voortaan accurater.
De OVAM, verantwoordelijk voor afvalbeheer in Vlaanderen, gebruikt sinds 2023 een nieuwe methode voor zwerfvuilmonitoring: IZAS. Deze methode bracht aan het licht dat eerdere cijfers uit de periode 2015-2021 aanzienlijk overschat waren. Zo werd het aandeel zwerfvuil in machinaal veegvuil vroeger op 20 procent geschat, terwijl het bij recente metingen slechts 1,22 procent bleek. Daarnaast hanteerden steden en gemeenten tot nu toe uiteenlopende standaarden, wat leidde tot verschillen in de gerapporteerde hoeveelheden.
Met de introductie van een uniforme meetmethode wordt de monitoring nu verplicht voor alle Vlaamse gemeenten. In 2023 werd op die manier een nulmeting uitgevoerd die als basis zal dienen om de vooruitgang richting de beleidsdoelstelling van 20 procent reductie tegen 2030 te volgen. Dat komt neer op een jaarlijkse vermindering van 1.324 ton zwerfvuil.
Vrijwilligers blijven cruciaal in opruimwerk
Het rapport benadrukt dat de aanpak van zwerfvuil een collectieve inspanning blijft. In 2023 werd 73,4 procent van het zwerfvuil opgeruimd door terreinmedewerkers en straatvegers. Vrijwilligers, vaak ondersteund door organisaties zoals Mooimakers, namen 17,2 procent van de opruimwerken voor hun rekening, wat neerkomt op 1.139 ton. De resterende 9,4 procent werd verzameld door veegwagens.
lees ook
Nieuwe databank helpt plastic afval te verminderen
Hoewel de nieuwe cijfers lager liggen dan eerdere rapporten, blijft de OVAM pleiten voor een integrale aanpak. Er is nood aan preventieve maatregelen, bredere sensibilisering en handhaving, samen met een blijvende inzet van zowel vrijwilligers als professionele opruimteams. Jaarlijkse monitoring moet voortaan een nauwkeuriger beeld bieden en tijdig bijsturing mogelijk maken.
