Een team van VUB biologen, bio-ingenieurs, architecten en productontwikkelaars heeft een volledig biogebaseerde en bio-afbreekbare handtas gemaakt op basis van mycelium. Mycelium is de wortelstructuur van paddenstoelen en vormt een dicht netwerk van witte draden in de bodem, op hout of ander organisch materiaal. Door mycelium te kweken in laboratoriumcondities, verkregen de onderzoekers een materiaal dat verder verwerkt kan worden tot een vervanger van dierlijk of synthetisch leder.
VUB-doctoraatstudent Simon Vandelook verzamelde voor zijn onderzoek verschillende schimmelstammen uit het Zoniënwoud, aldus een persbericht van VUB. In het laboratorium kon hij de stammen opkweken in een petrischaa om er nadien de kweek dichtste netwerk aan myceliumdraden uit te selecteren. De schimmeldraden kunnen groeien op een grote waaier van organische afval- of nevenstromen uit de landbouw en industrie. Daarnaast is het bekomen materiaal bio-afbreekbaar, waardoor een circulair proces ontstaat. “Een deel van het onderzoek ging over het optimaliseren van de omstandigheden voor de groei van het mycelium en om een zo stevig mogelijk materiaal te krijgen”, zegt Vandelook. Het duurt slechts twee weken om genoeg materiaal te kweken voor het maken van pakweg een handtas. Duurzaam en relatief snel dus.
Versterkt paddenstoelenleer
Paddenstoelenleer is op zich niets nieuws, maar het materiaal op zich is nog niet stevig en kwalitatief genoeg om te gebruiken in producten zoals kleding, schoenen, tassen of zetels. Daarom wordt het nog vaak gecombineerd met niet-duurzame stoffen zoals plastics. Het VUB-team ontwikkelde een methode om voor een versteviging te zorgen met biogebaseerde componenten. Het onderzoek resulteerde in de ontwikkeling van het eerste prototype van een handtas die 100 procent duurzaam is. Hiervoor kregen het team ondersteuning van productontwikkelaar Anouk Verstuyft, die met een laser snij- en gravuretechniek aan de slag ging om het prototype te creëren.
“Deze resultaten vormen voor ons een startpunt om met industriële partners te gaan samenwerken en verdere mogelijke toepassingen van de materialen te gaan uittesten”, aldus Prof. Elise Vanden Elsacker en Prof. Eveline Peeters. “Momenteel doden we het mycelium door een hittebehandeling. Op termijn kunnen we het mycelium levend houden, om zo zelfherstel mogelijkheid te maken. Voorlopig blijft dit evenwel toekomstmuziek, waar we met het onlangs gestarte internationale Europese project Fungateria naartoe werken.”
